Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΕιδική Υπηρεσία για το Ταμείο Ανάκαμψης, με επικεφαλής «τεχνοκράτη», ως Διοικητή, συστήνεται άμεσα με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή από το Υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με άτυπη ενημέρωση που κυκλοφόρησε και παραθέτει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η τροπολογία ρυθμίζει ουσιαστικά ζητήματα συγκρότησης και κόστους, αλλά στο ρεπορτάζ μας οφείλουμε να καταγράψουμε και όσα μαθαίνουμε και κυκλοφορούν για το θέμα, πέρα από την ημι-επίσημη ενημέρωση.
Η νέα υπηρεσία, ο σκοπός και ο ρόλος
Συστήνεται στο υπουργείο Οικονομικών Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, με συγκεκριμένο χρόνο ζωής: μέχρι τις 31/3/2027 οπότε κλείνει, με τις δεδομένες αποφάσεις της ΕΕ, ο κύκλος του Ταμείου. Δηλαδή σε 6 χρόνια (πρακτικά λιγότερα) πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα που θα ενταχθούν σε αυτό το σχήμα χρηματοδότησης.
Η υπηρεσία, σύμφωνα με όσα περιγράφονται στην τροπολογία, θα είναι κατά βάση επιτελική.
Αρμοδιότητα της είναι η υποβοήθηση στη σύνταξη του σχεδίου ανάκαμψης και μετά η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής των έργων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο, αλλά και η επίτευξη των οροσήμων και μεταρρυθμίσεων που θα τεθούν ως προαπαιτούμενα για τις εκταμιεύσεις.
Ο Διοικητής – αντί γενικού γραμματέα
Η κυβέρνηση, με μια έμπνευση που προκαλεί απορίες και δείχνει ότι υπάρχει ατζέντα που δεν ανακοινώνεται ακόμη, επιλέγει η υπηρεσία να υπάγεται μεν στο Υπουργείο Οικονομικών αλλά ο επικεφαλής της να ονομάζεται Διοικητής και όχι Γενικός ή Ειδικός Γραμματέας, όπως σε ολόκληρη τη δημόσια διοίκηση. Η θητεία του θα είναι 3ετής και θα υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης για μία φορά (πρακτικά μέχρι τη λήξη της διάρκειας ζωής της υπηρεσίας). Μάλιστα, η τροπολογία προβλέπει ότι η αμοιβή του θα είναι ίση με αυτήν του γενικού γραμματέα (θα έχει τα χρήματα αλλά άλλον τίτλο…) και θα μπορεί να λάβει και bonus απόδοσης ανάλογα με την επίτευξη στόχων που θα συμφωνούνται με τον ΥΠΟΙΚ. Σημειωτέον, όπου διαβάζετε ΥΠΟΙΚ στο συγκεκριμένο θέμα μην σκέφτεστε τον Χρήστο Σταϊκούρα, καθώς αποκλειστικός «τσάρος» στα χρήματα του Ταμείου θα είναι ο Αναπληρωτής Υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης (και αυτό μάλλον ανεξαρτήτως πιθανών κυβερνητικών αλλαγών).
Σύμφωνα με την τροπολογία, ο επικεφαλής διοικητής θα είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, υψηλής επιστημονικής συγκρότησης και επαγγελματικής εμπειρίας.
Θυμίζουμε ότι το πρώτο όνομα που ακούστηκε για αυτό τον ρόλο ήταν – με την απομάκρυνσή του – ο πρώην ΓΓ ΣΦΙΤ και Επενδύσεων Νίκος Μαντζούφας, ο οποίος παραμένει στην ονοματολογία αλλά πιθανόν αδυνατισμένος… Ένα άλλο όνομα που ακούστηκε χθες σε δημοσιογραφικούς κύκλους ήταν αυτό του Νίκου Βέττα, οικονομολόγου του ΙΟΒΕ, που συμμετέχει στην επιτροπή Πισσαρίδη και σε δεκάδες επιτροπές και έρευνες για τις επενδύσεις στη χώρα. Ακόμη μία πιθανότητα που κυκλοφόρησε με την κατάθεση της τροπολογίας είναι η αξιοποίηση στελέχους ευρωπαϊκού θεσμικού φορέα – μάλλον με κυβερνητική ή υψηλόβαθμη διοικητική εμπειρία. Τέλος, συζητήθηκε και το ενδεχόμενο ενδοκυβερνητικής μετακίνησης. Ωστόσο το Μέγαρο Μαξίμου δεν σχολίασε αυτές τις πληροφορίες και αναμένεται η τελική απόφαση να έχει τη σφραγίδα του ίδιου του Πρωθυπουργού, καθώς μέχρι στιγμής μάλλον έχει ασχοληθεί η υπόλοιπη ομάδα με το θέμα.
