Μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις βρίσκονται οι πλοιοκτήτες, αναφορικά με τα καύσιμα που κινούν τα πλοία τους. Τόσο ο περιορισμός εκπομπών θείου από το 2020, όσο και η σταδιακή αποανθρακοποίηση της ναυτιλίας μέχρι το 2050, καθιστούν επιτακτική την αντικατάσταση των συμβατικών καυσίμων στη ναυτιλία με εναλλακτικές πηγές ενέργειας, περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον.
Τα καλά νέα είναι πως μια τέτοια βιώσιμη εναλλακτική ήδη υπάρχει! Ο λόγος για το LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) που έχει κάνει δυναμικά την εμφάνισή του στη ναυτιλιακή αγορά της Δυτικής Ευρώπης. Περισσότερα από 200 πλοία, τα οποία είτε έχουν παραδοθεί, είτε βρίσκονται σε στάδιο παραγγελίας, υιοθετούν το συγκεκριμένο καύσιμο, ενώ σημαντικά λιμάνια στη Δυτική Ευρώπη (Βαρκελώνη, Ρότερνταμ, Αμβέρσα κ.α.) παρέχουν υπηρεσίες εφοδιασμού των πλοίων με καύσιμο το LNG.
Αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, η χρήση του LNG στη ναυτιλία εξαπλώνεται με γοργούς ρυθμούς. Δρομολογείται μέσα από καινοτόμες εφαρμογές, πλειάδα επενδύσεων σε υποδομές αναγκαίες για τον ανεφοδιασμό, καθώς και για την κατασκευή νέων ή τη μετατροπή υφιστάμενων πλοίων που θα κινούνται με το καύσιμο του μέλλοντος.
Στην αιχμή του δόρατος αυτής της προσπάθειας βρίσκεται το καινοτόμο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Poseidon Med II συνολικού προϋπολογισμού ύψους 53 εκ. ευρώ. Από την έναρξή του, το 2015, το Poseidon Med II έχει κυριολεκτικά θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία μίας βιώσιμης και αποτελεσματικής εφοδιαστικής αλυσίδας LNG στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, τα έργα που έχει σχεδιάσει και δρομολογεί σε κεντρικούς λιμένες της περιοχής έχουν πυροδοτήσει επιπρόσθετες επενδύσεις – δημόσιες αλλά και ιδιωτικές – και έχουν δώσει ώθηση σε νέα, καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία, που ενισχύουν σημαντικά τις τοπικές αναπτυξιακές προοπτικές.
Ήδη έξι λιμένες της Ανατολικής Μεσογείου – ο Πειραιάς, η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Ηγουμενίτσα, η Λεμεσός και η Βενετία – προετοιμάζουν τις υποδομές που θα υποδέχονται το LNG, ενώ υποδομές LNG μικρής κλίμακας βρίσκονται σε εξέλιξη και στον τερματικό σταθμό LNG στη Ρεβυθούσα. Ειδικά για την Ελλάδα, η αξία του Poseidon Med II είναι τεράστια, αφού την καθιστά κόμβο ανεφοδιασμού της ναυτιλίας με LNG, τόσο στην ευρύτερη περιοχή όσο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το Poseidon Med II είναι μια πρωτοβουλία 26 εταίρων από την Ελλάδα, την Ιταλία και την Κύπρο, με σημαντική εμπειρία στους κλάδους της Ναυτιλίας, της Ενέργειας, της Μηχανικής, της Οικονομίας, της Έρευνας και της Τεχνολογίας.
Ήδη έξι λιμένες της Ανατολικής Μεσογείου – ο Πειραιάς, η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Ηγουμενίτσα, η Λεμεσός και η Βενετία – προετοιμάζουν τις υποδομές που θα υποδέχονται το LNG, ενώ υποδομές LNG μικρής κλίμακας βρίσκονται σε εξέλιξη και στον τερματικό σταθμό LNG στη Ρεβυθούσα.
Συντονιστής του προγράμματος, που συγχρηματοδοτείται κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η ΔΕΠΑ και Τεχνικός Συντονιστής ο ΔΕΣΦΑ.
