Μέσα στον Οκτώβριο αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση το σχέδιο νόμου των υπουργείων Ανάπτυξης και Υποδομών με το οποίο θα αλλάξει ριζικά η διαδικασία που διέπει τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων για αγαθά, την παροχή υπηρεσιών και τη δημοπράτηση δημοσίων έργων.
Με τη νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία παρουσιάστηκε στον πρωθυπουργό την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση θέλει να αντιμετωπίσει διαχρονικές παθογένειες στις δημόσιες συμβάσεις, όπως το μεγάλο αριθμό προσφυγών ο οποίος οδηγεί σε καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση διαγωνισμών.
Πρόκειται για κρίσιμη παρέμβαση η οποία αφορά και στην απρόσκοπτη αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ που αναλογούν στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, δεδομένου ότι έως το 2022 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο προγραμματισμός για τη δέσμευση του 70% των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Αλλαγές στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς για αγαθά και υπηρεσίες
Σύμφωνα με πληροφορίες, με την ψήφιση του νόμου οι συμμετέχοντες στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς του Δημοσίου για την προμήθεια αγαθών και την παροχή υπηρεσιών θα έχουν δικαίωμα προσφυγής μόνο στο τέλος της διαδικασίας και όχι σε όλα τα διαφορετικά στάδια.
Ο υφιστάμενος νόμος περί δημοσίων συμβάσεων (4412/2016), δίνει το δικαίωμα προσφυγής στους υποψήφιους τόσο στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) όσο και στη δικαιοσύνη και στα τρία τα στάδια της διαδικασίας.
Το πρώτο στάδιο αφορά στην υποβολή των δικαιολογητικών συμμετοχής και των τεχνικών προσφορών, ακολουθεί η δεύτερη φάση με την κατάθεση οικονομικών προσφορών, ενώ στο τελικό στάδιο ο προσωρινός μειοδότης καλείται να υποβάλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά κατακύρωσης του έργου.
Όταν ψηφιστεί ο νέος νόμος τότε τα υποψήφια σχήματα θα μπορούν να προσφεύγουν κατά των αποφάσεων της αναθέτουσας αρχής μόνο μετά από την κήρυξη προσωρινού μειοδότη, προκειμένου να περιοριστούν οι μεγάλες καθυστερήσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο να γίνουν παρόμοιες παρεμβάσεις και στους διαγωνισμούς στους οποίους ισχύουν κριτήρια βαθμολογίας για τις τεχνικές και οικονομικές προσφορές.
Κατά τις ίδιες πηγές, οι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς αυτούς θα έχουν τη δυνατότητα προσφυγής δύο φορές και όχι τρεις όπως ισχύει τώρα. Μία φορά μετά από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών και μία φορά ακόμα στο τέλος της διαδικασίας με την ανάδειξη προσωρινού αναδόχου.
Αυξάνεται το όριο για απευθείας αναθέσεις
Μεταξύ των αλλαγών που θα ισχύσουν με την ψηφίση του νέου νόμου αναμένεται να είναι και η αύξηση των ορίων για απευθείας αναθέσεις από φορείς του Δημοσίου και ΟΤΑ στο ποσό των 30.000 ευρώ από 20.000 ευρώ που ισχύει τώρα.
Στη διαδικασία απευθείας αναθέσεων θα πρέπει να τηρούνται ορισμένα βασικά εχέγγυα δημοσιότητας, όπως η δημοσίευση της πρόσκλησης του έργου πριν από την ανάθεση της σύμβασης και όχι μετά την υπογραφή της όπως συμβαίνει τώρα.
Οι αλλαγές στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων
Ο περιορισμός των καθυστερήσεων και των μεγάλων εκπτώσεων αποτελούν τους βασικούς στόχους της νομοθετικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά στη διαδικασία δημοπράτησης δημοσίων έργων.
Αναφορικά με το δικαίωμα προσφυγών εξετάζεται το ενδεχόμενο να μειωθεί ο αριθμός τους προκειμένου να ολοκληρώνονται οι διαδικασίες ταχύτερα, δεδομένου ότι οι δημόσιες επενδύσεις έχουν μεγάλη πολλαπλασιαστική ισχύ για την οικονομία.
Για να περιοριστεί το φαινόμενο των μεγάλων εκπτώσεων, τα υποψήφια σχήματα θα έχουν συμβατική υποχρέωση να προχωρούν σε αιτιολόγηση της προσφοράς τους όταν θα υπάρχουν αποκλίσεις σε προσφορές οι οποίες υπερβαίνουν το 10%.
Η στρέβλωση των υπέρογκων εκπτώσεων αναμένεται να αντιμετωπιστεί και με την τροποποίηση των προβλέψεων για τις εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης έργων, οι οποίες με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο ορίζονται σε ποσοστό 5% της αξίας της σύμβασης.
Με το παρόν καθεστώς, όταν η έκπτωση που προσφέρεται είναι υπερβολικά υψηλή, το ύψος της εγγυητικής επιστολής διαμορφώνεται σε αντίστοιχα χαμηλά επίπεδα. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, το ύψος των εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης αναμένεται να διαμορφώνεται με βάση τον προϋπολογισμό της σύμβασης του έργου.
