Αύριο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας. Το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή, βάσει υπουργικού σχεδιασμού, από τον προσεχή Σεπτέμβριο, ενώ η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ εκφράζει την αισιοδοξία της ότι οι περισσότερες προβλέψεις του είναι άμεσα υλοποιήσιμες.
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το ΥΠΕΝ για την παρουσίαση του νομοσχεδίου, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, διέκρινε πέντε βασικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν το νομοσχέδιο:
1. Στηρίζει την εθνική προσπάθεια για ανάπτυξη και επενδύσεις με μέτρα όπως ο εκσυγχρονισμός του καθεστώτος για χρήσεις γης και η ενθάρρυνση της ανάπτυξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας στα οργανωμένα πάρκα.
2. Συνδυάζει την ενθάρρυνση επενδύσεων με την προστασία του περιβάλλοντος περιορίζοντας την εκτός σχεδίου δόμηση.
3. Προστατεύει την ιδιοκτησία με παρεμβάσεις, όπως η μεταφορά του συντελεστή δόμησης και η διευκρίνιση του καθεστώτος των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων.
4. Επιταχύνει και εκσυγχρονίζει τον χωροταξικό σχεδιασμό με πιστοποιημένους ιδιώτες μηχανικούς για την αξιολόγηση των πολεοδομικών μελετών ή εργαλεία όπως η απόσυρση κτιρίων ή ορόφων.
5. Δίνει ώθηση για ολοκλήρωση κτηματογράφησης με δίκαια πρόστιμα που θα συναρτώνται και με καθυστερήσεις.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε σε εκτενή ανάλυση των έντεκα σημείων – κλειδί που προβλέπονται από το νέο νομοσχέδιο. Ειδικότερα, αναφέρθηκαν στα κάτωθι:
1. Επιταχύνει τον χωρικό σχεδιασμό με την κατάρτιση τοπικών και ειδικών πολεοδομικών σχεδίων και μέσω αυτών τον καθορισμό των χρήσεων γης. Ειδικότερα, αξιοποιούνται πιστοποιημένοι ιδιώτες μηχανικοί για την αξιολόγηση των πολεοδομικών μελετών καθώς χρησιμοποιούνται περισσότεροι μηχανικοί ώστε να επιταχύνουν τις πολεοδομικές μελέτες από τα 12 – 15 χρόνια, που ίσχυαν μέχρι σήμερα, σε περίπου 2,5 χρόνια. Άλλωστε, η αλλαγή αυτή αποτελεί και μία από τις προϋποθέσεις που έχει θέσει το ΥΠΕΝ για την εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων σε όλη τη χώρα μέσα σε μια δεκαετία.
Παράλληλα, η διαδικασία αφορά και την ενίσχυση του ρόλου του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας, τη δημιουργία του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΧΩΘΑ) και την αποκατάσταση της ιεραρχίας και εισαγωγής ανάδρασης από τα κάτω του συστήματος χωρικού σχεδιασμού. Ακόμη, εμπλουτίζονται τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια με νέα αντικείμενα που αφορούν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τον καθορισμό του δημοτικού οδικού δικτύου και το χωρικό σχέδιο αντιμετώπισης καταστροφών ενώ, τέλος, προβλέπεται ακόμη ενιαίο καθεστώς των οικισμών (προ του 2023 και κάτω των 2.000 κατοίκων) ενώ εστιάζει και στη θαλάσσια χωροταξία.
2. Περιορίζει κατά 10% την εκτός σχεδίου δόμηση για την προστασία του περιβάλλοντος. Στη βιομηχανία η μείωση ανέρχεται στο 33% ενώ αλλάζει και το καθεστώς με τις παρεκκλίσεις αρτιότητας. Σημειώνεται ότι η οριστική εφαρμογή τους θα γίνει μετά από δύο χρόνια για λόγους αποφυγής αιφνιδιασμών. Σ’ αυτό το διάστημα οι ιδιοκτήτες οφείλουν να λάβουν οικοδομική άδεια ενώ για κάθε άδεια σε εκτός σχεδίου περιοχή ένα ποσοστό 5% του κόστους της άδειας θα καταβάλλεται στο Πράσινο Ταμείο για την αντιμετώπιση των παρενεργειών της άναρχης και εκτός σχεδίου δόμησης.
