Απόλυτα θετικός, με τεκμηρίωση για τους λόγους, αλλά και με προτάσεις για αλλαγές και βελτιώσεις, ο ΣΕΒ στηρίζει το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τη χωροταξία και πολεοδομία που συζητείται στη Βουλή.
Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του Economix.gr στελέχη του ΣΕΒ έχουν συμμετάσχει στη διαδικασία συγγραφής του νομοσχεδίου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι ο μεν υφυπουργός συντονισμού της κυβέρνησης Άκης Σκέρτσος ήταν τα τελευταία χρόνια γενικός διευθυντής του ΣΕΒ, ενώ και ο αρμόδιος υφυπουργός ΠΕΝ Δημήτρης Οικονόμου έχει συμβουλεύσει πολλάκις, ως καθηγητής και μελετητής, τον ΣΕΒ για θέματα χωροταξίας.
Είναι μάλιστα γεγονός ότι το ΣΕΒ εδώ και περίπου 10 χρόνια έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα χωροταξίας και δικαίου, με όλες τις κυβερνήσεις, καταθέτοντας προτάσεις κλπ. Φημολογείται μάλιστα ότι επί τρόικας και επί θεσμών, αποτελούσε τον βασικό συνομιλητή των ξένων συμβούλων και επιτηρητών για τα σχετικά θέματα.
Άλλωστε αποτελεί τον κύριο κοινωνικό εταίρο της Πολιτείας από πλευράς εργοδοτών, τον μόνο που έχει πόρους και δομές για εκτεταμένη μελετητική δουλειά. Σύμφωνα με πληροφορίες του
economix.gr ιδιαίτερα επί της παρούσας κυβέρνησης και ειδικά στο ΥΠΕΝ όλα συζητούνται με τον ΣΕΒ σε βαθμό που ακόμη και νομικοί σύμβουλοι ή υπηρεσιακοί παράγοντες επιβάλλεται να συζητούν ή να στέλνουν προς γνωμοδότηση στον ΣΕΒ συγκεκριμένες διατάξεις ειδικά για θέματα σχεδιασμού – χωροταξίας, πριν προχωρήσουν προς θεσμοθέτηση.
Σύμφωνα με τον ΣΕΒ λοιπόν, στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ περιλαμβάνονται διατάξεις με θετικό πρόσημο, οι οποίες
αναμένεται να ενθαρρύνουν και να βελτιώσουν τη διενέργεια επενδύσεων, και ιδίως
επενδύσεων στον τομέα της μεταποίησης. Ο ΣΕΒ τονίζει, επιβεβαιώνοντας όσα αναφέρουμε για τη συνεργασία με το ΥΠΕΝ, ότι πολλές από αυτές
υλοποιούν διαχρονικά αιτήματα των επιχειρήσεων-μελών του.
Ωστόσο, παρά το θετικό πνεύμα και τη στήριξη προς το Υπουργείο και την κυβέρνηση, και ενόψει της συζήτησης στη Βουλή και των αναμενόμενων
νομοτεχνικών βελτιώσεων, ο ΣΕΒ σε επίσημο υπόμνημα που κατέθεσε στο κοινοβούλιο και αποκαλύπτει το
economix.gr, εντοπίζει ορισμένες συμπληρώσεις και
αποσαφηνίσεις (και όχι διορθώσεις ή αλλαγές, στο πλαίσιο στήριξης που αναφέραμε…).
Οι παρατηρήσεις του ΣΕΒ χαρακτηρίζονται αναγκαίες και προτείνει να υιοθετηθούν, προκειμένου να
ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και να επιταχυνθεί η εφαρμογή των προωθούμενων
μεταρρυθμίσεων.
