Μέτρα για την ταχύτερη υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) προωθεί η κυβέρνηση, προκειμένου να σταματήσει η υστέρηση στην απορρόφηση των πόρων του προγράμματος που σημειώνεται τα τελευταία έτη.
Η σημαντική μείωση των διαθέσιμων εθνικών κονδυλίων στο ΠΔΕ σε συνδυασμό με τα προβλήματα στην απρόσκοπτη εκτέλεσή του, έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην αδυναμία δημοπράτησης μεγάλων έργων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εθνική οικονομία. Το πρόβλημα μάλιστα γίνεται ακόμα εντονότερο, δεδομένου ότι η υστέρηση στην εκτέλεση του ΠΔΕ συνήθως καταγράφεται στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προγράμματος, δηλαδή στους πόρους που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίοι αποτελούν και τη σημαντικότερη πηγή χρηματοδότησης έργων στη χώρα.
Είναι ενδεικτικό ότι η τελευταία φορά που σημειώθηκε 100% απορρόφηση στο ΠΔΕ ήταν το 2013, όταν ο προϋπολογισμός ανήλθε σε 6,65 δισ. ευρώ. Η υστέρηση στην εκτέλεση του προγράμματος έφτασε το 2016 τα 462 εκατομμύρια ευρώ, με προϋπολογισμό 6,75 δισ. ευρώ και σε περισσότερα από 500 εκατομμύρια ευρώ το 2017 με ακριβώς ίδιο προϋπολογισμό όπως το 2016. Αντίστοιχη ήταν η εικόνα και για το 2018 καθώς οι δαπάνες του ΠΔΕ ήταν κατά 500 εκατομμύρια ευρώ χαμηλότερες από το στόχο.
Στο σχέδιο νόμου για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ), το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τις 19 Σεπτεμβρίου, περιλαμβάνονται διατάξεις για την επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων του ΠΔΕ. Αντικείμενο της νομοθετικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης είναι η θέσπιση κανόνων που διέπουν την κατάρτιση, τη διαχείριση, τη χρηματοδότηση, τον έλεγχο και την εφαρμογή των παρεμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του ΠΔΕ.
Τα μέτρα επιτάχυνσης του ΠΔΕ
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι δεν θα είναι πλέον απαραίτητη η σύμπραξη του υπουργού Οικονομικών για την έκδοση κανονιστικών διοικητικών πράξεων που προκαλούν δαπάνη η οποία βαρύνει το ΠΔΕ.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες αρχαιολογικών εργασιών, διευκρινίζεται πως χρηματοδοτούνται από τον κύριο του έργου. Σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός των δαπανών αυτών υπερβαίνει το 5% επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου, ο προϋπολογισμός εγκρίνεται με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού και οριστικοποιείται με αιτιολογημένη γνώμη των αρμόδιων κατά περίπτωση Κεντρικών Συμβουλίων (ΚΑΣ, ΚΣΝΜ).
Για την ταχύτερη υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ, το σχέδιο νόμου εξαιρεί από την αναστολή προσλήψεων στο Δημόσιο προσωπικό που απασχολείται με σειρά συμβάσεων. Μεταξύ αυτών είναι:
- Συμβάσεις μίσθωσης έργου που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο προγραμμάτων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ).
- Συμβάσεις εργασίας ή απασχόλησης του προσωπικού ιδιωτικού δικαίου που προσλαμβάνεται για ορισμένο χρόνο ή για ωριαία απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων που αφορούν στην εκτέλεση αρχαιολογικών εργασιών επί μνημείων ή σωστικών ανασκαφών που υλοποιούνται με τη μέθοδο της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας.
Για την πρόσληψη έκτακτου προσωπικού για τις ανάγκες των έργων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ), απαιτείται η δημοσίευση πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για δέκα τουλάχιστον ημέρες στην ιστοσελίδα του δικαιούχου ή του φορέα στον οποίο υπάγεται η υπηρεσία διαχείρισης του οικείου προγράμματος. Η πρόσκληση περιλαμβάνει τα επαγγελματικά προσόντα που υπαγορεύονται από το σκοπό του έργου και τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των ενδιαφερομένων.
Το σχέδιο νόμου δίνει τη δυνατότητα σε ιδιώτες να αναλαμβάνουν την επίβλεψη έργων που εντάσσονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ). Όπως αναφέρει η σχετική διάταξη «με κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Υποδομών δύναται να συστήνεται μητρώο εξειδικευμένων στελεχών προερχόμενων από τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να υποστηρίζουν για συγκεκριμένο χρόνο την επίβλεψη έργων του ΕΠΑ».
Οι λεπτομέρειες για τη δημιουργία και τήρηση του μητρώου, όπως οι όροι και προϋποθέσεις ένταξης σε αυτό, θα καθορίζονται με την κοινή υπουργική απόφαση.