Χρονική πίεση
Θυμίζουμε ωστόσο ότι η επιλογή προσώπου και στελεχών θα πρέπει να γίνει άμεσα, δεδομένης της υποχρέωσης της χώρας να καταθέσει την πρότασή της στις Βρυξέλλες.
Η πρώτη προθεσμία, παρά τις αρχικές κυβερνητικές ανακοινώσεις, πέρασε ήδη, καθώς η Ελλάδα δεν κατέθεσε στις 15 Οκτώβρη που η Κομισιόν ξεκίνησε επίσημα να υποδέχεται τις προτάσεις. Άλλωστε και το ακριβές ύψος των πόρων ανά χώρα δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη στον διάλογο μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων (κινούνται μεταξύ 30 και 32 δις ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις). Η Ελλάδα προσανατολίζεται τώρα να καταθέσει την πρότασή της μέχρι τα μέσα Νοέμβρη.
Αλλά αυτό θα επιβεβαιωθεί αν μέχρι τότε τελειώσουν τα απίστευτα ενδοκυβερνητικά παζάρια που γίνονται για το ποια έργα κατευθύνονται στο Ταμείο Ανάκαμψης και ποια στο ΕΣΠΑ (αλλά και ποια κόβονται τελείως…) καθώς απαράβατος όρος της ΕΕ είναι όλα όσα επιχορηγηθούν να συμβασιοποιηθούν κατά 70% μέσα σε 2 χρόνια, κατά 30% μέχρι το τρίτο έτος και όλα να έχουν πληρωθεί και ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026. Κάτι που με δεδομένες τις αδυναμίες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, της νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις και του συστήματος παραγωγής δημοσίων έργων αποτελεί άθλο – αν επιτευχθεί – αν όχι κάτι αδύνατον, καθώς παράλληλα θα τρέχουν ΕΣΠΑ και εθνικά προγράμματα. Οι φορείς, αγοράς και επιστημονικοί, αλλά και μεγάλες εταιρείες, έχουν κρούσει ήδη τον κώδωνα του κινδύνου, και η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα κάνει αλλαγές.
Υπενθυμίζεται ότι οι βασικοί στόχοι και κατευθύνσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης περιγράφονται από τις αποφάσεις της ΕΕ (συγκεκριμένες ποσοτικές δεσμεύσεις για έργα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής αλλά και την ψηφιοποίηση) ενώ για κάθε χώρα ο «μπούσουλας» της ΕΕ περιγράφεται στη βασική ανάλυση που έχει γίνει με βάση το παράρτημα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2019 για τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της χώρας, περιλαμβανομένων των μεταρρυθμίσεων που θα οριστούν και ως ορόσημα για την εκταμίευση των ποσών.
Το κόστος, τα στελέχη, οι αποσπάσεις, οι προσλήψεις…
Η νέα επιτελική, εν τέλει, υπηρεσία θα διαρθρώνεται σε τρεις διευθύνσεις και θα έχει 40 άτομα προσωπικό. Από αυτούς, ρητώς προβλέπεται ότι τουλάχιστον οι μισοί θα τοποθετηθούν με απόσπαση (θα είναι δηλαδή δημόσιοι υπάλληλοι εν ενεργεία – με τα πλεονεκτήματα μάλλον που έχουν οι υπάλληλοι του ΥΠΟΙΚ…). Οι άλλοι μισοί όμως θα μπορεί να είναι ιδιώτες, καθώς προβλέπεται ρητώς ότι μπορεί να προσληφθούν με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου 3ετούς διάρκειας με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα 3 έτη. Οι θέσεις αυτές αναλύονται σε 29 Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, 4 αποφοίτων ΤΕΙ, 5 αποφοίτων ΔΕ και δύο δικηγόρων με έμμισθη εντολή. Παρατηρείται μεγάλη ακρίβεια στην αριθμητική περιγραφή…
Ακόμη η υπηρεσία θα έχει 8 υπαλλήλους στο γραφείο του διοικητή, από τους οποίους μέχρι τρεις θα είναι μετακλητοί κατ΄αναλογία με τους μετακλητούς των γενικών γραμματέων.