Σε σχετική ερώτηση του economix.gr αναφορικά με τη διενέργεια συγκεκριμένων δράσεων από αυτά τα ποσά, η ηγεσία του ΥΠΕΝ επεσήμανε πως θα αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση επεμβάσεων που θα αντισταθμίζουν τα ζητήματα που προκύπτουν στον ίδιο νομό με μια ορισμένη κλίμακα. Σημειώνεται ότι, παράλληλα, θα υπάρξει σημαντική ενίσχυση της οργανωμένης χωροθέτησης στα πάρκα και τη βιομηχανία με αισθητή αύξηση των συντελεστών δόμησης. Το νομοσχέδιο προβλέπει και την επιβολή τέλους στις οικοδομικές άδειες εκτός σχεδίου και υπέρ παρεμβάσεων αντιστάθμισης.
3. Σε Μύκονο και Σαντορίνη αναστέλλεται η έκδοση οικονομικών αδειών για τα τουριστικά καταλύματα εκτός σχεδιασμών μέχρι την έγκριση πολεοδομικών σχεδίων που θα γίνει σε περίπου ενάμισι έτος. Ο στόχος είναι να μπει φρένο στην πολεοδομική δραστηριότητα σε αυτές τις κορεσμένες περιοχές μέχρι να υπάρξουν συμβατοί κανόνες που θα διαμορφωθούν στο άμεσο μέλλον.
4. Τίθενται οι βάσεις για την απλοποίηση των χρήσεων γης για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Με προεδρικό διάταγμα θα μειωθούν οι γενικές χρήσεις ώστε το σύστημα να είναι πιο ευέλικτο και να ενισχύει τις μικρές κτήσεις γης. Το νομοθετικό πλαίσιο για τις χρήσεις θα πρέπει να γίνει πιο λειτουργικό. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα θα καθιερωθεί η Εθνική Ονοματολογία Χρήσεων Γης και θα υπάρξει αντιστοίχηση των κτήσεων γης με τους σχετικούς Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ) και τις κατηγορίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης ώστε να υπάρξει κοινή γλώσσα μεταξύ χωροταξίας και περιβαλλοντικής οικονομίας ώστε να μην χάνεται κανείς μέσα στη γραφειοκρατία.
5. Ενεργοποιείται η μεταφορά συντελεστή δόμησης σε εφαρμογή της σχετικής νομολογίας του ΣτΕ και προσδιορίζονται οι προϋποθέσεις για τις ζώνες υποδοχής συντελεστή. Με άλλα λόγια, η μεταφορά συντελεστή δόμησης δεν θα γίνεται άναρχα αλλά μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές και με ξεκάθαρους περιβαλλοντικούς και πολεοδομικούς κανόνες ώστε να μην αλλοιώνεται ο χαρακτήρας ολόκληρων περιοχών. Δημιουργείται παράλληλα η «Ψηφιακή Τράπεζα Γης» ώστε οι ενδιαφερόμενοι να εξυπηρετούνται γρήγορα και απρόσωπα από τη δημόσια διοίκηση. Με τις υλοποιήσεις του νομοσχεδίου θα αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων που επωμίζονται μονομερώς το αυξημένο κόστος συντήρησης των κτιρίων και δεν μπορούν να επωφεληθούν από τους συντελεστές δόμησης που υπάρχουν στην περιοχή. Όπως ανέφερε η πολιτική ηγεσία ΥΠΕΝ, πλέον θα προστατεύονται οι περιουσίες και οι κληρονομιές. Μάλιστα, με τα μέτρα αυτά τίθενται οι βάσεις για να δημιουργούν οι προβλεπόμενοι κοινόχρηστοι χώροι. Σημειώνεται ότι, όποιος αγοράζει συντελεστή, θα καταβάλλει 5% στον δήμο.
6. Επιταχύνεται η έκδοση οικοδομικών αδειών και ενισχύεται η ηλεκτρονική διαδικασία έκδοσης. Το σύνολο των αδειών θα εκδίδεται αυτόματα ύστερα από την ηλεκτρονική κατάθεση φακέλου. Στην περίπτωση των οικοδομικών αδειών κατηγορίας 1 και 2, η υπηρεσία θα ελέγχει βασικά στοιχεία άδειας, η οποία θα εκδίδεται με ευθύνη του μηχανικού με πάτημα ενός κουμπιού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα διασφαλίζεται και η διαφάνεια καθώς περιορίζεται η επαφή με τη δημόσια διοίκηση.
