Στροφή προς την κυκλική οικονομία λόγω των περιορισμένων πόρων και όχι μόνο, επιδιώκει να κάνει το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε πρόσφατα ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κωνσταντίνος Αραβώσης, σε συνέντευξη τύπου για την κυκλική οικονομία και την άμεση κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης, «έχουμε 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης με βάση τους στόχους του ΟΗΕ. Ο στόχος 12 καλεί τις χώρες να μειώσουν τα απόβλητα έως το 2030. Υπάρχει και μία σειρά άλλων στόχων για τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, την κλιματική αλλαγή, τη χερσαία βιοποικιλότητα και τη βιωσιμότητα των πόλεων. Άρα, όλα αυτά είναι επιβεβλημένα και νομοθετικά αλλά και με βάση τις διεθνείς συμβάσεις. Η κυκλική οικονομία θα πρέπει να στοχεύει να στραφούμε σε μία κοινωνία μηδενικών αποβλήτων έτσι ώστε, μετά το τέλος της ζωής τους, τα προϊόντα να αξιοποιούνται ως πρώτες ύλες και να επαναχρησιμοποιούνται ή να ανακυκλώνονται (π.χ. Γερμανία)».
Παράλληλα, όπως είπε, ως υπουργείο θα προωθήσουμε «τη βιομηχανική συμβίωση. Δηλαδή, οι βιομηχανίες να συνεργάζονται μεταξύ τους έτσι ώστε κάποια (μέχρι σήμερα) απόβλητα να χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες από μία άλλη βιομηχανία. Θα δώσουμε κίνητρα γι’ αυτό. Θα θεσπίσουμε επιτροπή παραγωγικών φορέων (ξεκινώντας από οικονομική επιτροπή) και τον ΣΕΒ και το Τεχνικό Επιμελητήριο. Θα είναι αντιπροσωπευτικοί φορείς. Θα υπάρχει αμφίδρομη σχέση. Θα συζητάμε μαζί τους και θα διαχέουμε τις απόψεις τους οριζόντια στην ελληνική οικονομία» τόνισε.
Παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά της ζητούμενης κυκλικής οικονομίας, ο κ. Αραβώσης εξήγησε ότι βάσει της κεντρικής ευρωπαϊκής πολιτικής, πρόκειται για ομπρέλα που καλύπτει τον μετασχηματισμό της οικονομίας. «Μέσα από τα προβλήματα της κρίσης μπορεί να αναπτυχθούν αναπτυξιακές πολιτικές, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν και συνέργειες μεταξύ φορέων της κοινωνίας. Πρέπει να δούμε το περιβάλλον και σαν αναπτυξιακό πόρο. Είναι τρεις οι παράμετροι που το χαρακτηρίζουν: περιβαλλοντική, κοινωνική, οικονομική» είπε, επαναλαμβάνοντας την επιδίωξη της κυκλικής οικονομίας για παραγωγή προϊόντων με όσο το δυνατό λιγότερους πόρους και μηδενικά απόβλητα. Υπενθύμισε, δε, τον ευρωπαϊκό στόχο ότι έως το 2050 θα πρέπει να υπάρχει μία κοινωνία με μηδενική παραγωγή CO2, δίνοντας το μέγεθος του προβλήματος μέσα από το χαρακτηριστικό παράδειγμα της επαναχρησιμοποίησης ενός τζην παντελονιού. «Αν ξαναχρησιμοποιήσει κανείς ένα τζην παντελόνι, γλυτώνει 275 δένδρα και πέντε κιλά CO2 στην ατμόσφαιρα».
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, η στροφή προς την κυκλική οικονομία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος και προτεραιότητα της αναπτυξιακής μας πολιτικής. Η κυκλική οικονομία αποτελεί μια μορφή οικονομικής δραστηριότητας προσαρμοσμένη στα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας και βιομηχανίας, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα σαφή περιφερειακή και τοπική διάσταση, η οποία προσθέτει αξία σε ολόκληρη την αλυσίδα του κύκλου ζωής των προϊόντων. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις στην κυκλική οικονομία μπορούν να αποτρέψουν κινδύνους περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την αλόγιστη χρήση των πόρων.
