Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΩς κρίσιμο εταίρο για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των πηγών εισαγωγής φυσικού αερίου αντιμετωπίζουν την Ελλάδα οι πολιτικές ηγεσίες σε Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία. Οι ενέργειες της Αθήνας στο πλαίσιο της υλοποίησης της ενεργειακής της στρατηγικής τη φέρνουν στο επίκεντρο των περιφερειακών εξελίξεων για την ενεργειακή ασφάλεια στα Βαλκάνια.
Το κοινό χαρακτηριστικό ανάμεσα στη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία είναι η πλήρης εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Βουλγαρία που εισάγει σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα από τη Ρωσία φυσικό αέριο στοχεύει στη διαφοροποίηση του μισού της κατανάλωσής της έως τα τέλη του 2020. Ειδικότερα, η γειτονική χώρα καταναλώνει ετησίως περί τα 3 δισ. κ.μ. φυσικό αέριο, περίπου το μισό του οποίου σκοπεύει να εισάγει από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του αγωγού IGB που έχουν συμφωνήσει Ελλάδα και Βουλγαρία και ο οποίος αναμένεται να παραδοθεί μέχρι τον Οκτώβριο.
Τον περασμένο Ιούνιο η Βουλγαρία προμηθεύτηκε αμερικανικό LNG μέσω του τερματικού σταθμού στην Ελλάδα, με τις συνολικές ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου να φτάνουν το μισό δισ. κ.μ. για το 2019. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η βουλγαρική πλευρά ενδιαφέρθηκε για συμμετοχή (20%) στη Gastrade, την εταιρεία που αναπτύσσει τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, μέσω του κρατικού Διαχειριστή Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, Bulgartransgaz. Μάλιστα, ο FSRU στην Αλεξανδρούπολη βασίζεται στην επιθυμία των βαλκανικών κρατών για δυνατότητα προμήθειας φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές και από διαφορετικούς παρόχους.
Η συμμετοχή της στην κατασκευή του IGB εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ενεργειακής στρατηγικής της Σόφια για διαφοροποίηση των προμηθευτών φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι η εμπορική λειτουργία του αγωγού αναμένεται να ξεκινήσει το β’ τρίμηνο του 2021 καθώς η κατασκευή του ξεκίνησε στις 28 Οκτωβρίου 2019 και θα έχει συνολική διάρκεια περί τους 18 μήνες. Το συνολικό κόστος του αγωγού υπολογίζεται περί τα 242,3 εκατ. δολάρια για τη σύνδεση της Κομοτηνής με τη Stara Zagora. Ο αγωγός θα έχει μήκος 182 χλμ. και θα μεταφέρει ετησίως 3 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία.
Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, αυτή αφορά τον αγωγό Ν. Μεσημβρίας – Γευγελής. Μετά και την έγκριση που έδωσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) στο δεκαετές επενδυτικό πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ, συνολικής αξίας 300 εκατ. ευρώ, αναμένεται να διοχετευτούν περίπου 48 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του αγωγού και τον μετρητικό σταθμό. Το έργο αφορά τη διασύνδεση των συστημάτων μεταφοράς των δύο χωρών ενώ αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο και της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Για τον αγωγό είχε υπογραφεί και σχετικό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του ΔΕΣΦΑ και MER Skopje τον Οκτώβριο του 2016 ενώ η πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας έχει ξεκαθαρίσει το ενδιαφέρον της για την προώθηση του έργου καθώς, εκτός από την ενεργειακή ασφάλεια της γειτονικής χώρας, εξασφαλίζει την πρόσβαση περισσότερων κατοίκων στο φυσικό αέριο. Σήμερα μοναδική πηγή αποτελεί η Βουλγαρία που προμηθεύει με ρωσικό φυσικό αέριο (Gazprom). Ο αγωγός θα έχει μήκος περί τα 140 χλμ. και χωρητικότητα 3 δισ. κ.μ. φ.α. ενώ θα ολοκληρωθεί εντός του 2023 και στις δύο χώρες.
