Αγωγός φυσικού αερίου
Αγωγός φυσικού αερίου
Αγωγός φυσικού αερίουΠηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σε νέα περίοδο ύφεσης φαίνεται να εισέρχονται οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας μετά την ιδιαίτερα προκλητική στάση της Τουρκίας κατά τη χθεσινή εκδήλωση – εγκαίνια του αγωγού TANAP και την αποχώρηση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Δημήτρη Οικονόμου. Ο αγωγός που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, αντί να φέρει πιο κοντά τις δύο πλευρές, αποτέλεσε την αφορμή για να δυσχερανθούν οι ήδη βεβαρημένες σχέσεις τους.

Ο Ταγίπ Ερντογάν, σε μία σαφή προσπάθεια να ανεβάσει τους τόνους, είπε παρόντος του Έλληνα υφυπουργού ότι «τα πλοία μας συνεχίζουν τις δραστηριότητές τους στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν θα αποσύρουμε τα πλοία μας από εκεί. Δεν θα αφήσουμε κανέναν να παραβιάσει τα δικαιώματά μας, τόσο τα δικά μας όσο και των Τουρκοκυπρίων». Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος συμπλήρωσε πως «αντί μίας δίκαιης μοιρασιάς, στην Ανατολική Μεσόγειο, κάποιοι υποκινούν εντάσεις στην περιοχή. Καμία χώρα δεν είναι πάνω από τον διεθνή νόμο. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει με τετελεσμένα».

H ελληνική αντιπροσωπεία, υπό τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Δημήτρη Οικονόμου, αποχώρησε από τα εγκαίνια ενώ στη συνέχεια ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης χαρακτήρισε από το βήμα του 13ου Συνεδρίου της ΝΔ ως «αυτονόητη» την αποχώρηση του Έλληνα υφυπουργού. «Στην εκδήλωση ο κ. Ερντογάν ήταν ακόμα μια φορά προκλητικός σε σχέση με την Κύπρο και σε σχέση με την Ελλάδα. Ο παριστάμενος υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου, όπως ήταν αυτονόητο, αποχώρησε από την εκδήλωση. Θέλω λοιπόν να δηλώσω ότι η Ελλάδα είναι βεβαίως υποχρεωμένη να έχει μια ειρηνική συμβίωση με την Τουρκία, δεν είναι όμως διατεθειμένη η Ελλάδα και η κυβέρνησή της να παραιτηθεί των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό», είπε ο υπουργός.

Το υπουργείο Εξωτερικών τόνισε το βράδυ του Σαββάτου ότι «ο κατεξοχήν παραβάτης του διεθνούς δικαίου στην περιοχή επιμένει να μην αντιλαμβάνεται ότι η παρανομία δεν παράγει δίκαιο». Σημείωσε δε, πως η παραβατικότητα της Τουρκίας, με απειλές και παρεμβάσεις στο διεθνές δίκαιο «δεν επιβεβαιώνει απλώς αυτή την ιδιότητα αλλά και υπονομεύει τη σταθερότητα και τα συμφέροντα όλων των λαών της ευρύτερης περιοχής», ενώ «καταδεικνύει την απόλυτη περιφρόνηση προς τις αρχές καλής γειτονίας, ακρογωνιαίο λίθο της ειρηνικής συνύπαρξης των κρατών και θεμελιώδη προϋπόθεση της ευρωπαϊκής προοπτικής της».

Το αξιοσημείωτο είναι ότι το τουρκικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu δεν έκανε στα δύο κύρια άρθρα που έγραψε για τα εγκαίνια του TANAP καμία αναφορά στην αποχώρηση του Έλληνα υφυπουργού.

Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΤΟΝ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ

Τα χειρότερα πάντως φαίνεται να απεφεύχθησαν καθώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που είχε λάβει πρόσκληση από την τουρκική προεδρία για την εκδήλωση, τελικά δεν παρέστη στην Ανδριανούπολη. Το «παρών» στα εγκαίνια έδωσε ο Βούλγαρος πρόεδρος, Μπόικο Μπορίσοφ, ενώ η ελληνική πλευρά εκπροσωπήθηκε από τον κ. Οικονόμου και την εθνική αντιπροσωπεία. Ενδεχόμενη παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού στη συγκεκριμένη εκδήλωση και αναφορά του Ταγίπ Ερντογάν θα σήμαινε κρίσιμο διπλωματικό επεισόδιο ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.

Η λήψη της απόφασης του κ. Μητσοτάκη προηγήθηκε της υπογραφής του συμφώνου κατανόησης της Τουρκίας με τη Λιβύη και οφειλόταν κυρίως στη στάση της γειτονικής χώρας στο προσφυγικό με τα ανοιχτά σύνορα. Σε κάθε περίπτωση, το χθεσινό περιστατικό θα αποτελέσει τροχοπέδη για ενδεχόμενη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο, στις 3 – 4 Δεκεμβρίου.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΦΕΣ

Στο πλαίσιο της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου, η Ελλάδα έχει καταφύγει και στις συμμαχίες της προκειμένου να επαναβεβαιωθεί η στήριξη στην Αθήνα. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να έχει γεύμα εργασίας με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, στο Λονδίνο την Τετάρτη. Στη συζήτηση ο Έλληνας πρωθυπουργός θα θέσει το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας μετά και τις χθεσινές εξελίξεις.

Ο πρωθυπουργός αναμένεται να συναντηθεί τόσο με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Άγκελα Μέρκελ, όσο και με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν. Ο Ταγίπ Ερντογάν απάντησε άλλωστε στον γάλλο πρόεδρο για το ίδιο θέμα σε γλώσσα ανάρμοστη για ηγέτη κράτους λέγοντας πως «με αυτή τη συμφωνία η Τουρκία και η Λιβύη έφθασαν στο σημείο να συνεργαστούν στη Μεσόγειο. Εσένα δεν σε κοιτάει κανείς (Μακρόν). Είσαι τόσο αδέξιος. Τα όσα είπες ταιριάζουν σε εκίνους που έχουν περάσει εγκεφαλικό όπως εσύ». Το αποτέλεσμα ήταν να κληθεί για εξηγήσεις ο Τούρκο πρέσβης στο Παρίσι.

Η αντίδραση πάντως ήρθε και από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών με τον Νίκο Δένδια να καλεί για εξηγήσεις τον Λίβυο πρέσβη στην Αθήνα και να του ανακοινώνει ότι, αν δεν παραδώσει τη συμφωνία, θα απελαθεί από την χώρα. Μάλιστα, ο κ. Δένδιας ζήτησε από Αίγυπτο και Κύπρο να καταδικάσουν τη στάση της Τουρκίας με τη Λευκωσία να μιλάει για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και το Κάιρο να αμφισβητεί την ισχύ που έχει η υπογραφή του Λίβυου πρωθυπουργού. Σημειώνεται ότι σήμερα ο Νίκος Δένδιας θα βρεθεί στο Κάιρο όπου και θα έχει συνομιλίες με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Sameh Shoukry.