Αντικατάσταση θέρμανσης: Πώς ένα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ απέτυχε το 2017 και τώρα τρέχει ξανά με τα υπόλοιπα χρήματα

Πρόγραμμα με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ που υλοποιείται από την ΕΔΑ Αττικής και απευθύνεται σε ιδιοκτήτες με χαμηλά εισοδήματα «τρέχει» με τα υπόλοιπα του προηγούμενου κύκλου, καθώς όπως αποκαλύπτουμε σήμερα, ο πρώτος κύκλος του προγράμματος απέτυχε και τώρα δίνονται χρήματα από τα υπόλοιπα του 2017!

Όπως ήδη έγραψε το Economix.gr ξεκίνησε ένας δεύτερος κύκλος του προγράμματος «Αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης πετρελαίου με συστήματος φυσικού αερίου σε κατοικίες», προϋπολογισμού 4,6 εκατ. ευρώ που αφορά σε κύριες κατοικίες 22 δήμων της Αττικής και θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020.

Μια χρήσιμη δράση σε κάθε περίπτωση, που όμως δεν ήταν και τόσο επιτυχημένη στον Α κύκλο της, όπως αποκαλύπτει σήμερα το economix.gr, σε συνεργασία με την EurActiv.gr…

Τι αφορά το πρόγραμμα;

Όπως ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ, το πρόγραμμα αφορά στην επιχορήγηση του κόστους της εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου σε κατοικίες, για  αντικατάσταση των υφιστάμενων συστημάτων θέρμανσης πετρελαίου. Απευθύνεται σε ιδιοκτήτες με χαμηλά εισοδήματα σε περιοχές της Αττικής με περιορισμένη διείσδυση φυσικού αερίου, στοχεύοντας στη μείωση των εκπομπών ρύπων μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των συστημάτων θέρμανσης των κατοικιών καθώς και στην αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου. Αποτελεί παράλληλα και μια σημαντική πρωτοβουλία κατά της ενεργειακής φτώχειας, αφού τα ποσοστά επιχορήγησης των ωφελούμενων ξεκινούν από το 65% και φτάνουν στο 100%

Η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προκήρυξη του προγράμματος έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β 4447/Β/08.10.2020) και μπορείτε να το διαβάσετε αναλυτικά εδώ.

Το σύνολο της δράσης έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020».

Αλλά για κάποιον περίεργο λόγο το αρμόδιο Υπουργείο, που αποτελεί την διευθύνουσα αρχή της δράσης μέσω της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ – Τομέα Ενέργειας, δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται να υπενθυμίσει στους πολίτες ποιος και γιατί επιχορηγεί τις δαπάνες του προγράμματος…

Το ΥΠΕΝ σημειώνει μόνο ότι φορέας υλοποίησης είναι η ΕΔΑ Αττικής, στην ιστοσελίδα της οποίας έχουν δημοσιευθεί αναλυτικές πληροφορίες και οδηγίες για την διαδικασία υποβολής αιτήσεων από τους δικαιούχους (https://www.edaattikis.gr/gr/house/cost-offers/financing-espa)

Σημειώνεται ότι η ΕΔΑ Αττικής δεν κάνει παιδαριώδη λάθη (όπως εκείνα που αποκαλύψαμε ότι έκανε το ΥΠΕΝ και η ΔΕΔΑ με τα δίκτυα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, όπου αργότερα, μετά τον δημόσιο έλεγχο, έβαλαν μυαλό… Έτσι η ΕΔΑ Αττικής έχει «φόρα-παρτίδα» την απαραίτητη, βάσει νόμου και ευρωπαϊκών κανονισμών, «πινακίδα» για τη χρηματοδότηση της δράσης από ευρωπαϊκούς πόρους και από τα συγκεκριμένα Ταμεία και Επιχειρησιακά Προγράμματα.

Γιατί και πώς 2ος κύκλος;

Οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα – δράση του ΥΜΕΠΕΡΑΑ είχε ανακοινωθεί «μετά βαΐων και κλάδων» το 2017 από την τότε κυβέρνηση, εν μέσω συζητήσεων για επιδόματα θέρμανσης, ενεργειακή φτώχεια, επέκταση των δικτύων αερίου, απορρόφησης ΕΣΠΑ και άλλων πολλών.

Όπως όμως αποκαλύπτεται επισήμως από το ΦΕΚ που μπορείτε και εσείς οι ίδιοι να μελετήσετε, ο πρώτος κύκλος του προγράμματος μάλλον απέτυχε!

Συγκεκριμένα, στην ΥΑ αναφέρεται ρητά ότι ο πρώτος κύκλος που ανακοινώθηκε το 2017 «παρουσίασε μειωμένο ενδιαφέρον από επιλέξιμους ωφελούμενους με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος των πόρων της Δράσης να παραμένει αδιάθετο»!

Και επαναδιατυπώνει, φυσικά, την ανάγκη διείσδυσης του φυσικού αερίου σε ευπαθείς ομάδες καταναλωτών και εν γένει πελάτες χαμηλού εισοδήματος.

