Μέσα στις έκτακτες καταστάσεις που έχει δημιουργήσει στη διοίκηση, το κράτος αλλά και την οικονομία και όλη την κοινωνία η εξάπλωση του κορωνοϊού, ξεφεύγουν εύκολα από τη δημοσιότητα λάθη και παραλείψεις που δεν έχουν άμεσο αντίκτυπο αλλά αναφέρονται περισσότερο στον τύπο και τον τρόπο λειτουργίας του κράτους.
Και αυτό γιατί όλοι, δικαιολογημένα, εστιάζουν στο πως το κράτος θα ανταπεξέλθει στην κρίσιμη αυτή περίοδο αλλά και στο πως όσο το δυνατόν λιγότεροι πολίτες θα νοσήσουν.
Οπότε δικαιολογημένα ο τύπος, για παράδειγμα, των αποφάσεων που λαμβάνονται πηγαίνει παραπίσω, μπροστά στην ανάγκη ταχύτητας και αποτελεσματικότητας. Δημιουργεί όμως αυτό προβλήματα, πιθανώς, που θα τα βρούμε μπροστά μας όταν κυρωθούν οι ΠΝΠ με νόμο και υπάρξουν τυχόν ενστάσεις από τυπικούς (όπως το Ελεγκτικό Συνέδριο και άλλοι…) ή κακοπροαίρετους…
Αφορμή για τη γενική αυτή παρατήρηση αποτέλεσε η έκδοση ΚΥΑ για την παύση λειτουργίας των Κτηματολογικών γραφείων, που ανέλυσε το economix.gr
Η συγκεκριμένη ΚΥΑ που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ B’ 936/19-03-2020 υπογράφεται από πέντε υπουργούς:
- Ανάπτυξης και Επενδύσεων: ΣΠΥΡΙΔΩΝ – ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
- Προστασίας του Πολίτη: ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ
- Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΡΟΥΤΣΗΣ
- Υγείας: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΙΚΙΛΙΑΣ
- Εσωτερικών: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΚΑΚΟΣ
Φέρει μάλιστα τον βαρύγδουπου τίτλο – σιδηρόδρομο: «Επιβολή του μέτρου της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας των έμμισθων, άμισθων υποθηκοφυλακείων, των κτηματολογικών γραφείων Ρόδου, Κω – Λέρου, των κτηματολογικών γραφείων Πειραιά, Θεσσαλονίκης, καθώς και των κτηματολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στο σύνολο της Επικράτειας, για το χρονικό διάστημα από 20.3.2020 έως και 2.4.2020»
Από τις υπουργικές υπογραφές όμως λείπει αυτή του καθύλην αρμοδίου, του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη (ή κατ’ ανάθεση του Υφυπουργού Δημήτρη Οικονόμου), καθώς το ΥΠΕΝ έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα επί του Ελληνικού Κτηματολογίου (θέμα που έχει δημιουργήσει δεκάδες προβλήματα με τα υποθηκοφυλακεία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης κλπ στο πέρασμα του χρόνου αλλά και τώρα…).
Αυτή η έλλειψη μας έκανε να το ψάξουμε λίγο παραπάνω και να ρωτήσουμε ειδικούς. Και μάλλον διαπιστώνεται ένα από αυτά τα τυπικά προβλήματα που αναφέραμε στην εισαγωγή…
Η νομιμοποιητική πράξη της ΚΥΑ, όπως αναφέρεται και στο προοίμιο, είναι η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της κυβέρνησης της 35/2/2020, της πρώτης ΠΝΠ που έθεσε τη βάση των έκτακτων μέτρων και λειτουργέι αυτή τη στιγμή ως νόμος – πλαίσιο. εκεί προβλέπονται πολλά ειδικά μέτρα που είναι δυνατόν να ληφθούν και αναφέρεται πως αυτά θα ληφθούν και από ποιους θα υπογραφούν.