Για τον ΣΕΒ, τα προβλήματα που καταγράφονται σήμερα στην εγκατάσταση των
επιχειρήσεων στο χώρο, πηγάζουν σε μεγάλο βαθμό πέρα από τα απαρχαιωμένα
και με αντιφατικές διατάξεις χωρικά σχέδια, και από τις εσφαλμένες στοχεύσεις των
δημόσιων πολιτικών του παρελθόντος (ο ΣΕΒ αναφέρεται κυρίως στην ανυπαρξία
ολοκληρωμένης βιομηχανικής πολιτικής και στην εφαρμογή πολιτικών αποβιομηχάνισης πχ. Αττική).
Σημειώνεται ότι, οι συγκεκριμένες πολιτικές είχαν ως αποτέλεσμα τον διαποτισμό και των εφαρμοζόμενων χωρικών πολιτικών και κατ’
επέκταση των Πολεοδομικών Σχεδίων και ρυθμίσεων από αντιαναπτυξιακές διατάξεις αναφορικά με τον ρόλο και τη θέση της μεταποίησης στο παραγωγικό
οικοσύστημα. Το μοντέλο αυτό επιβάλλεται να αναθεωρηθεί άμεσα, καθώς η κρίση που προέκυψε ως απόρροια των συνεπειών της διάδοσης του κορωνοϊού, κατέδειξε
την αναγκαιότητα αλλά και την κρισιμότητα των παραγωγικών δραστηριοτήτων -και
ιδίως των μεταποιητικών- για ένα ανθεκτικό και ισορροπημένο οικονομικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΒ σημειώνει πως ευελπιστεί ότι η πρόσφατη συγκρότηση της Κυβερνητικής
Επιτροπής για τη Βιομηχανία, θα συμβάλλει στον εμπλουτισμό των πολιτικών για την μεταστροφή του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας, δίνοντας έμφαση στη
μεταποίηση.
Τέλος, σύμφωνα με τον ΣΕΒ, μία σειρά από σημαντικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ, όπως το πρόγραμμα για
τα νέα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, η νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για την κωδικοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας, η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) της Βιομηχανίας και των ΑΠΕ, το νέο ΕΧΠ για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες, επιβάλλεται να επιταχυνθούν και να υποστηριχθούν με κάθε
διαθέσιμο τρόπο και μέσο, καθώς αναμένεται να λειτουργήσουν συμπληρωματικά
στις σημαντικές ρυθμίσεις του Νομοσχεδίου.
Σύστημα Χωρικού Σχεδιασμού
Το Σύστημα του Χωρικού Σχεδιασμού, με τις διαδοχικές αναδιαρθρώσεις του 2014 (ν. 4269/2014) και του 2016 (ν. 4447/2016), είχε υποστεί αλλαγές που το απομάκρυναν από τις σύγχρονες πολεοδομικές πολιτικές, δημιουργώντας ένα υβρίδιο με αυξημένα προβλήματα εφαρμογής. Η επιζητούμενη σαφήνεια και
ασφάλεια δικαίου στο πλαίσιο των εφαρμοζόμενων χωρικών πολιτικών, είχε τεθεί εν αμφιβόλω, καθώς επιμέρους διατάξεις περιέπλεκαν την ιεραρχική σχέση και τις αρμοδιότητες μεταξύ των Σχεδίων στα διάφορα επίπεδα του σχεδιασμού, ενώ είχε δημιουργηθεί ένα περιβάλλον αβεβαιότητας αναφορικά με τον κανονιστικό χαρακτήρα των Χωροταξικών Πλαισίων και τον επιδιωκόμενο σκοπό των Τοπικών
Σχεδίων.
Οι πρόσφατες αλλαγές του ν. 4685/2020 στη διάρθρωση του Συστήματος, επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν μέρος των παραπάνω ζητημάτων, ωστόσο με τις διατάξεις του παρόντος Νομοσχεδίου, κρίνεται ότι επέρχεται οριστική επίλυση και
σημαντική βελτίωση στην αναποτελεσματικότητα και την ατολμία του παρελθόντος.