Επομένως προβλέπεται η πρόσληψη μέχρι 23 ατόμων από την αγορά και η απόσπαση 25 δημοσίων υπαλλήλων.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΓΛΚ, το κόστος μισθοδοσίας ανέρχεται σε 400 χιλιάδες ευρώ ετησίως για τους ορισμένου χρόνου, πλέον προφανώς άλλων τόσων που θα λαμβάνουν οι αποσπασμένοι από τις υπηρεσίες τους, με επιπλέον 216 χιλιάδες για τους 8 του γραφείου του διοικητή, αλλά και 50 χιλιάδες ευρώ περίπου για τα επιδόματα θέσεων ευθύνης σε τμηματάρχες-διευθυντές. Bonus προβλέπεται και για τα στελέχη, αν πιάσουν στόχους που θα συμφωνηθούν.
Ο διοικητής θα έχει κόστος περίπου 56 χιλιάδες ευρώ το χρόνο, πλέον πιθανού bonus άλλων 29 χιλιάδων (σύνολο πιθανών απολαβών 85.000 ευρώ το χρόνο).
Ακόμη προβλέπονται 146 χιλιάδες ευρώ για λειτουργικά έξοδα και 110 χιλιάδες ευρώ για υλικοτεχνικό εξοπλισμό, ενώ η υπηρεσία καλείται (δύναται…) να νοικιάσει με εξαιρετικές διαδικασίες, κατά παρέκκλιση κάθε διάταξης, κτίριο για στέγασή της μέχρι το τέλος του έτους.
Και οι σύμβουλοι…
Αυτό που εντυπωσιάζει, καθώς έχει γίνει τους τελευταίους μήνες απίστευτη δουλειά σε κυβερνητικό επίπεδο και σε πολλά υπουργεία για την προετοιμασία της πρότασης, είναι ότι ρητά προβλέπεται στην διάταξη η δυνατότητα να ανατεθούν άπαξ και άμεσα μέχρι 2 συμβάσεις σε εξωτερικές εταιρείες συμβούλων, ύψους 500 χιλιάδων ευρώ η κάθε μία (πλέον ΦΠΑ) για την προετοιμασία και κατάθεση της ελληνικής πρότασης στην Κομισιόν (προφανώς τόσο της αρχικής όσο και της τελικής που θα γίνει προς τον Μάρτη – Απρίλη).
Μάλλον τα κυβερνητικά στελέχη που έχουν χάσει απίστευτες ώρες θα πρέπει να νιώθουν λίγο «κορόϊδα» που αυτοί έκαναν χωρίς επιπλέον κόστος αυτό που οι σύμβουλοι θα χρυσοπληρωθούν να ελέγξουν…
Σύμφωνα με άλλες πηγές όμως οι σύμβουλοι θα αναλάβουν όχι τόσο το θέμα της επιλογής των έργων αλλά της σύνδεσής τους με τα ορόσημα και τις μεταρρυθμίσεις (φαίνεται έτσι σε ποιες από τις εταιρείες συμβούλων θα πάνε τα έργα αυτά…) και την προετοιμασία της παρακολούθησης που θα αναλάβουν μετά οι υπάλληλοι της υπηρεσίας. Και φυσικά την τελική επιμέλεια. Αν δεν έχουν ήδη ασχοληθεί οι ίδιοι με αυτό…
Σημειώνεται ότι τα κυβερνητικά στελέχη που έχουν προετοιμάσει συγκεκριμένα έργα για την πρόταση έχουν ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά με το κομμάτι των επιχορηγήσεων (grants) που θα δοθούν στην Ελλάδα και όχι το κομμάτι των δανείων που δεν είναι δεσμευτικό και η Ελλάδα δεν έχει σχεδιάσει ακόμη – τα οποία μάλλον θα κατευθυνθούν σε επιχειρηματικά και σύνθετα projects…
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι πέρα από ορισμένες επιμέρους κυβερνητικές διαρροές για έργα που εντάσσονται στο ταμείο Ανάκαμψης, ούτε η κοινωνία ούτε οι φορείς έχουν πραγματική εικόνα για τα σχέδια της κυβέρνησης, αφού αποτέλεσε επιλογή να μη γίνει εκτεταμένη διαβούλευση και να ληφθούν αποφάσεις ενδοκυβερνητικά και όχι με διαδικασίες δημοσίου διαλόγου, ενώ από την άλλη έχει αναδειχθεί ένα έλλειμμα στρατηγικής σχετικά με το ποια έργα εντάσσονται στο Ταμείο και ποια στο νέο ΕΣΠΑ. Αλλά αυτό είναι μία άλλη συζήτηση…
