Επί τάπητος έθεσε ακόμη και την επανεξέταση του δακτυλίου της Αθήνας το Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης που βρισκόταν σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 15 Ιουλίου, προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με τις εθνικές δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών και η πρωτεύουσα να μην «πνίγεται» από το καυσαέριο. Παράλληλα, τα παλαιά οχήματα που είναι ιδιαίτερα ρυπογόνα καθώς και ο νέος στόλος για ταξί και φορτηγά, είναι τα σενάρια που εξετάζονται ως επικρατέστερα προκειμένου να επιτύχει ο σχεδιασμός.
«Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται μέτρα περιορισμού των εκπομπών οδικής κυκλοφορίας, τα οποία κυρίως περιλαμβάνουν την ανανέωση του στόλου των επιβατικών οχημάτων, ταξί και ελαφρών φορτηγών, επανασχεδιασμό του πράσινου δακτυλίου κ.ά. Τα μέτρα αυτά θα αξιολογηθούν και θα εξειδικευτούν κατά την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Καταπολέμηση της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης στην Αθήνα» σημειώνεται χαρακτηριστικά στο πρόγραμμα.
Ο θεσμός του «δακτυλίου» εφαρμόστηκε πρώτη φορά την δεκαετία του 1980, σε μια προσπάθεια η Αθήνα να μην έχει αφενός κυκλοφοριακό κομφούζιο και αφετέρου, να μειωθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση. Στο πλαίσιο εκπόνησης του Επιχειρησιακού Σχεδίου θα μελετηθούν και άλλες δράσεις κυκλοφοριακής διαχείρισης, ενώ παράλληλα θα εντατικοποιηθούν και οι έλεγχοι εκπομπών σε παλαιά οχήματα.
Για τα τελευταία μάλιστα, είναι προτάσεις που έχουν ήδη συμπεριληφθεί τόσο στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών όσο και στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), τα οποία μεταξύ άλλων έθεταν έως προτεραιότητα την απόσυρση μέσω κινήτρων των παλαιών ρυπογόνων οχημάτων.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στο σχέδιο, προβλέπεται η επίτευξη των στόχων και των δεσμεύσεων της χώρας ως προς τη μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου ΝΟx και πτητικών οργανικών ενώσεων εκτός του μεθανίου NMVOC κατά 55 και 62% αντίστοιχα και των σωματιδίων κατά 50% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι «δεδομένου ότι στις αστικές περιοχές παρουσιάζονται υπερβάσεις στα επίπεδα των οξειδίων του αζώτου, εκτιμάται ότι, για τη συμμόρφωση της χώρας με τις ευρωπαϊκές της δεσμεύσεις, ως προς τις υπερβάσεις των επιπέδων ρύπανσης, είναι αναγκαία η λήψη μέτρων για την περαιτέρω ανανέωση του στόλου των επιβατικών οχημάτων αλλά και των ταξί και των λοιπών επαγγελματικών οχημάτων».
Στο ΕΣΣΜ επισημαίνεται η ανάγκη ανανέωσης του στόλου των Ι.Χ. οχημάτων μέσω τριών βασικών ενεργειών:
- Περιορισμοί ως προς την παλαιότητα εισαγόμενων οχημάτων (παντός τύπου): Σήμερα, πρακτικά δεν υπάρχει όριο στην ηλικία των οχημάτων που εισάγονται στη χώρα με εξαίρεση την πρόβλεψη μέγιστης ηλικίας 15 ετών για εισαγόμενα μεταχειρισμένα λεωφορεία. Ως εκ τούτου προτείνεται να συμφωνηθεί ένα προοδευτικό χρονοδιάγραμμα περιορισμού της ηλικίας για τα εισαγόμενα οχήματα ανά τύπο οχήματος, και για τους δύο ορίζοντες του σχεδίου (2027, 2037).
- Σύστημα πριμοδότησης κυρώσεων μέσω φορολογίας και κινήτρων για νέα/ παλαιά και καθαρά/ ρυπογόνα οχήματα (παντός τύπου): Υπάρχουν ελλείψεις στη διαφοροποίηση των κινήτρων για παλαιά ή νέα και καθαρά ή μη οχήματα. Συνιστάται να ορισθεί ένα σταδιακό πρόγραμμα κινήτρων/εκπτώσεων/φόρων/τελωνειακών δασμών ανά τύπο οχήματος, τύπο καυσίμου και ηλικία.
- Καθορισμός κλίμακας μέγιστων επιτρεπόμενων ηλικιών ή/και επιπέδων εκπομπών αερίων για όλα τα οδικά οχήματα: Σήμερα, πρακτικά δεν υπάρχει όριο στην ηλικία των οχημάτων που κυκλοφορούν στη χώρα (υπάρχει μόνο πρόβλεψη μέγιστης ηλικίας 27 ετών για λεωφορεία). Προτείνεται να καθοριστεί μερική ή ολική απαγόρευση ανάλογα με την ηλικία/ επίπεδο εκπομπών των οχημάτων, καθώς και να ορισθεί ένα σταδιακό χρονοδιάγραμμα περιορισμού της ηλικίας ανά τύπο οχήματος.