Ειδικότερα, το Σύστημα Χωρικού Σχεδιασμού εμπλουτίζεται για πρώτη φορά με νέους ορισμούς, που ενώ χρησιμοποιούνταν από τα χωρικά σχεδία και τις κείμενες διατάξεις, εντούτοις δεν είχαν προσδιοριστεί με σαφήνεια (πχ. τι αποτελεί ρύθμιση
χωρικού σχεδιασμού, κατεύθυνση χωρικού σχεδιασμού, εξειδίκευση ή συμπλήρωση κατεύθυνσης, ανάδραση σχεδιασμού κοκ.). Είναι πολύ σημαντικό να καθιερωθεί
κοινή ορολογία μεταξύ των μελετών και της κείμενης νομοθεσίας. Οι εν λόγω συμπληρώσεις αναμένεται να συμβάλλουν στην επιτάχυνση και τον καλύτερο έλεγχο και συντονισμό των σχεδίων, καθώς αποσαφηνίζουν σημαντικά ζητήματα, τα οποία
δημιουργούσαν μεταξύ άλλων καθυστερήσεις στην υλοποίηση του χωρικού σχεδιασμού (πχ. στο πλαίσιο των διαδικασιών ερμηνείας των διατάξεων, ελέγχου των σχεδίων κοκ.).
Μεταξύ των ρυθμίσεων με ιδιαίτερη συμβολή στην επιτάχυνση των επενδύσεων και την επίλυση των σύνθετων προβλημάτων αναφορικά με Σύστημα Χωρικού
Σχεδιασμού, εντοπίζονται τα εξής:
• Αποσαφηνίζεται η ιεραρχία του συστήματος καθώς και το περιεχόμενο και
ο κανονιστικός χαρακτήρας των χωροταξικών πλαισίων και
πολεοδομικών σχεδίων (άρθρα 6-11),
• καθορίζεται το πλαίσιο συντονισμού διαφόρων πολιτικών με χωρικές
επιπτώσεις υπό την νέα στόχευση της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής
(άρθρο 3),
• θεσμοθετείται το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΧΩΘΑ) για την επίλυση συγκρούσεων και
αντιφατικών διατάξεων μεταξύ των χωροταξικών πλαισίων, καθώς και για την διευθέτηση ζητημάτων κατά τον εναρμονισμού όλων χωρικών σχεδίων με τον υπερκείμενο σχεδιασμό (άρθρο 5).
• υποστηρίζονται εμπράκτως οι σύγχρονες προτεραιότητες για την
προσαρμογή των επιχειρήσεων στην κλιματική αλλαγή, τη λήψη μέτρων
αντιμετώπισης εκτατών αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, στο πλαίσιο των νέων Τοπικών
Πολεοδομικών Σχεδίων (άρθρο 10),
• εμπλουτίζεται και αποσαφηνίζεται ο ρόλος και το περιεχόμενο των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων που αφορούν στη θεσμοθέτηση Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (άρθρο
11).
Θαλάσσια Χωροταξία
Για τον ΣΕΒ τα ζητήματα του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, θα πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο των εφαρμοζόμενων χωροταξικών πολιτικών, καθώς μέσω αυτού διανοίγονται σημαντικά πεδία ερευνητικής και επιχειρηματικής δράσης που επιβάλλεται να υλοποιούνται στο πλαίσιο ολοκληρωμένου σχεδιασμού, λαμβάνοντας υπόψη κάθε αναγκαίο μέτρο για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Πέρα από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή της Οδηγίας 2014/89/ΕΕ “περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό” και
κατ’ επέκταση του ν. 4546/2018, ο οποίος βελτιώνεται με τις τροποποιήσεις του νομοσχεδίου, η θαλάσσια ανάπτυξη, γνωστή και ως γαλάζια ανάπτυξη είναι ένας από
τους τομείς προτεραιότητας των σύγχρονων πολιτικών της ευρωπαϊκής ένωσης. Δεν είναι τυχαίο εξ άλλου ότι στους 17 Στόχους της Ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
(Sustainable Development Goals -SDG) που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2016, ο στόχος 14 είναι αφιερωμένος στη διατήρηση και βιώσιμη χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων.