Μάλιστα, σημειώνεται ότι δεν υπάρχει κανένας νέος πόρος στο πρόγραμμα αλλά χρησιμοποιούνται ξανά αυτοί που είχαν δεσμευτεί πριν τρία χρόνια και δεν εξαντλήθηκαν! Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: «από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται επιπλέον δαπάνη από αυτή που έχει εγκριθεί με την υπ΄αρ. 23 του σκεπτικού, απόφαση ένταξης»…

Ποιος χρηματοδοτεί τη δράση και με πόσα;

Όπως σημειώσαμε, η χρηματοδότηση έρχεται από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ και χρησιμοποιεί τα αδιάθετα ποσά του πρώτου κύκλου του 2017.

Έτσι, ο προϋπολογισμός του 2ου κύκλου της Δράσης σε ό,τι αφορά τη Δημόσια Δαπάνη για την επιχορήγηση της αντικατάστασης των συστημάτων θέρμανσης ανέρχεται στο ποσό των 4.689.000 € – ποσό μάλλον μικρό για ενεργειακό πρόγραμμα.

Αλλά αφενός αυτό το ποσό περιλαμβάνει μόνο την επιχορήγηση του δημοσίου και όχι τη συμμετοχή των ιδιωτών στο σύνολο του προϋπολογισμού και αφετέρου είναι στην πραγματικότητα υπόλοιπο….

H δημόσια δαπάνη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από Εθνική Συμμετοχή, στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας 10 «Εφαρμογή στρατηγικών επίτευξης χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με έμφαση στις αστικές περιοχές (ΕΤΠΑ)» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ) 2014 – 2020.

Γιατί έχει ενδιαφέρον η αποκάλυψη της αποτυχίας του Ά κύκλου;

Έχει πραγματικά πολύ ενδιαφέρον να εξεταστεί γιατί πραγματικά απέτυχε ο πρώτος κύκλος και να παρακολουθήσουμε αν θα πετύχει ο δεύτερος… Διότι είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο  για το ΕΣΠΑ να αποτυγχάνει πρόγραμμα επιχορήγησης απευθείας των πολιτών για εργασίες σε ακίνητα.

Δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι ιστορικά το πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ σε όλες τις φάσεις που έτρεξε και σε όλες τις προγραμματικές περιόδους – ΕΣΠΑ αποδείχθηκε από τα πιο πετυχημένα προγράμματα.

Η περίπτωση λοιπόν ειδικά της αντικατάστασης θερμάνσεων πετρελαίου με φυσικό αέριο στην Αττική που απέτυχε, όπως αποκαλύπτουμε, να απορροφήσει τους εγκεκριμένους πόρους, θα πρέπει να προβληματίσει τα επιτελικά στελέχη της δημόσιας διοίκησης και όσους λαμβάνουν αποφάσεις, προφανώς για τους όρους του προγράμματος, ώστε να βγουν χρήσιμα συμπεράσματα για το επόμενο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Θυμίζουμε επίσης ότι αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζει το κράτος με τις συνδέσεις νοικοκυριών στα δίκτυα αποχέτευσης στις περιοχές που ολοκληρώνονται βιολογικοί καθαρισμοί και αποχετευτικά δίκτυα…

Πηγή Εικόνας: Pixabay

Ωφελούμενοι της δράσης και επιλέξιμες κατοικίες

Δικαίωμα συμμετοχής στη δράση έχουν φυσικά πρόσωπα που πληρούν σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

1.Έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία. Στις ειδικές περιπτώσεις που η κατοικία αποκτήθηκε μετά την υποβολή της τελευταίας φορολογικής δήλωσης ή παραχωρείται δωρεάν, δικαίωμα συμμετοχής έχουν μόνο ο πλήρης κύριος και ο επικαρπωτής (όχι ο ψιλός κύριος).

2.Δεν έχουν συνάψει (τα ίδια ή συγκύριοι) σύμβαση σύνδεσης φυσικού αερίου με την ΕΔΑ Αττικής, για την κατοικία που αιτούνται επιχορήγηση, μέχρι τις 08 Οκτωβρίου 2020 (δηλαδή δεν έχουν σε ισχύ σύμβαση σύνδεσης στις 07/10/2020).

3.Πληρούν τα κριτήρια των κατηγοριών του πίνακα που ακολουθεί:

Πίνακας 1. Κατηγορίες  ωφελουμένων 

Μια κατοικία θεωρείται επιλέξιμη εφόσον πληροί τα  ακόλουθα κριτήρια:

• Είναι μονοκατοικία, μεμονωμένο διαμέρισμα ή πολυκατοικία.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία από τον αιτούντα, τυχόν συγκύριο/(συν)επικαρπωτή ή τρίτο με δωρεάν παραχώρηση (όπως προκύπτει από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος Ε1). Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες που εκμισθώνονται.
• Βρίσκεται σε περιοχή της  Περιφέρειας  Αττικής με δίκτυο χαμηλής πίεσης φυσικού αερίου και διείσδυση φυσικού αερίου σε επίπεδο δήμου έως 25% και δύναται να συνδεθεί και να τροφοδοτηθεί από την ΕΔΑ Αττικής.
• Υφίσταται νόμιμα, δηλαδή φέρει οικοδομική άδεια ή άλλο αντίστοιχο νομιμοποιητικό έγγραφο.
• Διαθέτει σύστημα θέρμανσης πετρελαίου ή θερμαίνεται από κεντρικό σύστημα θέρμανσης πετρελαίου σε λειτουργία.
• Δεν έχει λάβει άλλη επιχορήγηση για αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης από δημόσιο φορέα και δεν έχει ενταχθεί ή δεν έχει υποβληθεί για ένταξη σε άλλο πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους.

