Βουνά από σκουπίδια - σκουπιδότοπος - προβληματική αποκομιδή και μεταφορά απορριμμάτων
Πηγή Εικόνας: Ben Kerckx Pixabay
Το γεγονός πως υπάρχουν «επικίνδυνα κενά στη διαχείριση των απορριμμάτων», τόνισε στο economix.gr ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος Μανώλης Γραφάκος.
Όπως εξήγησε, τα απορρίμματα δεν είναι μόνο τα αστικά καθώς υπάρχουν και άλλες κατηγορίες «που σήμερα ανησυχούν εξίσου την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, παρόλο που τα μεγέθη τους είναι αρκετά μικρότερα».
Μεγάλο πονοκέφαλο για το ΥΠΕΝ, αποτελούν τα νοσοκομειακά μολυσματικά απόβλητα και ιδιαίτερα αυτά των μικρών ιδιωτικών κλινικών, των ιατρείων, των οδοντιατρείων, των κτηνιατρείων. Μάλιστα, αυτά τα ιατρεία  ξεπερνούν τα 20.000 στην Ελλάδα και η διαχείρισή τους είναι πλημμελής. Πολλά από τα απόβλητα δε, καταλήγουν στα αστικά και στις χωματερές, με ότι αυτό… συνεπάγεται.  
Κατά τον κ. Γραφάκο, το ζήτημα των μολυσματικών αποβλήτων από τις μικρές κλινικές και τα ιατρεία είναι σοβαρό. Αντιμετωπίζεται με κανόνες και διαφάνεια στη διαλογή. «Θα προχωρήσουμε σε νομοθετικές ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την απόλυτη καταγραφή των απορριμμάτων ανά παραγωγό, έτσι ώστε να μπορεί η πολιτεία να ελέγχει ποιος δεν δηλώνει του πάνε τα απορρίμματά του, άρα είναι πιθανό να πετούνται μαζί με τα αστικά».
Αντίστοιχα, τα απόβλητα συσκευασιών φυτοφαρμάκων για τη γεωργία, τα οποία σήμερα δεν συλλέγονται ξεχωριστά, παρά με μια απλή διαδικασία πλύσης τρεις φορές, καταλήγουν στα λοιπά ανακυκλώσιμα, κάτι που εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
Σε ότι αφορά τα απόβλητα συσκευασιών γεωργικών φυτοφαρμάκων, ήδη σε συνεργασία με το αρμόδιο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αλλά και την πλειοψηφία των εταιρειών που παράγουν τα γεωργικά φυτοφάρμακα, δρομολογείται η δημιουργία του πρώτου συστήματος συλλογής αυτών. «Θέλουμε το σύστημα να αρχίσει να λειτουργεί στις αρχές του 2020 και έχουμε δώσει σχετική κατεύθυνση στη διοίκηση του ΕΟΑΝ, να δει το θέμα με προτεραιότητα» είπε ο Γενικός Γραμματέας στο economix.gr.
Η κατάσταση με τα ΑΕΚΚ
Ίδιο σκηνικό επικρατεί και για τα απόβλητα των κατασκευών και των κατεδαφίσεων. «Σε αυτά σήμερα δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να υποχρεώνει τον παραγωγό τους να τα μαζέψει. Αποτέλεσμα να επιβαρύνουν την καθαριότητα των πόλεων στα αστικά κέντρα, να επιβαρύνουν με κόστος συλλογής τους Δήμους. Στην επαρχία μάλιστα πολλές φορές αποτελούν την αρχή δημιουργίας νέων παράνομων μικρών χωματερών» επισημαίνει ο κ. Γραφάκος.
Ειδικότερα, το θέμα των αποβλήτων από κατασκευές, «μας απασχολεί ιδιαίτερα η εικόνα των πόλεων. Εκτιμούμε ότι η ανάπτυξη που θα γνωρίσει η οικοδομή τα επόμενα χρόνια, θα κάνει το πρόβλημα αυτό ακόμα μεγαλύτερο. Έτσι ετοιμάζουμε άμεσες νομοθετικές παρεμβάσεις που θα υποχρεώνουν όσους παράγουν τέτοια απορρίμματα να ενημερώνουν τους Δήμους για τις προθέσεις τους και να κοινοποιούν σε αυτούς τη σύμβαση με σύστημα συλλογής τους, ώστε οι Δήμοι που τελικά επωμίζονται τη συλλογή αυτών των αποβλήτων, να έχουν καλύτερο έλεγχο και φυσικά να μην επιβαρύνονται αυτοί το τελικό κόστος συλλογής τους» διευκρίνισε.
Χατζηδάκης για γεωργοκτηνοτροφικά – βιομηχανικά απόβλητα
Όπως έχει σημειώσει ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης, αφού δεν υπάρχει καμία ουσιαστική διαχείριση και σχεδιασμός για τα γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα (πλαστικά από φυτοφάρμακα και θερμοκήπια), το υπουργείο θα προτρέψει τον ιδιωτικό τομέα να προχωρήσει σε επενδύσεις διαχείρισης των συγκεκριμένων αποβλήτων, ενώ θα δοθεί η δυνατότητα στους ΦΟΔΣΑ να τα διαχειρίζονται.