Το σύνολο των ρυθμίσεων για τη βελτίωση της δομής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, και λαμβάνουν υπόψη παλαιότερες
προτάσεις και μελέτες του ΣΕΒ. Ο Σχεδιασμός, φαίνεται ότι απαλλάσσεται από αντιφατικές προβλέψεις και διατάξεις, ιδίως αναφορικά με τα ζητήματα της παράκτιας ζώνης (Κεφάλαιο Β και ιδίως άρθρα 22 και 24). Απαιτείται ωστόσο συνέχιση των προσπαθειών και εξεύρεση πόρων, για την έγκαιρη εκπόνηση των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων (έως Μάρτιο 2021, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει προχωρήσει στη θεσμοθέτηση ενός ή περισσότερων θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων).
Ένα ζήτημα το οποίο απασχολεί ιδιαιτέρως τη βιομηχανία, είναι οι σημαντικές ελλείψεις του χωροταξικού σχεδιασμού αναφορικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις
που εξυπηρετούν τις μεταποιητικές δραστηριότητες. Δεδομένου ότι τα Θαλάσσια Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια δεν αναμένεται να εγκριθούν σε όλη την Ελλάδα άμεσα, απαιτείται ένας συνολικός – στρατηγικός Σχεδιασμός, στο πλαίσιο της Αναθεώρησης του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου της Βιομηχανίας. Η ανάδειξη του
συγκεκριμένου ζητήματος και η προώθηση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για τους βιομηχανικούς λιμένες αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη όχι μόνο για τα δημόσια έσοδα (αντάλλαγμα χρήσης αιγιαλού) και τις εξαγωγές, αλλά και για την ενίσχυση των υφιστάμενων βιομηχανικών πόλων στο πλαίσιο των εφαρμοζόμενων χωρικών πολιτικών.
Εξίσου σημαντικές κρίνονται και οι πρωτοβουλίες που θα πρέπει
να αναληφθούν άμεσα σε διυπουργικό επίπεδο, για την έκδοση της δευτερογενούς νομοθεσίας του ν. 2971/2001 (συναρμοδιότητες επί των οποίων κατέχει και το ΥΠΕΝ
(ιδίως σε σχέση με το άρθρο 42, παρ. 5 ν. 4607/2019 και άρθρ. 14 παρ. 11 περίπτ.α ν. 2971/2001, καθώς και άλλα ζητήματα που αφορούν στον τύπο υπολογισμού του ανταλλάγματος χρήσης).
Εκτός Σχεδίου Δόμηση και Οργανωμένοι Υποδοχείς
Κομβικής σημασίας παρέμβαση, είναι η μεταρρύθμιση που επιχειρείται στην εκτός σχεδίου δόμηση, η οποία αποτελεί και ένα ιδιότυπο στοιχείο της εφαρμοζόμενης πολεοδομικής πολιτικής του ελληνικού κράτους. Στο πλαίσιο των σταδιακών μετασχηματισμών των πολιτικών (αναπτυξιακών, χωρικών, περιβαλλοντικών κυρίως)
τόσο το ελληνικό σύστημα σχεδιασμού, όσο και οι σύγχρονες ευρωπαϊκές πολιτικές (μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, της κλιματικής αλλαγής, της συμπαγούς πόλης, της βιομηχανικής συμβίωσης και της κυκλικής οικονομίας) γίνεται κατανοητό ότι επιβάλλεται ένα διαφορετικό αναπτυξιακό πρότυπο για τον ελληνικό χώρο, το οποίο θεμελιώνεται μέσω του παρόντος Νομοσχεδίου.
