Υποβρύχια φωτογραφί, δελφίνια κοντά στην επιφάνεια
Πηγή Εικόνας: Photo by Jeremy Bishop from Pexels

Πράσινο… φως, μέσω άδειας έρευνας προκειμένου να προσδιοριστεί η κατάσταση των θηλαστικών σε Ανατολικό Αιγαίο και Κρητικό Πέλαγος, έδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Όπως σημειώνεται στην απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια, στόχος της έρευνας είναι ο προσδιορισμός της κατάστασης προστασίας των πληθυσμών των θαλάσσιων θηλαστικών και η χαρτογράφηση εποχιακών μεταναστεύσεων πληθυσμών, με στόχο την ανάπτυξη και πρόταση δράσεων προστασίας.

Αναλυτικότερα, η άδεια δίνεται με σκοπό:

1. τον καθορισμό κατανομής πληθυσμών και βιοποικιλότητας τους, σε συγκεκριμένες περιοχές στο Αιγαίο και στο Νότιο Κρητικό Πέλαγος

2. την επικαιροποίηση δεδομένων προηγουμένων ετών για την κατανομή των πληθυσμών τους,

3. τον καθορισμό κρίσιμων οικοτόπων για τους πληθυσμούς τους,

4. την διερεύνηση και ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων εξαιτίας των κυρίων ανθρωπογενών απειλών,

5. τη δημιουργία καταλόγων φωτο-ταυτοποίησης των προσδιορισμένων ατόμων για την κατανόηση της κοινωνικής δομής και χωρικής κατανομής των πληθυσμών των κητωδών,

6. Βιοακουστική μελέτη και καταγραφή των πληθυσμών των κητωδών με τη χρήση υδροφώνου (hydrophone array system) παθητικής καταγραφής. Το λογισμικό του υδροφώνου μπορεί να καταγράφει τους ήχους επικοινωνίας των κητωδών, ενώ το καλώδιο του σύρεται στα επιφανειακά νερά πίσω από το σκάφος

7. τη διεξαγωγή ευκαιριακών καταγραφών των πληθυσμών Θαλάσσιας Χελώνας και Μεσογ. Φώκιας, καθώς και ευκαιριακή καταγραφή/παρακολούθηση των θέσεων ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας.

Τα είδη που θα μελετηθούν προστατεύονται από τη σύμβαση CITES και από την Κόκκινη Λίστα της IUCN 2016, ενώ τα είδη κητωδών προστατεύονται και από τη συμφωνία ACCOBAMS. Τα παραπάνω είδη χαρακτηρίζονται είτε ως “Απειλούμενα” ή ως είδη “Ελάχιστης Ανησυχίας” σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα IUCN 2016 και είναι τα κάτωθι (σε παρένθεση η Λατινική ονομασία τους):

– Κοινό Δελφίνι (Delphinus delphis),

– Ρινοδέλφινο (Tursiops truncates),

– Ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba),

– Σταχτοδέλφινο (Grampus griseus),

– Ζιφιός (Ziphius cavirostris),

– Φυσητήρας (Physeter macrocephalus),

– Πτεροφάλαινα (Balaenoptera physalus),

– Μεσογειακή Φώκια (Monachus monachus),

– Θαλάσσια Χελώνα (Caretta caretta),

– Πράσινη Χελώνα (Chelonia caretta)

Η Μεθοδολογία της έρευνας στηρίζεται σε:

1. Οπτικοακουστικές καταγραφές πληθυσμών κητωδών από σκάφος, με τη χρήση υδροφώνου και μεθόδων παρατήρησης-φωτογράφησης για σκοπούς φωτοταυτοποίησης. Οι έρευνες από το σκάφος θα διεξάγονται κατά μέσο όρο 2 φορές την εβδομάδα, σε καθορισμένες διατομές (transects), προκαθορισμένες σύμφωνα με την έκταση της περιοχής έρευνας, τα στοιχεία που έχουν προκύψει με βάση τα παλαιότερα δεδομένα παρατήρησης, καθώς και σύμφωνα με τις ισχύουσες καιρικές συνθήκες. Παράλληλα με τα στοιχεία πληθυσμών θα συλλέγονται και δεδομένα συμπεριφοράς.

2. Καταγραφές πληθυσμών κητωδών από ξηράς, από επιλεγμένους χερσαίους σταθμούς παρατήρησης. Οι καταγραφές θα υλοποιούνται εποχιακά σε ορισμένα από τα νησιά της περιοχής έρευνας, δύο φορές την εβδομάδα κατά την ανατολή και τη δύση.

3. Ευκαιριακές καταγραφές κατανομής και συμπεριφοράς σε θαλάσσιες χελώνες και μεσογειακές φώκιες που θα βρεθούν στην περιοχή της έρευνας.

Οι έρευνες θα γίνουν από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος” με έδρα την Ικαρία και πιο συγκεκριμένα την Αναστασία Μήλιου, Υδροβιολόγο – Διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου, τον Θεόδωρο Τσιμπίδη, Επίτιμο ερευνητή θαλάσσιας προστασίας, Διευθυντή του Ινστιτούτου, την Dr Marta Azzolin, Κητολόγο με ειδίκευση στην Βιοακουστική, Οικολογία και Συμπεριφορά, Λέκτορα στο Τμήμα Βιολογίας University of Torino (Italy) και την Giulia Soldano, Ιταλίδα Ερευνήτρια Βιοακουστικής Κητωδών.

Στο πρόγραμμα των ερευνών θα υπάρξει και συνδρομή Μεταπτυχιακών Φοιτητών Πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Σημειώνεται ότι η άδεια ισχύει από 1/4/2020 έως 31/12/2020, είναι δε ανεξάρτητη από άδειες ή πιστοποιητικά, που τυχόν απαιτούνται από άλλες υπηρεσίες ή στρατιωτικές αρχές.

Παράλληλα, οι ερευνητικές εργασίες θα πρέπει να διεξαχθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η λιγότερο δυνατή όχληση στα είδη της άγριας πανίδας και των ενδιαιτημάτων τους.

Για την αποτελεσματική εποπτεία των ερευνητικών εργασιών και την τήρηση των σχετικών χωρικών δεσμεύσεων, οι τοπικές Δασικές Υπηρεσίες στις οποίες κοινοποιείται η παρούσα θα ενημερώσουν σχετικά τις τοπικές Λιμενικές και λοιπές Αρχές, ώστε να ασκείται η δέουσα εποπτεία στο χώρο αρμοδιότητάς τους και εφόσον απαιτηθεί να μπορεί να επιβληθούν τυχόν συμπληρωματικοί όροι. Επισημαίνεται η υποχρέωση τήρησης των ορίων εντός των οποίων θα διεξαχθούν οι έρευνες, καθώς και πρόκλησης της μικρότερης δυνατής όχλησης στα είδη αναφοράς της άδειας έρευνας.