Πηγή Εικόνας: Heidi Bischof / mediumΤέλος στα πλαστικά μιας χρήσης νωρίτερα και από την Ευρωπαϊκή Οδηγία, επιδιώκει να βάλει το υπουργείο Περιβάλλοντος αφού μέχρι τον Ιούνιο του 2020 πρόκειται να κατατεθεί σχετική νομοθετική ρύθμιση. Μάλιστα, όπως τόνισε ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης κατά την χθεσινή παρουσίαση των δράσεων για την κυκλική οικονομία και τα πλαστικά, «δεν είναι κάτι που πρέπει να γίνει με το στανιό αλλά ως υποχρέωση στη συνείδησή μας». Η κυβέρνηση είχε ξεκαθαρίσει εξαρχής πως έχει ψηλά την περιβαλλοντική ατζέντα, ενώ την πρώτη επίσημη νύξη είχε κάνει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τις προγραμματικές του δηλώσεις, λέγοντας χαρακτηριστικά πως από το 2021 θα απαγορευθούν εντελώς στην Ελλάδα.
Όπως σημείωσε ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Κωνσταντίνος Αραβώσης, «μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου καταλήξαμε με τον υπουργό ότι θα προχωρήσουμε σε εντατικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, θα επεξεργαστούμε την πρόταση για τη νομοθετική ρύθμιση για πλαστικά μίας χρήσης και θα ξεκινήσουμε να δίνουμε χρήματα στις επιχειρήσεις του χώρου με εξοπλισμό και κατάρτιση των εργαζομένων. Έως το α’ εξάμηνο του 2020, θα έχουμε το σχέδιο νόμου (ίσως ΚΥΑ)».
Το πρόβλημα με τα πλαστικά απορρίμματα έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις. «Κάθε μέρα, που περνάει, 39 τόνοι πλαστικών σκουπιδιών καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες και από αυτά μεγάλο ποσοστό γίνονται τροφή των ψαριών, που καταλήγουν στο πιάτο μας» σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο το μέγεθος της περιβαλλοντικής ζημιάς.
Όπως έχει γράψει ήδη το economix.gr – κάποια από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν και χθες – δείχνουν πως η Ελλάδα εισάγει περίπου 700.000 τόνους πρώτων υλών πλαστικών, τους καλοκαιρινούς μήνες στις παραθαλάσσιες περιοχές η παραγωγή απορριμμάτων αυξάνεται σημαντικά (π.χ. στην Πάρο, ο όγκος των απορριμμάτων αυξάνεται κατά ~ 76% τους μήνες Μάρτιο-Οκτώβριο), ενώ μόνο 8% των πλαστικών απορριμμάτων ανακυκλώνεται. Το μεγαλύτερο μέρος τους (84%) δε, οδηγείται σε ταφή, ενώ η ελληνική οικονομία χάνει περίπου 26 εκατ. ευρώ ετησίως εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης, καθώς αυτή επηρεάζει τον τουρισμό, την αλιεία και τη ναυτιλία.
Πρόγραμμα επιχορήγησης για την περιβαλλοντική βιομηχανία
Πάντως, μεταξύ των πρωτοβουλιών του υπουργείου, είναι ότι σύντομα θα βγει πρόσκληση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) προκειμένου να διατεθούν 40 εκατ. ευρώ σε δράσεις που αφορούν την ανακύκλωση και επανάχρηση αποβλήτων από τις ελληνικές βιομηχανίες. «Τα απόβλητα μιας βιομηχανίας μπορούν να αποτελέσουν τον θησαυρό μιας άλλης. Έτσι, ο κύκλος ζωής ενός υλικού συνεχίζεται στη λογική της κυκλικής οικονομίας. Ήδη ορισμένες επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται την επανάχρηση σκουπιδιών, ωστόσο, στόχος της κυβέρνησης είναι αντίστοιχες δράσεις να επεκταθούν» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αραβώσης. Όσον αφορά στη ρύπανση από πλαστικά, κονδύλια μπορούν να αντληθούν από τον προϋπολογισμό των 16 εκατ. ευρώ του προγράμματος LIFE IP.
Πλαστική σακούλα
Από την συζήτηση δεν θα μπορούσε να λείπει φυσικά η πλαστική σακούλα, ένα μέτρο που κλείνει τον επόμενο μήνα δύο χρόνια εφαρμογής και έχει φέρει στον δημόσιο διάλογο ποικίλες αντιδράσεις. Με δεδομένο πως τα… «ταμεία» γεμίζουν σημαντικά από την επιβολή του περιβαλλοντικού τέλους 0,09 λεπτά ανά σακούλα (από αρχές του 2019, το 2018 ήταν 0,04), το υπουργείο σκέφτεται να διευρύνει το μέτρο και σε άλλους τύπους σακουλών που μέχρι σήμερα εξαιρούνταν. Προς το παρόν πάντως, τίποτα δεν έχει κλειδώσει.
Υπενθυμίζεται ότι στις πλαστικές σακούλες με πάχος μέχρι 50 μm (μικρόμετρα), χρεώνεται περιβαλλοντικό τέλος. Πλαστικές σακούλες με πάχος από 50 μm έως 70 μm δεν επιβαρύνονται αλλά είναι υποχρεωτική η τιμολόγηση τους στον πελάτη. Για πολύ λεπτές σακούλες, μικρότερες των 15 μικρόμετρων δεν χρεώνεται περιβαλλοντικό τέλος μόνο στην περίπτωση που απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία χύμα (χύδην) τροφίμων. Παράλληλα, εξαιρούνται από το τέλος οι σακούλες που διατίθενται από περίπτερα και στις λαϊκές.
Σε κάθε περίπτωση, το περιβαλλοντικό τέλος που επιβάλλεται στις λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα. « Στο πρόγραμμα δράσης για τα πλαστικά μιας χρήσης που εξαγγείλαμε, ένα από τα μέτρα είναι η πρόταση για επιστροφή του τέλους στους πολίτες μέσω των Δήμων. Το ποσό θα χρησιμοποιηθεί από τον ΕΟΑΝ σε συνεργασία με τους Δήμους για την δωρεάν διάθεση στους πολίτες εναλλακτικών μέσων (επαναχρησιμοποιούμενη πλαστική πολλών χρήσεων, πάνινη, διχτάκι, βιοαποδομήσιμη σακούλα), τα οποία μειώνουν την κατανάλωση και προάγουν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, καθώς και για δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού» διευκρίνισε το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Όπως έχει ήδη γράψει το economix.gr, ο Οργανισμός Ανακύκλωσης που έχει δεσμευμένα στην τράπεζα 7,8 εκατ. ευρώ – αναμένεται να τα ενεργοποιήσει μαζί με τα υπόλοιπα που θα μαζευτούν – για να τρέξει τον διεθνή διαγωνισμό ύψους 14 εκατ. ευρώ. Κατά τις εκτιμήσεις θα χρειαστούν 2 χρόνια από την εκκίνηση του για να γίνουν οι δράσεις ανταποδοτικότητας.