Η επιχειρούμενη μεταστροφή ωστόσο από τις πολεοδομικές “πρακτικές” του παρελθόντος, για να είναι εφικτή, προϋποθέτει δράσεις συνεχούς υποστήριξης, αυξημένους πόρους για την υλοποίηση των Σχεδίων (πχ. διανοίξεις δρόμων, κατασκευή κατάλληλων υποδομών και δικτύων, εξυγίανση των Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων κλπ.) και αυξημένο συντονισμό μεταξύ των
εφαρμοζόμενων πολιτικών, ώστε να συμβάλλουν στην διασφάλιση της διαθέσιμης γης για την ανάπτυξη των μεταποιητικών και εν γένει παραγωγικών δραστηριοτήτων, καθώς και στην ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου τόσο για τις νομίμως υφιστάμενες όσο και για τις νέες δραστηριότητες. Το ίδιο ισχύει και για το μεταβατικό καθεστώς, το οποίο θα πρέπει να προβλεφθεί για τις υφιστάμενες δραστηριότητες και για όσα επενδυτικά σχέδια έχουν σχεδιαστεί και δρομολογηθεί με βάση το προγενέστερο καθεστώς για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Ο ΣΕΒ, παραδοσιακά υποστηρίζει την αναγκαιότητα χωρικής συγκέντρωσης των μεταποιητικών δραστηριοτήτων σε οργανωμένους υποδοχείς και σε περιοχές με
καθορισμένες χρήσεις γης, αλλά και υπεράσπιση του δικαιώματος των νομίμως υφιστάμενων επιχειρήσεων να συνεχίσουν τη λειτουργία τους και να εκσυγχρονίζονται στις υφιστάμενες θέσεις. Προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται ότι κινούνται και οι ρυθμίσεις του παρόντος Νομοσχεδίου.
Χρήσεις Γης
Τα ζητήματα των χρήσεων γης τίθενται στο επίκεντρο της εφαρμογής του πολεοδομικού σχεδιασμού, καθώς μέσω αυτών καθορίζεται τι επιτρέπεται και τι
απαγορεύεται σε κάθε περιοχή. Τα ισχύοντα πολεοδομικά σχέδια, είναι απαρχαιωμένα κάνοντας χρήση των διατάξεων του ΠΔ/23-2-87 (ΦΕΚ-166/Δ/1987), γεγονός που συνεπάγεται αδιέξοδο στην αδειοδότηση σύγχρονων δραστηριοτήτων
αιχμής. Ταυτόχρονα το νέο πδ 59/2018 (ΦΕΚ 114/Α/2018) για τις κατηγορίες και το περιεχόμενο των χρήσεων γης, πέραν του ότι δεν αντιμετώπισε σημαντικά ζητήματα αναφορικά με το μεταβατικό καθεστώς των δραστηριοτήτων, φαίνεται ότι αναπαράγει την πρακτική του προ-ισχύοντος πδ, χωρίς καμία προσπάθεια απλοποίησης και ευελιξίας.
Οι διατάξεις του Νομοσχεδίου, φαίνεται ότι επιχειρούν να επιλύσουν τα ανωτέρω ζητήματα, ενόψει και του Νέου Προγράμματος για Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, μέσα από την έκδοση ενός νέου πδ, και την εισαγωγής μίας νέας διαδικασίας
που θα παρέχεται η δυνατότητα, στα ειδικά και τοπικά πολεοδομικά σχέδια, να προβλέπονται νέες χρήσεις γης, οι οποίες μέχρι την έκδοσή τους δεν είχαν περιληφθεί. Σημειώνεται ότι στις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα κατά την εκπόνηση και κατάρτιση τόσο των ειδικών όσο και τοπικών πολεοδομικών σχεδίων,
είναι αναγκαίο να συμμετέχει ενεργά ο εκπρόσωπος των παραγωγικών φορέων της περιοχής.
Ως πολύ σημαντική αξιολογείται η εξουσιοδοτική διάταξη που δίδεται για αντιστοίχιση των χρήσεων γης της εθνικής ονοματολογίας με τους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ), η οποία αποτελεί και μία πάγια πρόταση του ΣΕΒ και της Επιτροπής Χωροταξίας και Δικτύων, καθώς μέσω αυτής θα επέλθει σαφήνεια,
βεβαιότητα και επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών.
