Ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο απαιτείται για τη διευκόλυνση των βιομηχανικών επενδύσεων αλλά και την παροχή υπηρεσιών και υποδομών για την εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων, όπως αναφέρει έκθεση του ΙΟΒΕ, με γενικό διευθυντή το Νίκο Βέττα, για το οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα της λειτουργίας των οργανωμένων υποδοχέων δραστηριοτήτων με επίκεντρο την ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ιδρύθηκε το 2003 µε την απόσχιση του κλάδου των Βιομηχανικών Περιοχών από την ΕΤΒΑbank, κατά την εξαγορά της από τον Όμιλο Πειραιώς. Ανήκει στον Όμιλο Πειραιώς µε συμμετοχή 35% του Ελληνικού Δημοσίου κι έχει ως κύριο αντικείμενο το σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την εκμετάλλευση και τη διαχείριση βιομηχανικών περιοχών (ΒΙ.ΠΕ. – ΒΕ.ΠΕ. – ΒΙΟ.ΠΑ.) και επιχειρηματικών πάρκων (Ε.Π.).
Σοβαρά προβλήματα
Ωστόσο, οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με θεσμικές στρεβλώσεις. Κι αυτό επειδή παρότι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπει διακοπές υδροδοτήσεων ή αναστολή παροχής υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις που δεν ακολουθούν τους όρους του κανονισμού λειτουργίας, δηλαδή δεν καταβάλουν τα κοινόχρηστα, δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα μεταξύ του φορέα διαχείρισης και των εγκατεστημένων μονάδων. Όπως μάλιστα, αναφέρει η έρευνα, οι ελλείψεις του κανονιστικού πλαισίου φαίνεται να οδηγούν σε πολύχρονους δικαστικούς αγώνες οι οποίοι έχουν σημαντικό κόστος για τον φορέα διαχείρισης, καθώς γίνονται ασφαλιστικά μέτρα/εφέσεις από την πλευρά του οφειλέτη, με σημαντικό επικοινωνιακό κόστος για τον φορέα διαχείρισης. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ανάγκη του φορέα διαχείρισης για όσο πιο έγκαιρη είσπραξη των οφειλών οδηγεί σε σύναψη διακανονισμών της οφειλής μέσω των οποίων επιμηκύνεται η διάρκεια αποπληρωμής. Τέλος οι απαιτήσεις των φορέων διαχείρισης δεν έχουν καμία εξασφάλιση επειδή είναι κοινές απαιτήσεις και φυσικά σε περιπτώσεις πτωχεύσεων των εγκατεστημένων επιχειρήσεων καθίστανται οριστικά και αμετάκλητα ζημίες για τους φορείς διαχείρισης.
Υψηλό κόστος
Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό κόστος και αβεβαιότητα για τα έσοδα της διαχειριστικής εταιρείας, από τη μία και από την άλλη δεν υπάρχει κάποιο κίνητρο, πέραν από την καλή εικόνα της εταιρείας, για την εγκατεστημένη επιχείρηση να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της. Το υψηλό κόστος διαχείρισης έχει ως αποτέλεσμα η διαχειρίστρια εταιρεία να μην μπορεί να καλύψει ούτε το λειτουργικό κόστος καταγράφοντας ζημιές, καθώς τα λειτουργικά έξοδα, υπερτερούν των εσόδων/κοινόχρηστων και πώληση γηπέδων. Ουσιαστικά, δηλαδή οι φορείς διαχείρισης μετατρέπονται σε χρηματοδότες των εγκατεστημένων επιχειρήσεων που δεν είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους, ενώ διακυβεύεται η εύρυθμη λειτουργία τους καθώς δεν είναι σε θέση οικονομικά να αντέξουν πολύχρονους δικαστικούς αγώνες με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις οι ζημιές να υπερβαίνουν τα έσοδα τους.
Επιπλέον, σε περίπτωση της πτώχευσης των φορέων διαχείρισης υπάρχει συστημικό ρίσκο εφόσον, πέραν από την βλάβη των συμφερόντων των μετόχων του φορέα διαχείρισης, θα υπάρξουν επιπτώσεις στις υγιείς επιχειρήσεις που υπάρχουν μέσα στις ΒΙ.ΠΕ. και σε όλη την αλυσίδα αξία αυτών.
Διαβάστε ακόμα: Με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ μπορούν οι άτυπες ΒΙΠΕ να γίνουν οργανωμένες, τονίζει ο Παπαθανάσης
Ξεχωρίζουν οι συνέργειες στο εξωτερικό
Εκτός Ελλάδας, βασικό χαρακτηριστικό των βιομηχανικών περιοχών είναι η παροχή σύγχρονων υπηρεσιών και το ανεπτυγμένο δίκτυο υποδομών. Όπως και το ότι τα βιομηχανικά πάρκα χρησιμοποιούν σύγχρονες υπηρεσίες, όπως πληροφοριακά συστήματα και τηλεπικοινωνίες, καθοριστικές για την προώθηση καινοτόμων πρακτικών, την τεχνολογική αναβάθμιση και την ανάπτυξη της επιχείρησης.
Επιπλέον, όλες οι βιομηχανικές περιοχές διαθέτουν εσωτερικό οδικό δίκτυο, το οποίο διευκολύνει τις μετακινήσεις και τις μεταφορές των προϊόντων και πρώτων υλών, δίκτυο ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, φυσικού αερίου και μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων. Επίσης, στις οργανωμένες βιομηχανικές δομές ξεχωρίζει η ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των εγκατεστημένων επιχειρήσεων, η σύνδεση των βιομηχανικών πάρκων με ερευνητικά κέντρα και εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, σημαντικός παράγοντας για την βιωσιμότητα ενός βιομηχανικού πάρκου είναι η εγγύτητα του σε οδικά δίκτυα, αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς ή/και λιμάνια.