7. Εισάγονται καινοτόμα πολεοδομικά εργαλεία και δίνονται κίνητρα για την απόσυρση κτιρίων. Ο στόχος είναι να ανανεωθεί το κτιριακό δυναμικό της χώρας και το κράτος να αποκτήσει τη δυνατότητα απαλλοτρίωσης ορόφων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όπως εκτιμά η ηγεσία του ΥΠΕΝ, θα υπάρξει ενίσχυση των ευαίσθητων κτιριακά και περιβαλλοντικά περιοχών.
8. Εξορθολογίζεται το σύστημα των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων. Προβλέπεται, δηλαδή, η αυτοδίκαιη άρση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων αν περάσει μεγάλο διάστημα από την επιβολή τους ενώ ορίζεται ότι μπορεί να επανυποβληθεί μόνο μέχρι και δεύτερη φορά καθώς εν συνεχεία ο ιδιοκτήτης επανακτά την περιουσία του.
9. Εισάγεται ρύθμιση ώστε κτίρια με υψηλές προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης να δικαιούνται επιπλέον συντελεστή δόμησης. Η παρέμβαση συνδυάζεται με άλλα μέτρα του ΥΠΕΝ για την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής και την ενεργειακή εξοικονόμηση στην Ελλάδα.
10. Ορίζεται ότι το πρόστιμο για εκπρόθεσμη δήλωση ακινήτου στο κτηματολόγιο θα εξαρτάται όχι μόνο από την αξία του ακινήτου αλλά και από το μέγεθος της χρονικής καθυστέρησης. Το πρόστιμο θα είναι από 300 έως 2.000 ευρώ ανάλογα με την αξία του ακινήτου και θα προσαυξάνεται ανάλογα με την καθυστέρηση της δήλωσης. Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην ολοκλήρωση της κτηματογράφησης στην Ελλάδα.
11. Δίνονται κίνητρα για ενίσχυση της προσβασιμότητας των κτιρίων στα ΑμΕΑ. Προβλέπεται η δυνατότητα εγκατάστασης κατασκευών, όπως ειδικές ράμπες και ανελκυστήρες, όπου δεν υπήρχε πρόβλεψη στην αρχική πολεοδομική άδεια. Πρόκειται για μία προσπάθεια να γίνει η Ελλάδα συμβατή με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και να εξασφαλίσει ότι κανένας συμπολίτης μας δεν θα αισθάνεται άσχημα.
«Είναι μία παρέμβαση σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα και μια εκπλήρωση των προεκλογικών δεσμεύσεων της Νέας Δημοκρατίας καθώς και των συζητήσεων που έχουν γίνει, όλο τον τελευταίο χρόνο, με πολλούς και διαφορετικούς φορείς που σχετίζονται με το συγκεκριμένο θέμα» σημείωσε ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης, και κατέληξε: «Είδαμε τι γίνεται στις άλλες χώρες και επιδιώξαμε να ικανοποιήσουμε όλες τις πλευρές. Το νομοσχέδιο θα τεθεί από αύριο σε δημόσια διαβούλευση».
«Δεν πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που θα μείνει για χρόνια στα χαρτιά όπως αντίστοιχες παρεμβάσεις στο παρελθόν. Τα περισσότερα από αυτά που αναφέρονται είναι άμεσα υλοποιήσιμα», σημείωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Οικονόμου, για να συμπληρώσει πως «μπορεί ο νόμος να θέτει ένα πλαίσιο αλλά την πραγματικότητα την αλλάζουν οι δράσεις και όχι τα πλαίσια».
Από τη δική του πλευρά, ο γ.γ. Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, σημείωσε πως «οι υπηρεσίες δόμησης ερμηνεύουν τον οικοδομικό σχεδιασμό και τους ορισμούς με διαφορετικό τρόπο κι αυτό είναι πρόβλημα για τους μηχανικούς». «Το αποτέλεσμα είναι ότι οι διαφορετικές ερμηνείες δημιουργούν και διαφορετικές ταχύτητες και άρα καθυστερήσεις και αποτελέσματα. Πέραν, όμως, από τις καθυστερήσεις, έχουμε πολλά αυθαίρετα σε ιδιωτικό και δημόσιο χώρο. Γι’ αυτό κατηγοριοποιούμε τους οικισμούς και επιδιώκουμε να υπάρξει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ τους», επεσήμανε ο κ. Μπακογιάννης.