Στο πλαίσιο της εκδόσεως του νέου πδ των Χρήσεων Γης, ο ΣΕΒ κάνει ειδική αναφορά σε επιπλέον συγκεκριμένα ζητήματα και ζητά να ληφθούν υπόψη κατά προτεραιότητα από το ΥΠΕΝ κατά τη θεσμοθέτηση. Συγκεκριμένα ζητά:
– Παροχή ασφάλειας δικαίου για ειδικές κατηγορίες χρήσεων που δεν
προβλέπονται στις σημερινές κατηγορίες. Ο ΣΕΒ αναφέρει ενδεικτικά και όχι περιοριστικά σε χρήσεις γης στο τομέα νέων τεχνολογιών και της ενέργειας (πχ. εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, σημεία φόρτισης,
ειδικές μονάδες ανακύκλωσης κοκ.), της βιομηχανίας και της εξόρυξης
(συνοδές εγκαταστάσεις κυρίως) της εκπαίδευσης (πχ. εκπαιδευτική
φιλοξενία) και αναδυόμενων δραστηριοτήτων ως απόρροια από τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της πανδημίας (πχ. Automated Curbside Pickup Systems (CPS)/ Αυτοματοποιημένα Σημεία Παραλαβής Προϊόντων), για τις οποίες το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν φαίνεται να λαμβάνει μέριμνα. Ταυτόχρονα θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα και
την παροχή κατάλληλων όρων δόμησης για τις κατά περίπτωση ειδικές χρήσεις, καθώς συχνά διαπιστώνεται ότι οι καθορισμένοι όροι δόμησης σε ένα πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχέδιο δεν εξυπηρετούν την ανάπτυξη των ειδικών κατηγοριών χρήσεων.
– Εναρμονισμός του πλαισίου επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων μεταξύ του νέου πδ και του αρθ. 43 του ν 3982/11.
– Διευθέτηση των ζητημάτων των μεταβατικών διατάξεων σε υφιστάμενα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ, ιδίως σε σχέση με τους ορισμούς των περιοχών επαγγελματικών δραστηριοτήτων και τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις
θεσμοθετημένες περιοχές «ΒΙΠΑ-ΒΙΟΠΑ προς εξυγίανση».
Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης
Η μεταφορά του Συντελεστή Δόμησης, αποτελεί ένα πλαίσιο πολεοδομικών κανόνων και ρυθμίσεων, που απαντάται στην πλειοψηφία των πολεοδομικών πολιτικών διαφόρων χωρών, με επιμέρους παραλλαγές και διαφοροποιήσεις. Ειδικότερα στις
ΗΠΑ υπάρχει ο μηχανισμός της Μεταφοράς Δικαιωμάτων Ανάπτυξης (Transfer of Development Rights – TDR) ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο ο αντίστοιχος μηχανισμός
προσομοιάζει στον γνωστό Έλεγχο της Ανάπτυξης (Development Control ή Planning Control και Development Management στη Σκοτία).
Οι διατάξεις του Νομοσχεδίου επιχειρούν να ενσωματώσουν την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και φαίνεται ότι απλοποιούν τη διαδικασία για τη
μεταφορά συντελεστή δόμησης μέσω ενός ψηφιακού συστήματος. Ορίζουν επίσης τα ακίνητα που προσφέρουν, καθώς και τα ακίνητα που δέχονται συντελεστή δόμησης, τα οποία πρέπει πάντοτε να περιλαμβάνονται σε ζώνη που έχει εγκριθεί μέσω προεδρικού διατάγματος.
Καθώς στην πλειονότητα των παραδειγμάτων του εξωτερικού δεν φαίνεται να τίθενται περιορισμοί ως προς το ειδικότερο πλαίσιο αναφοράς και τον σκοπό της
ανάπτυξης, προτείνεται να εξεταστεί το ενδεχόμενο η διεύρυνση των ακινήτων προσφοράς συντελεστή δόμησης (πχ. βιομηχανικά κτίρια).