Η συμβολή των περιοχών της ΕΤΒΑ στην οικονομία
Σύμφωνα με την έρευνα, η συνολική επίδραση της δραστηριότητας στις ΒΙ.ΠΕ. στην εγχώρια ετήσια ακαθάριστη αξία παραγωγής φτάνει τα 17,5 δισεκ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι για κάθε ευρώ που παράγεται από την δραστηριότητα στις ΒΙ.ΠΕ., στην συνολική ακαθάριστη αξία παραγωγής της ελληνικής οικονομίας προστίθενται περίπου 2,3 ευρώ.
Η άμεση προστιθέμενη αξία της δραστηριότητας στις ΒΙ.ΠΕ., όπως προκύπτει από την ακαθάριστη αξία παραγωγής αφαιρώντας την αξία των προϊόντων και των υπηρεσιών που αναλώθηκαν κατά την παραγωγή, φτάνει τα 2,9 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ η συνολική επίδραση των παραγωγικών μονάδων στις ΒΙ.ΠΕ. στην προστιθέμενη αξία που παράγεται στην Ελλάδα ανέρχεται σε 8,6 δισεκ. ευρώ Συνεπώς, για κάθε 1 ευρώ κύκλου εργασιών που παράγεται από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ΒΙ.ΠΕ., η συνολική προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία αυξάνεται κατά 1,1 ευρώ. Ο εθνικός πολλαπλασιαστής ΑΕΠ για την δραστηριότητα στις ΒΙ.ΠΕ. είναι 3 ήτοι για κάθε 1 ευρώ προστιθέμενης αξίας που παράγεται από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ΒΙ.ΠΕ., η συνολική προστιθέμενη αξία στην ελληνική οικονομία αυξάνεται κατά 3 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τη συμβολή της δραστηριότητας στις ΒΙ.ΠΕ. στο ελληνικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, συμβολή που περιλαμβάνει πέραν της προστιθέμενης αξίας και τις επιδράσεις σε φόρους επί προϊόντων, αυτή υπερβαίνει συνολικά τα 9,7 δισεκ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 5,6% του ΑΕΠ της χώρας. Επομένως, για κάθε 1 ευρώ που παράγεται από τις παραγωγικές μονάδες στις ΒΙ.ΠΕ., στο ΑΕΠ της Ελλάδας προστίθενται περίπου 1,3 ευρώ, με τον αντίστοιχο εθνικό πολλαπλασιαστή ΑΕΠ να φτάνει το 3,1.
Περαιτέρω, η δραστηριότητα στις ΒΙ.ΠΕ. προσφέρει άμεσα περίπου 36 χιλ. ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης. Ωστόσο, η συνολική συνεισφορά των παραγωγικών μονάδων στις ΒΙ.ΠΕ. στην απασχόληση, λαμβανομένων υπόψη των έμμεσων και των προκαλούμενων επιδράσεων, φτάνει τις 236 χιλ. θέσεις απασχόλησης και αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 5,9% της απασχόλησης στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, για κάθε 1 εκατ. ευρώ που παράγεται από την δραστηριότητα στις ΒΙ.ΠΕ., στην απασχόληση της ελληνικής οικονομίας προστίθενται συνολικά περίπου 31,3 θέσεις εργασίας.
Η δραστηριότητα στις βιομηχανικές περιοχές της ΕΤΒΑ συνεισφέρει άμεσα στα δημόσια έσοδα, με την πληρωμή φόρων κάθε μορφής και ασφαλιστικών εισφορών, με ποσό που φτάνει τα 770 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική επίδραση του τομέα στα δημόσια έσοδα ανέρχεται σε 2,6 δισεκ. ευρώ Ως αποτέλεσμα, για κάθε 1 ευρώ που παράγεται από την δραστηριότητα στις ΒΙ.ΠΕ., στα έσοδα του Δημοσίου προστίθενται συνολικά 0,35 ευρώ.
Οι δραστηριότητες των παραγωγικών μονάδων στις ΒΙ.ΠΕ. παρέχουν ισχυρή στήριξη στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας. Η δραστηριότητα στις ΒΙ.ΠΕ. εκτιμάται ότι συνεισφέρει με περίπου 2,5 δισεκ. ευρώ στις ελληνικές εξαγωγές, ενώ η άμεση επίδραση του τομέα στην υποκατάσταση εισαγωγών προσεγγίζει τα 4,1 δισεκ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, η άμεση επίδραση της δραστηριότητας στις ΒΙ.ΠΕ. στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας φτάνει τα 6,7 δισεκ. ευρώ.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το ύψος του κοινωνικού προϊόντος της δραστηριότητας στις ΒΙ.ΠΕ., το οποίο περιλαμβάνει τις αμοιβές εργαζομένων, τη συνεισφορά στα δημόσια έσοδα και τη συνεισφορά στον σχηματισμό παγίου κεφαλαίου. Το άμεσο κοινωνικό προϊόν της δραστηριότητας στις ΒΙ.ΠΕ. φτάνει τα 1,7 δισεκ. ευρώ, ενώ η συνολική συμβολή των παραγωγικών μονάδων στις ΒΙ.ΠΕ. στην παραγωγή κοινωνικού προϊόντος στην οικονομία προσεγγίζει τα 5,5 δισεκ. ευρώ.
Παπαθανάσης: Με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ μπορούν οι άτυπες ΒΙΠΕ να γίνουν οργανωμένες