Έντονη κινητικότητα αναμένεται να υπάρξει σήμερα στην κυπριακή ΑΟΖ λόγω της προγραμματισμένης πτήσης του Ύπατου Εκπροσώπου, Ζοζέ Μπορέλ, και του υπουργού Άμυνας της γειτονικής χώρας, Σάββα Αγγελίδη, στο σημείο όπου πραγματοποιεί παράνομες γεωτρήσεις το Yavuz. Οι δυο τους θα έχουν άλλωστε την ευκαιρία να συζητήσουν αναφορικά με τις παράνομες τουρκικές ενέργειες, την υποστήριξη του αμυντικού πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας), τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η Λευκωσία.
Ήδη από χθες έχουν ξεκινήσει και τα δημοσιεύματα που θέλουν νέα επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Petroleum Economist όπου ο δημοσιογράφος Chris Stephen σημειώνει πως «η άφιξη του Γιαβούζ σε μια περιοχή της Μεσογείου που διεκδικεί η Κύπρος δρομολογεί πιέσεις που οδηγούν πιο κοντά σε ανοιχτή σύγκρουση». Μάλιστα, στο ίδιο δημοσίευμα επισημαίνεται πως σε κίνδυνο βρίσκονται κοιτάσματα φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν από την Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ με την Τουρκία να επιμένει ότι έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στη νομή των υδρογονανθράκων της περιοχής.
Τα παραπάνω έρχονται σε μία ιδιαίτερη συγκυρία όπου δεσπόζουν δύο γεγονότα στα ενεργειακά της Κύπρου. Το πρώτο αφορά την επίσημη ανακοίνωση της ExxonMobil Κύπρου ότι θα αναπροσαρμόσει τα σχέδιά της στην κυπριακή ΑΟΖ με μεταφορά της προγραμματισμένης (για το 2020) γεώτρησης στο κοίτασμα «Γλαύκος» για το 2021. Ο CEO της εταιρείας, Βαρνάβας Θεοδοσίου, τόνισε ότι τόσο τα έργα στον Γλαύκο όσο και όποιο άλλο έργο απαιτούσε μεγάλο κεφαλαιουχικό εξοπλισμό θα αναβληθεί διευκρινίζοντας, ωστόσο, πως οι δραστηριότητες της εταιρείας θα παραμείνουν ανεπηρέαστες. Σε κάθε περίπτωση, η αιτία για την απομάκρυνση της εταιρείας αφορά την υγειονομική κρίση (covid-19) και τα περιοριστικά μέτρα στην κυκλοφορία, όμως, με δεδομένη την ευθραυστότητα των μελλοντικών αποφάσεων στον τομέα της ενέργειας, κανείς εκ των αρμοδίων δε βλέπει με καλό μάτι αυτή την εξέλιξη, και ειδικά εφόσον η Τουρκία παραμένει η μοναδική χώρα που δραστηριοποιείται επί του παρόντος στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η δεύτερη κρίσιμη συγκυρία αφορά την αλλαγή στο υπουργείο Ενέργειας της γειτονικής χώρας. Ο Γ. Λακκοτρύπης είχε αναλάβει επί επτά και πλέον χρόνια το ΥΠΕΝ, με αποτέλεσμα να γνωρίζει εκ των έσω όλες τις εξελίξεις και τους παράγοντες για τη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας. Η απόφαση της κυπριακής ηγεσίας, που γνώριζε από μήνες τη γνωστοποιημένη πρόθεση του κ. Λακκοτρύπη να παραιτηθεί από τη θέση, για αλλαγή στην του υπουργού παρούσα συγκυρία, οφείλεται στην απομάκρυνση των εταιρειών. Με άλλα λόγια, ο/η διάδοχος του υπουργού θα έχει ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα στη διάθεσή του/της προκειμένου να μελετήσει το χαρτοφυλάκιό του και να ερευνήσει όλα τα σημεία – κλειδί για την επόμενη ημέρα. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι το νέο πρόσωπο που θα κληθεί να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο έχει γνώση των ενεργειακών εξελίξεων και των εύθραυστων ισορροπιών στην περιοχή (δείτε την ονοματολογία εδώ).
Η επιλογή, ωστόσο, νέου προσώπου για το υπουργείο θα έχει επιπτώσεις και στο άμεσο μέλλον καθώς εξακολουθούν να υφίστανται ζητήματα που χρήζουν επίλυσης, με δεδομένη και την πλήρη στροφή του τουρικού ενδιαφέροντος εις βάρος του άξονα Αθήνας – Λευκωσίας. Το πρώτο ζήτημα αφορά τις επόμενες κινήσεις για το αγωγό East Med που αρχίζει σταδιακά να εγείρει το ενδιαφέρον και άλλων κρατών της ευρύτερης περιοχή. Από εκεί και πέρα, ψηλά στην ατζέντα θα βρεθούν τα επόμενα βήματα στη διπλωματική σκακιέρα, στον απόηχο και της επίσκεψης Αναστασιάδη στο Ισραήλ αλλά και της παρουσίας του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών, Λουίτζι Ντι Μάιο, στην Άγκυρα την προηγούμενη εβδομάδα και η επίλυση των ζητημάτων με το Ισραήλ στην εμπορική εκμετάλλευση του κοιτάσματος «Αφροδίτη», ένα μικρό τμήμα του οποίου ανήκει στην ισραηλινή ΑΟΖ.
