Το συντριπτικό πλήγμα που δέχθηκε ο κλάδος του τουρισμού στην Ελλάδα λόγω της πανδημίας του κορονοϊού φανερώνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για την πορεία των τουριστικών εσόδων στο 8μηνο του 2020, καθώς δείχνουν διαφορά 10,2 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΤτΕ, τα τουριστικά έσοδα τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους ανήλθαν σε 2,68 δισ. ευρώ, έναντι 13,2 δισ. ευρώ το 8μηνο του 2019.
Τον Αύγουστο οι εισπράξεις περιορίστηκαν σε 1,37 δισ. ευρώ έναντι 4,1 δισ. τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Με τα παραπάνω δεδομένα, τον Αύγουστο του 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μικρό πλεόνασμα ύψους 80 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1,8 δισεκ. ευρώ τον Αύγουστο του 2019, λόγω της σημαντικής επιδείνωσης του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς μόνο από τη βελτίωση που παρουσίασαν τα ισοζύγια αγαθών, πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών κατά 468 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2019 οφείλεται ως επί το πλείστον στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου καυσίμων, η οποία συνδέεται με την πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Μικρή βελτίωση σημείωσε και το ισοζύγιο αγαθών χωρίς καύσιμα. Σημειώνεται ότι οι συνολικές εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν οριακά σε σταθερές τιμές, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 11,5%.
Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι αντίστοιχες εισπράξεις μειώθηκαν κατά 73,3% και 66,5% αντίστοιχα σε σχέση με τον περυσινό Αύγουστο. Επίσης, επιδεινώθηκε και το ισοζύγιο μεταφορών, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε, καθώς βελτιώθηκαν όλα τα επιμέρους ισοζύγια. Πλεόνασμα έναντι ελλείμματος σημειώθηκε στο ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων, γεγονός που οφείλεται κυρίως στις καθαρές εισπράξεις της γενικής κυβέρνησης.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 7,9 δισεκ. ευρώ, κατά 6,9 δισεκ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εξ ολοκλήρου στη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την κατά 3,1 δισεκ. ευρώ μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και τη βελτίωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών, σε απόλυτο μέγεθος, από εκείνη των εξαγωγών. Ειδικότερα, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών παρουσίασαν μείωση κατά 13,3% σε τρέχουσες τιμές (αλλά αύξηση 2,3% σε σταθερές τιμές). Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 16% σε τρέχουσες τιμές (-6,2% σε σταθερές τιμές). Επισημαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό η μείωση των εξαγωγών και των εισαγωγών σε τρέχουσες τιμές αντανακλά τη μείωση της αξίας των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων, αντίστοιχα, ως αποτέλεσμα της πτώσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Η σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση κυρίως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών, καθώς και των άλλων επιμέρους ισοζυγίων. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 79,7% και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 78,0% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, ενώ οι εισπράξεις από μεταφορές μειώθηκαν κατά 14,5%.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Τον Αύγουστο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων κατέγραψε μεγάλη αύξηση του πλεονάσματός του σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, λόγω αύξησης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση κατά 790 εκατ. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων παρουσίασε άνοδο κατά 1,2 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2019.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Αύγουστο του 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε πλεόνασμα 930 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 874 εκατ. ευρώ από εκείνο του Αυγούστου του 2019. Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων παρουσίασε έλλειμμα 6,4 δισεκ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 743 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Αύγουστο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων δεν σημειώθηκαν αξιόλογες συναλλαγές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 2,1 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 796 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 589 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά στο μεγαλύτερο μέρος της την αύξηση (κατά 1,4 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).
Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 441 εκατ. ευρώ και οι καθαρές υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 2,2 δισεκ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση (κατά 29,9 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η καθαρή μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 9,5 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 2,1 δισεκ. ευρώ) της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση χαρτονομισμάτων. Η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση (κατά 38,1 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και την αύξηση (κατά 6,4 δισεκ. ευρώ) των δανειακών υποχρεώσεων προς μη κατοίκους.
Στο τέλος Αυγούστου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 9,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 7,5 δισεκ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου του 2019, κυρίως λόγω μεταβολής της αποτίμησής τους.