Όσον αφορά το άλλο τεράστιο έλλειμα της χώρας σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «έχουμε ανεπαρκείς δομές για τα βιομηχανικά απόβλητα με αποτέλεσμα να καταβάλουμε ετησίως 6,6 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα για τα αποθηκευμένα απόβλητα. Θα γίνει προσπάθεια για τη δημιουργία των απαραίτητων εγκαταστάσεων από τον ιδιωτικό τομέα καθώς και για τη δημιουργία ΧΥΤΕΑ για τα μολυσματικά βιομηχανικά απόβλητα, όπως ο αμίαντος» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.
Που βρισκόμαστε σήμερα στη διαχείριση απορριμμάτων
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 24η θέση με ποσοστό 18,9% στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών που εφαρμόζουν την ανακύκλωση, ενώ αντίθετα βρίσκεται δεύτερη στην ταφή απορριμμάτων, έχοντας μάλιστα, ποσοστό 80%.
Σήμερα, σε όλη την χώρα λειτουργούν 53 παράνομες χωματερές (22 από αυτές στα νησιά και 21 στην Πελοπόννησο), ενώ η χώρα τιμωρείται με πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ ανά έτος για αυτό τον λόγο. Την ίδια ώρα, δεν έχουν απορροφηθεί τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ, καθώς από το σύνολο των 940 εκατ. ευρώ, μόνον 230 έχουν συμβασιοποιηθεί.
Στόχος εντός της τετραετίας είναι το ποσοστό ανακύκλωσης να φτάσει το 30% και σε ορίζοντα δεκαετίας το 50%. Παράλληλα, επιδιώκεται έως το 2029 η ανάκτηση στην πηγή να είναι στο 50%, η ανάκτηση στις Μονάδες Επεξεργασίας στο 30% και να… πέσει η ταφή στο 20%.
Αυτή την στιγμή, λειτουργούν 6 ΜΕΑ, εκ των οποίων οι τρεις είναι νέας τεχνολογίας (Ήπειρος, Δυτική Μακεδονία, Σέρρες) και οι υπόλοιπες παλαιάς που χρήζουν αναβάθμισης (Φυλή, Χανιά, Ηράκλειο). Ταυτόχρονα, άλλα πέντε έργα βρίσκονται σε φάση μελέτης – υλοποίησης (Αλεξανδρούπολη, Ηλεία, Φωκίδα, Θήβα, Αρχάνες), 3 σε αναμονή έναρξης στην Πελοπόννησο, 12 έργα σε δημοπράτηση και 40 έργα σε διαδικασία σύνταξης ή ολοκλήρωσης μελέτης.
Τέλος, αναφορικά με τη διαχείριση λυμάτων, έχει δρομολογηθεί η χρηματοδότηση των συνδέσεων των πολιτών στο δίκτυο και θα επιταχυνθεί η δημοπράτηση του έργου στο Μαραθώνα (90 εκ. ευρώ). Βάσει των στοιχείων, παρατηρείται ανωριμότητα σε έργα σε 39 οικισμούς, ενώ ετησίως η χώρα πληρώνει 10,4 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα για τα Μεσόγεια και το Θριάσιο.

Συζήτηση για τα απόβλητα και τη διαχείρισή τους

Το economix.gr, με την έμφαση που δίνει στα τεχνικά και οικονομικά θέματα που ενδιαφέρουν την πραγματική οικονομία, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, διοργανώνει το συνέδριο «WASTE2019 Στερεά και Υγρά Απόβλητα» την επόμενη εβδομάδα, στις 31 Οκτωβρίου, στην Αθήνα.

Το συνέδριο απευθύνεται στους συμμετέχοντες στην αγορά αλλά και στους λαμβάνοντες μέρος στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, για να ανοίξει η συζήτηση με βάση τα πραγματικά σημερινά δεδομένα και να βγουν συμπεράσματα για τις αναγκαίες πολιτικές και δράσεις.

Ανάμεσα στους ξεχωριστούς και σημαντικούς ομιλητές περιλαμβάνεται στην έναρξη ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, ο ΓΓ Περιβάλλοντος Κωνσταντίνος Αραβώσης ενώ βασικός ομιλητής από πλευράς των θεσμικών φορέων θα είναι ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος.

Περισσότερα για το πρόγραμμα, τους ομιλητές και το συνέδριο μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα της διοργάνωσης.