Αποσαφήνιση επίσης χρειάζεται να δοθεί στο πλαίσιο που ισχύει για την μεταφορά συντελεστή
εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών
Δραστηριοτήτων (Άρθρο 55Α παρ. 1 ν. 3982/2011-Ειδικές Πολεοδομικές Διατάξεις
Επιχειρηματικών Πάρκων).
Ρυμοτομικές Απαλλοτριώσεις
Με τις διατάξεις του Νομοσχεδίου, σύμφωνα με τον ΣΕΒ, εκσυγχρονίζονται οι απαρχαιωμένες και μη λειτουργικές –εδώ και δεκαετίες- διατάξεις για τη διενέργεια των ρυμοτομικών
απαλλοτριώσεων, καθορίζοντας ένα σαφές και ορθολογικό πλαίσιο υποχρεώσεων, δικαιωμάτων και λοιπών κανόνων.
Πιστοποιημένοι Αξιολογητές και Μητρώο Χωρικών Μελετών
Η υλοποίηση του Προγράμματος για τα Νέα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, οι αναθεωρήσεις και οι τροποποιήσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, και εν γένει
η υλοποίηση του Σχεδιασμού, απαιτεί την εισαγωγή κατάλληλων μηχανισμών που θα επιτρέψουν την άμεση προώθηση των Σχεδίων και Προγραμμάτων, χωρίς καμία
έκπτωση στο δημόσιο συμφέρον και στην ποιότητα των μελετών. Σήμερα,
καταγράφονται καθυστερήσεις ετών στη θεσμοθέτηση των χωρικών σχεδίων, κυρίως λόγω του αυξημένου χρόνου που απαιτείται για να ανταπεξέλθουν οι αρμόδιες
υπηρεσίες στις διαδικασίες ελέγχου και αξιολόγησης των χωρικών μελετών.
Στο πλαίσιο αυτό, οι διατάξεις που εισάγουν νέους μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης των χωρικών μελετών, μέσω των Πιστοποιημένων Αξιολογητών Χωρικών Μελετών είναι απολύτως αναγκαίες για να προχωρήσει με ταχύτητα και
ασφάλεια δικαίου ο σχεδιασμός.
Στο πλαίσιο αυτό, οι διατάξεις που εισάγουν νέους μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης των χωρικών μελετών, μέσω των Πιστοποιημένων Αξιολογητών
Χωρικών Μελετών είναι απολύτως αναγκαίες για να προχωρήσει με ταχύτητα και ασφάλεια δικαίου ο σχεδιασμός. Ιδιαίτερα κρίσιμο για την επιτυχή εφαρμογή των εν
λόγω διατάξεων είναι το προβλεπόμενο ΠΔ, το οποίο θα πρέπει:
Α) να περιλαμβάνει
κατάλληλα κριτήρια τεχνικής επάρκειας, διασφάλισης της αμεροληψίας κ.λπ.,
αξιοποιώντας το σύστημα διαπίστευσης και
Β) να θεσπίσει ρεαλιστική και εύκολα
εφαρμόσιμη διαδικασία αξιοποίησης του Μητρώου Αξιολογητών.
Τέλος με το Ηλεκτρονικού Μητρώου Χωρικών Μελετών (ΗΜΧΜ- άρθρο 96) ενισχύεται η διαφάνεια και η πρόσβαση σε πολεοδομικά δεδομένα, ενώ ταυτόχρονα προωθείται ο
ψηφιακός μετασχηματισμός του Κράτους. Τέλος μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου Χωρικών Μελετών (ΗΜΧΜ- άρθρο 96)
ενισχύεται η διαφάνεια και η πρόσβαση σε πολεοδομικά δεδομένα, ενώ ταυτόχρονα προωθείται ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Κράτους.
Δείτε εδώ ολόκληρο το υπόμνημα του ΣΕΒ που περιλαμβάνει και τις παρατηρήσεις – προτάσεις αλλαγών ανά άρθρο του νομοσχεδίου:
5. ΣΕΒ