Το περιβαλλοντικό τέλος στις σακούλες δεν έφερε μείωση των πλαστικών

Μπορεί η χώρα να μετρά δύο χρόνια που έχει καθιερωθεί το περιβαλλοντικό τέλος στις πλαστικές σακούλες, ωστόσο όπως φαίνεται δεν ήταν ανάλογη και η μείωση του πλαστικού

Όπως τονίζουν ασφαλείς πηγές στο economix.gr, τα μέχρι τώρα μέτρα μείωσης της πλαστικής σακούλας κατάφεραν να μειώσουν το συνολικό αριθμό πλαστικών σακουλών μεταφοράς (σε τμχ δηλαδή), αλλά όχι και το συνολικό βάρος πλαστικού (kg) που απορρίπτεται μέσω της χρήσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Αποτέλεσμα αυτού, το υπουργείο Περιβάλλοντος να προχωρήσει στη θέσπιση οριζόντιας επέκτασης σε όλες τις σακούλες. 

Υπάρχουν 4 κατηγορίες πάχους της πλαστικής σακούλας μεταφοράς:

1. Πάχος σακούλας <15μm
2. Πάχος σακούλας 15 μm <Π<50μm
3. Πάχος σακούλας 50 μm <Π<70μm
4. Πάχος σακούλας >70μm

Βάσει της Οδηγίας 2015/720/ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2018 καταργήθηκε η δωρεάν διάθεση πλαστική σακούλας μεταφοράς και επιβλήθηκε αντισταθμιστικό περιβαλλοντικό τέλος για τις λεπτές πλαστικές σακούλες με πάχος τοιχώματος 15-50μm, καθώς και τιμολόγηση για τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50-70μm.

Κατά συνέπεια, οι πλαστικές σακούλες με πάχος τοιχώματος 50-70μm, συμπεριλαμβανομένων των επαναχρησιμοποιήσιμων με το ίδιο πάχος τοιχώματος, τιμολογούνται και χρεώνονται στους καταναλωτές, χωρίς η χρέωση αυτή να αποτελεί περιβαλλοντικό τέλος αλλά έσοδο για τις επιχειρήσεις που τις εμπορεύονται, όπως έχει κάνει ήδη γνωστό το economix.gr με σχετικό του δημοσίευμα. 

Σύμφωνα με ελέγχους που έγιναν το προηγούμενο έτος από τη Δ/νση Επιθεωρήσεων και Ελέγχων σε 13 supermarket των περιοχών Πατησίων-Κυψέλης, Αμπελόκηπων-Γκύζη και Νέας Σμύρνης, το χαρακτηριστικό εύρημα είναι ότι οι λεπτές σακούλες μικρότερες των 50 μm τείνουν να καταργηθούν: ήταν διαθέσιμες μόνο σε 5 από τα 13 ελεγχόμενα σημεία. 

Σε όλα τα supermarket διατίθεντο πλαστικές σακούλες μεγαλύτερες των 50 μm ή των 70 μm, ενώ σε κάποια σημεία υπήρχαν βιοαποικοδομήσιμες σακούλες, χωρίς όμως να έχει διαπιστωθεί ότι πληρούνταν το σχετικό πρότυπο για τις λιπασματοποιήσιμες πλαστικές.

Τι γίνεται όμως με το βάρος της κάθε πλαστικής σακούλας που διατίθεται στην αγορά;

Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΑΝ για το έτος 2018, η πλαστική σακούλα που προωθείται επίσημα από τα super market πάχους 52μm έχει 2,5 φορές περισσότερο πλαστικό. 

Έτσι λοιπόν παρατηρήθηκε μεν σημαντική μείωση στην λεπτή πλαστική σακούλα μεταφοράς (15 μm<Π<50μm) σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΛΚΑ της τάξης του 98,6% στα σούπερ μάρκετ μεταξύ 2017-2019, πλην όμως παρατηρήθηκε αύξηση την κατανάλωση πολύ λεπτής πλαστικής σακούλας (<15μm) αλλά κυρίως τεράστια αύξηση στην κατανάλωση των «επαναχρησιμοποιούμενων» πλαστικών σακουλών μεταφοράς των 52μm που διανέμουν έναντι αντιτίμου οι αλυσίδες super market.

Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός πλαστικής ύλης ανά κάτοικο στην Ελλάδα, ως απόρροια της χρήσης πλαστικής σακούλας, αναμένεται το 2019 να λάβει σημαντική αύξηση της τάξης του 70% σε σύγκριση με το 2018.

Με πιο απλά λόγια, τα μέχρι τώρα μέτρα μείωσης της πλαστικής σακούλας κατάφεραν να μειώσουν το συνολικό αριθμό πλαστικών σακουλών μεταφοράς (σε τμχ δηλαδή), αλλά όχι και το συνολικό βάρος πλαστικού (kg) που απορρίπτεται μέσω της χρήσης των πλαστικών σακουλών μεταφοράς. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, προβλέπεται η επιβολή τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες, ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος. Μοναδική εξαίρεση είναι οι  βιοαποδομήσιμες / λιπασματοποιήσιμες, λόγω προώθησης υλικών που δύνανται να βιοαποδομηθούν ή/και λιπασματοποιηθούν.