 Δήμοι Αττικής που συμμετέχουν στη δράση

Οι δήμοι του Νομού Αττικής που συμμετέχουν στον Β κύκλο της δράσης είναι οι εξής:

ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ, ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ, ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ, ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ-ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ, ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ – ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ, ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ, ΑΙΓΑΛΕΩ, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ, ΝΕΩΝ ΛΙΟΣΙΩΝ (ΙΛΙΟΥ), ΦΥΛΗΣ, ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ, ΚΡΩΠΙΑΣ, ΝΙΚΑΙΑΣ – Α.Ι. ΡΕΝΤΗ, ΧΑΙΔΑΡΙΟΥ, ΔΑΦΝΗΣ – ΥΜΗΤΤΟΥ, ΜΑΝΔΡΑΣ-ΕΙΔΥΛΛΙΑΣ, ΠΑΛΛΗΝΗΣ, ΔΙΟΝΥΣΟΥ, ΜΟΣΧΑΤΟΥ-ΤΑΥΡΟΥ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Σημειώνεται ότι το βασικό κριτήριο της επιλογής των Δήμων, σύμφωνα με την ΥΑ, τον οδηγό και τα κείμενα της δράσης, είναι ο χαμηλός βαθμός διείσδυσης των συνδέσεων φυσικού αερίου σε επίπεδο ολόκληρου του δήμου, κάτω από 25% του συνόλου των κατοικιών στην περιοχή.

Πηγή Εικόνας: Pixabay

Επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά εγκατεστημένη ισχύ, ποσοστό επιχορήγησης, επιλέξιμες δαπάνες και διαδικασία υποβολής αίτησης

Κάθε εσωτερική εγκατάσταση φυσικού αερίου σε κατοικίες επιχορηγείται σε ποσοστό 65%ή 100% στις περιπτώσεις δικαιούχων Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού (Ε.Π.)και σύμφωνα με τα κάτωθι ανώτατα όρια ανά κατηγορία εγκατεστημένης ισχύος λέβητα(συμπ. ΦΠΑ).

Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι εξής:

1. Εκπόνηση μελέτης και επίβλεψης κατασκευής εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου.
2. α) Ενεργειακή Επιθεώρηση υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης πετρελαίου, και β) έκδοση φύλλου ανάλυσης καύσης υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης πετρελαίου.
3. Εργασίες για την έναυση του καυστήρα φυσικού αερίου και την έκδοση φύλλου ανάλυσης καύσης.
4. Εργασίες εγκατάστασης σωληνώσεων, καμινάδας, εργασίες λεβητοστασίου, κλπ.
5. Προμήθεια και τοποθέτηση ηλεκτροβανών, ανιχνευτών και υλικών σχετικών με τον αερισμό και την απαγωγή καυσαερίων (π.χ. ειδικών θυρίδων με γρίλιες ή με αεραγωγούς).
6. Προμήθεια υλικών σωληνώσεων φυσικού αερίου και καμινάδα.
7. Προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος Καυστήρα – Λέβητα.

Εργασίες και υλικά υδραυλικής σύνδεσης συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής των υδραυλικών δικτύων του διαμερίσματος στις αυτόνομες θερμάνσεις.

H ΕΔΑ Αττικής αποτελεί τον φορέα υποδοχής των αιτήσεων, ελέγχου, πιστοποίησης και καταβολής της επιχορήγησης.

Οι υποψήφιοι δυνητικοί ωφελούμενοι θα πρέπει να προσκομίσουν – οι ίδιοι ή οι εξουσιοδοτημένοι για τις ανάγκες της δράσης εκπρόσωποι αυτών – την αίτηση επιχορήγησης καθώς και τα σχετικά απαιτούμενα δικαιολογητικά στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, λαμβάνοντας αντίστοιχο πρωτόκολλο παραλαβής. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με την ΕΔΑ Αττικής για την υποβολή ερωτημάτων και παροχή διευκρινίσεων επί της δράσης στο e-mail: Info_Epixorigisi@edaattikis.gr.

Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων λήγει στις 28 Μαΐου 2021.

[το άρθρο, στην αρχική του μορφή, πρωτοδημοσιεύτηκε στην ελληνική EurActiv, στο πλαίσιο του έργου «Η Συνοχή Δίπλα μας». Εμπλουτισμένο με επιπλέον στοιχεία αναδημοσιεύεται στο economix.gr στα πλαίσια της συνεργασίας ανταλλαγής περιεχομένου των δύο ΜΜΕ]