Συνολικά, στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του, το πρόγραμμα έχει συμβάλλει καθοριστικά στη δημιουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας για την παροχή LNG ως ναυτιλιακού καυσίμου. Ειδικότερα:
* Έχει σχεδιάσει σταθμό φόρτωσης βυτιοφόρων και νέο προβλήτα για χρήσεις LNG μικρής κλίμακας στη Ρεβυθούσα, αλλά και υποδομές στους λιμένες του Πειραιά, της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας, του Ηρακλείου και της Λεμεσού με σκοπό την παροχή υπηρεσιών ανεφοδιασμού.
* Έχει εκπονήσει μελέτες για τη μετατροπή 10 πλοίων συμβατικής καύσης σε πλοία που εφοδιάζονται με LNG, ενός καινοτόμου νεότευκτου επιβατηγού οχηματαγωγού με καύση LNG, καθώς και μελέτες για φορτηγίδες μεταφοράς, τροφοδοσίας και διανομής LNG. Επιπλέον, ένα καινοτόμο πλοίο μεταφοράς και ανεφοδιασμού LNG κατασκευάζεται στην Ιταλία.
* Έχει αξιολογήσει την ικανότητα των ελληνικών ναυπηγείων για την ανάληψη έργων σε πλοία ώστε να χρησιμοποιούν το LNG ως καύσιμο. Παράλληλα, το πρόγραμμα δημιουργεί τις απαραίτητες συνέργειες για την κατασκευή υποδομών σε λιμένες και πλοία.
* Στην Κύπρο, το Poseidon Med II έχει προχωρήσει σε μελέτες για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης και πλήρους λειτουργικής αγοράς LNG, με στόχο την παροχή καθαρής και προσιτής ενέργειας στη Ναυτιλία.
* Έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση του κατάλληλου ρυθμιστικού και θεσμικού πλαισίου, για την καθιέρωση αυστηρών κανόνων ασφαλείας, για τον ανεφοδιασμό με LNG και προετοιμάζει σχετικές οδηγίες για την εκπαίδευση των εμπλεκομένων φορέων.
* Έχει αναπτύξει χρηματοοικονομικά εργαλεία για την υποστήριξη των αναγκαίων υποδομών σε λιμένες και μηχανολογικό εξοπλισμό πλοίων, ενώ παράλληλα έχει διαμορφώσει πρότυπα τιμολόγησης.
Μέσα από αυτές τις πρωτοβουλίες, το LNG γίνεται πλέον προσιτό στις θαλάσσιες μεταφορές της Ανατολικής Μεσογείου ενώ δημιουργεί συνέργειες και με άλλους τομείς της οικονομίας. Πρόκειται για μία ανταγωνιστική και ώριμη τεχνολογία (δοκιμασμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα), που προσφέρει ασφαλή χρήση, μεταφορά και αποθήκευση.
Παράλληλα, είναι από τα πλέον φιλικά προς το περιβάλλον καύσιμα, αφού η χρήση του πρακτικά εξαλείφει τις εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων και οξειδίων του θείου (μείωση έως 100% σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα), ενώ περιορίζει σημαντικά εκείνες των οξειδίων του αζώτου (έως 90%) και του διοξειδίου του άνθρακα (έως 20%).
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση LNG σε πλοία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ανάλογα με την τεχνολογία και τα χαρακτηριστικά του κινητήρα, καταδεικνύοντας ότι το LNG θα αποτελέσει το καύσιμο του μέλλοντος συμβάλλοντας σημαντικά στους στόχους του IMO για «αποανθρακοποίηση» της διεθνούς ναυτιλίας έως 50% μέχρι το 2050.
Τα οφέλη, με δύο λόγια, που φέρνει το LNG στη ναυτιλία είναι πολύ μεγάλα για να αγνοηθούν. Οι ανταγωνιστικές τιμές προμήθειας, το χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και οι δρομολογημένες επενδύσεις για την αποτελεσματική τροφοδοσία του, δημιουργούν το ιδανικό τρίπτυχο για τις επιχειρήσεις του κλάδου: εξοικονόμηση δαπανών, υψηλές αποδόσεις, οικολογική ευθύνη.
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο ήρθε λοιπόν για να μείνει και το πρόγραμμα που άνοιξε το δρόμο για την εξάπλωσή του και στις θαλάσσιες μεταφορές της ευρύτερης γειτονιάς μας είναι το Poseidon Med II. Με έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό και πλήθος παρεμβάσεων σε λιμένες και πλοία, το Poseidon Med II έβαλε τις βάσεις για να εισέλθει η ναυτιλία της Ανατολικής Μεσογείου στην εποχή του LNG.
