Αυθαίρετα: Συμφέρει τώρα η δήλωση ή μετά; Τι θα γίνει με την 4μηνη παράταση

Η επιστροφή στην κανονικότητα, σημαίνει και επιστροφή στις υποχρεώσεις, με τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να μετρούν αντίστροφα προκειμένου να «σώσουν» τις περιουσίες τους. Αν και το υπουργείο Περιβάλλοντος, αναμένεται να δώσει πίστωση χρόνου και συγκεκριμένα διάρκειας τεσσάρων μηνών όπως έχει ήδη γράψει το economix.gr οι πολίτες καλούνται να εκμεταλλευτούν τα διαθέσιμα εργαλεία ώστε να διασφαλίσουν με τα λιγότερα δυνατά πρόστιμα τις κατοικίες τους. 

Όπως εξηγεί στο economix.gr ο πρόεδρος των Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Μιχάλης Καλογιαννάκης, «αν υποθέσουμε ότι ένας ιδιοκτήτης έχει αυθαιρεσίες σε σπίτι στην Ραφήνα, το οποίο είναι εντός σχεδίου, με οικοδομική άδεια, κύρια κατοικία και είναι κατασκευής μεταξύ 1993 -2003, θα καταβάλλει τώρα το ποσό των 1.800 ευρώ. Αν για τους δικούς του λόγους επιλέξει να αφήσει την προθεσμία να εκπνεύσει, το πρόστιμο θα… ανέβει το πρώτο έτος στα 2.400 ευρώ ενώ σταδιακά στα 5 χρόνια θα κληθεί να πληρώσει 2.900». 

Βέβαια, άλλοι πολίτες θα κληθούν να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη. Για παράδειγμα, ένας ιδιοκτήτης αυθαιρέτου στο Χαλκούτσι, το οποίο είναι εκτός σχεδίου και δεν έχει οικοδομική άδεια, είναι άλλη κατοικία και κατασκευάστηκε μεταξύ του 2004 – 2011, αν μπει τώρα στην ρύθμιση θα πληρώσει 7.605 ευρώ. Ωστόσο, αν επιλέξει να μπει μετά την λήξη της προθεσμίας (με τα σημερινά δεδομένα 30 Ιουνίου, με την παράταση 31 Οκτωβρίου), το πρώτο έτος θα καταβάλλει 10.140 ευρώ – ποσό που σταδιακά θα αυξάνεται ενώ θα φτάσει το τελευταίο  έτος στα 12.253 ευρώ.  

Η 4μηνη παράταση (η κλεψύδρα μετρά από 30 Ιουνίου) που θα δώσει το ΥΠΕΝ, αφορά όσους έχουν αυθαίρετα κατηγορίας 1 – 4 και μπορούν να τακτοποιηθούν με τις υπάρχουσες ευνοϊκές διατάξεις του 4495/17, ενώ θα δοθεί και μια τελευταία ευκαιρία για εκείνους που ανήκουν στην 5η κατηγορία ώστε να μπουν στην ρύθμιση έως τις 31/10/2020. Συγκεκριμένα, οι πολύ σοβαρές αυθαιρεσίες αφορούν σε υπέρβαση τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή  καθ ‘ύψος πάνω από 20%. Για αυτούς μάλιστα, η ημερομηνία είναι καταληκτική ενώ αμέσως μετά θα αναλάβουν οι ελεγκτές δόμησης και οι μπουλντόζες όπως έχει διαμηνύσει το υπουργείο.

Για τις τέσσερις πρώτες κατηγορίες αυθαιρέτων που δεν θα κάνουν υπαγωγή του ακινήτου τους τόσο στον ισχύοντα νόμο, όσο και στην ρύθμιση που έφερε το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα έρθουν αντιμέτωποι έως και 40% προσαύξηση του προστίμου όταν θα πέσει η αυλαία υπαγωγής των αυθαιρέτων η οποία θα γίνει μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, το 2025. 

Ειδικότερα, οι πολίτες θα έχουν αύξηση του προστίμου κατά 20% την πρώτη χρονιά και για κάθε επόμενη, θα επιβαρύνονται με επιπλέον 5%.  

Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοση της, θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για την μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.

Τι θα κερδίσουν όμως όσοι μπουν σε ρύθμιση μέχρι τέλος Οκτωβρίου;

– 100 δόσεις για την εξόφληση των προστίμων.

– Μείωση 20% σε όσους πληρώσουν εφάπαξ το πρόστιμο.

– Μείωση 10% σε όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.

– Δόσεις με 50 ευρώ το μήνα.

– Παράταση επιπλέον δύο ετών στην τακτοποίηση αυθαίρετων σε όσους αδυνατούν οικονομικά να πληρώσουν τα πρόστιμα. 

– Μειωμένα παράβολα.

– Δυνατότητα  νομιμοποίησης  αυθαιρέτου σε εξ αδιαιρέτου οικόπεδο  χωρίς τη συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών.

– Νομιμοποίηση στα αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν μεταξύ 1955 και 1975  με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ χωρίς την πληρωμή προστίμου.

– Πληρωμή του 15% του προστίμου για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί από το 1975 έως το 1982. 

– Πληρωμή του 60% του προστίμου  για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί από την 1/1/1983 έως την 1/1/1993. 

– Πληρωμή του 80% του προστίμου για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από την 1/1/1993 έως την 31/12/2003.

– Επιπλέον μείωση σε όσους έχουν  μία και μοναδική κατοικία.

Υπενθυμίζεται πως τα αυθαίρετα προ του 1955 δεν θεωρούνται αυθαίρετα, δεν τους επιβάλλονται πρόστιμα νομιμοποίησης και επιτρέπεται η μεταβίβασή τους. Το ίδιο ισχύει και για παλαιά αυθαίρετα που έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με τους αντίστοιχους νόμους του 1977, του 1983, του 1985 και του 2005. Τα αυθαίρετα 1955-1975 νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ, χωρίς την πληρωμή προστίμου. Τα αυθαίρετα 1975-1982 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 15% του προστίμου.

Τα αυθαίρετα από 1ης.1.1983 έως 1η.1.1993 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 60% του προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1ης.1.1993 έως 31.12.2003 καταβάλλεται ποσοστό 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Από 1η.1.2004 έως 28.7.2011 καταβάλλεται το παράβολο και το 100% του προστίμου.