Έτσι στην παράγραφο 2, περίπτωση (ζ) προβλέπεται ότι μπορούν να λαμβάνονται μέτρα όπως «προσωρινή απαγόρευση της λειτουργίας θεάτρων, κινηματογράφων, χώρων αθλητικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ιδιωτικών επιχειρήσεων, δημόσιων υπηρεσιών και οργανισμών, καθώς και γενικά χώρων συνάθροισης κοινού.»
Έτσι λοιπόν, με την αναφορά σε δημόσιους οργανισμούς, καλύπτεται η περίπτωση της Ελληνικό Κτηματολόγιο.
Παρακάτω, στην παράγραφο 4 προβλέπεται ότι τα μέτρα αυτά επιβάλλονται και εξειδικεύονται ανά περίπτωση, δυνάμει ΚΥΑ, διαφορετικών ανά περίπτωση.
(αφήνουμε στην άκρη ότι στην αρχική απόφαση γίνεται αναφορά στην παράγραφο 3 και όχι 2 όπως θα έπρεπε, είναι προφανώς λάθος εκ παραδρομής…)
Στην περίπτωση της περίπτωσης ζ της παραγράφου 2, που αναλύσαμε παραπάνω προβλέπεται ότι τα μέτρα αυτά λαμβάνονται με απόφαση «των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Υγείας, Εσωτερικών και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μετά από γνώμη της Εθνικής Επιτροπής προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19,»
Ο νομοθέτης λοιπόν (στην περίπτωσή μας, λόγω εκτάκτων συνθηκών, το Υπουργικό Συμβούλιο) προέβλεψε ότι εισηγείται η Εθνική Επιτροπή και αποφασίζουν οι 3 βασικοί Υπουργοί (Υγείας, Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη) και οι κατά περίπτωση συναρμόδιοι.
Όμως δυστυχώς, προφανώς διότι δεν προβλέφθηκαν όλες οι ανάγκες, οι συναρμόδιοι ονοματίζονται περιοριστικά: Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών και Μεταφορών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Σε αυτούς δεν περιλαμβάνεται ο αρμόδιος Υπουργός για το Κτηματολόγιο, δηλαδή ο ΥΠΕΝ.
Ωστόσο, κανείς από τους άλλους δύο υπογράφοντες την ΚΥΑ αναστολής για το Κτηματολόγιο (και για τα υποθηκοφυλακεία) δηλαδή Βρούτσης και Γεωργιάδης, δεν έχουν καμία πραγματική αρμοδιότητα επί του νομικού προσώπου της Ελληνικού Κτηματολογίου (ούτε των υποθηκοφυλακείων). Άρα δεν είναι συναρμόδιοι. Η ενσωμάτωση των υπογραφών τους γίνεται με διασταλτική ερμηνεία του άρθρου, κάτι που σε περιπτώσεις εξουσιοδοτικών, για έκδοση αποφάσεων, διατάξεων είναι συνήθως λόγος ακυρότητας…
Η κυβέρνηση προφανώς για λόγους αποτελεσματικότητας ήθελε να περιορίσει τον κύκλο των υπογραφών που απαιτούνται – ή να δημιουργήσει έναν κύκλο Υπουργών που θα ασχολούνται – ως task force – με τον κορωνοϊό. Αλλά μάλλον δεν το έπραξε σωστά. Η συγκεκριμένη απόφαση θα έπρεπε να υπογράφεται και από το Υπουργό Περιβάλλοντος και από τον Υπουργό Δικαιοσύνης…
Αλλά μέσα σε τέτοια κρίση, ίσως η κριτική να είναι υπερβολική. Ποιος άραγε θα κυνηγήσει τέτοιους τύπους; Και ποιο δικαστήριο ή διοικητική αρχή θα δικαιώσει την όποια κριτική, ακόμη και αν περάσει χωρίς μεγάλες απώλειες η κρίση; Ίσως όμως πρέπει να προβληματιστεί η κυβέρνηση, για τον ορθότερο δυνατά και τυπικά σωστό τρόπο λειτουργίας, με βάση τους κανόνες καλής νομοθέτησης και το επιτελικό κράτος….