Ο μετασχηματισμός της οικονομίας σε κυκλική παρουσιάζει σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, τόσο για την προώθηση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας όσο και για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, ενώ προσδίδει και αειφορική διάσταση στην ανάπτυξη. Η πράσινη οικονομία αναμένεται να μειώσει το αποτύπωμα και τις εκπομπές άνθρακα και να συμβάλλει στην αποδοτική χρήση των πόρων, στην επαναχρησιμοποίηση δευτερογενών υλικών, στην καινοτομία και τις επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες, στην ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, στη χρήση της εγχώριας γνώσης και έρευνας. Στο πλαίσιο των δράσεων για τον οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας είναι αναγκαία μέτρα για τον σχεδιασμό προϊόντων ώστε να ναι επιδιορθώσιμα και ανακυκλώσιμα, την επαναχρησιμοποίηση υλικών, την διαχείριση αποβλήτων με ανακύκλωση και ανάκτηση, τα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης και τις δευτερογενείς πρώτες ύλες. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των επιχειρήσεων σε βιώσιμες πρακτικές, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης «πράσινων και κυκλικών» δημόσιων συμβάσεων, αλλά και φορολογικών και χρηματοοικονομικών κινήτρων. Η Ελλάδα διαθέτει πλαίσιο Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία με άξονες στρατηγικών κατευθύνσεων, ενώ λειτουργούν μικτές διϋπουργικές ομάδες εργασίας στα θέματα Δημόσιων Πράσινων Προμηθειών, Μείωσης Απώλειας Τροφίμων, Προτυποποίησης διεθνών προτύπων και Εταιρική Σχέση για την Κυκλική οικονομία στο πλαίσιο της Αστικής Ατζέντας.
Ποιο είναι το Σχέδιο Μετάβασης στο μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας
-
Συγκροτούνται δύο Επιτροπές: ανασυγκροτείται η διυπουργική ομάδα εμπειρογνωμόνων για την «Κυκλική Οικονομία» με σκοπό το συντονισμό των δράσεων και μία Γνωμοδοτική Επιτροπή Παραγωγικών Φορέων, για τον καθορισμό συνολικότερων στρατηγικών προτεραιοτήτων για την κυκλική οικονομία.
-
Θα καταρτιστεί άμεσα Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης, με χρονοδιάγραμμα και στόχους, όπου, μεταξύ άλλων, θα προβλέπονται τα εξής:
(1) Κύκλος συναντήσεων της Γεν. Γραμματείας ΥΠΕΝ με φορείς (ΣΒΑ/ΣΕΒ,ΟΚΕ, ΚΕΕΕ,κα).
(2) Οργάνωση μικτών Ομάδων Εργασίας και δημιουργία ιστοσελίδας. Διοργάνωση σειράς εκδηλώσεων ενημέρωσης και διαλόγου (φεστιβάλ κ.α.).
(3) Υιοθέτηση Κυκλικών και Πράσινων κριτηρίων για τις Δημόσιες Συμβάσεις, δράση υπερβολικά καθυστερημένη στη χώρα μας, που πρώτιστα συνδέεται με τις προμήθειες και υπηρεσίες του Δημοσίου, θα ανοίξει νέους δρόμους στην τόνωση της ζήτησης δευτερογενών υλικών και στην εθνική βιομηχανία της ανακύκλωσης. Στόχος κριτήρια για 5 ομάδες προϊόντων και 20% των Συμβάσεων έως Ιούνιο 2020.
(4) Εφαρμογή επιδοτήσεων και οικονομικών κινήτρων για επιχειρήσεις που επενδύουν σε περιβαλλοντικές τεχνολογίες προάγοντας κυκλική οικονομία και βιομηχανική συμβίωση. Επίκειται ήδη προδημοσιευμένη πρόσκληση του ΕΠΑΝΕΚ με 40 εκ.
(5) Χρηματοδότηση μελετών για το πλαίσιο επαναχρησιμοποίησης νερού και ιλύος Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων.
(6) «Οδηγός Κυκλικής Πόλης», για υποστήριξη των ΟΤΑ, αξιοποιώντας ανάλογες πρωτοβουλίες σε διεθνές και εθνικό επίπεδο.
(7) Επεξεργασία ρυθμίσεων για την ενσωμάτωση κριτηρίων οικολογικού σχεδιασμού προϊόντων
(8) Αξιοποίηση LIFE18 –IP CEI GR – έναρξη 1/11/2019 – Κυκλική Οικονομία σε νησιά. Κέντρα Αστικών Πόρων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (8 χρόνια, π/υ 16 εκ. ευρώ).
(9) Διαμόρφωση προτάσεων ενίσχυσης της αγοράς δευτερογενών υλικών και διευκόλυνσης της βιομηχανικής συμβίωσης καθώς και προϋποθέσεων και μέτρων παραγωγής δευτερογενών καυσίμων και πρώτων υλών από απόβλητα.
(10) Διαμόρφωση ειδικών επιχειρησιακών προγραμμάτων για τους τομείς προτεραιότητας (Τρόφιμα, Πλαστικά, Δευτερογενή καύσιμα, Νερό, Βιομάζα), τις κρίσιμες πρώτες ύλες, καθώς και ειδικής στρατηγικής για τα Νησιά.
(11) Πρόγραμμα για Πλαστικά μιας Χρήσης: Επεξεργασία πρότασης/ διάλογος με φορείς για νομοθετική ρύθμιση και για κίνητρα στις επιχειρήσεις του χώρου προσαρμογής τους στην κυκλική οικονομία με εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού και επανακατάρτιση των εργαζομένων.
(12) Πρόταση επιστροφής τέλους πλαστικής σακούλας σε ΟΤΑ και δημότες.
