Παρελθόν και με την βούλα του Συμβουλίου της Επικρατείας, τα άμισθα υποθηκοφυλακεία της χώρας καθώς δέχεται ως συνταγματική τη σχετική νομοθεσία που τα καταργεί και στην θέση τους βάζει τα κτηματολογικά γραφεία.
Τον σχετικό νόμο είχε εισηγηθεί ο Γιώργος Σταθάκης και προέβλεπε τη σύσταση νέου δημόσιου φορέα και κατάργηση (με διαδοχή στα δικαιώματα και υποχρεώσεις) της τότε ΑΕ του Κτηματολογίου, ο οποίος περιείχε πολλές αμφισβητούμενες διατάξεις.
Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2018, η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής είχε γνωμοδοτήσει πως οι τότε διατάξεις του πολυνομοσχεδίου συζητούνταν στη Βουλή και αναφέρονταν στην κατάργηση όλων των αμίσθων και εμμίσθων υποθηκοφυλακείων και την υπαγωγή των αρμοδιοτήτων τους, στον νέο οργανισμό Εθνικού Κτηματολογίου του υπουργείου Περιβάλλοντος, ήταν αντισυνταγματικές.
Σύμφωνα με το ΣτΕ, το Σύνταγμα δεν κατοχυρώνει τα άμισθα υποθηκοφυλακεία ως θεσμό και ως οργανωτικό σχήμα δημόσιας υπηρεσίας υπαγόμενης στην εποπτεία του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εξαρτημένης από τις δικαστικές αρχές.
Το ανώτατο δικαστήριο έκανε αυτή τη κρίση υπό την έννοια ότι το Σύνταγμα δεν απαγορεύει στο νομοθέτη, ο οποίος διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια ως προς τη ρύθμιση της οργάνωσης και στελέχωσης των δημοσίων υπηρεσιών, να επιλέξει άλλο σύστημα καταχώρισης και δημοσιότητας των δικαιωμάτων των πολιτών και του Δημοσίου στην ακίνητη περιουσία, να αναθέσει σε υπηρεσίες οργανωμένες κατά διαφορετικό τρόπο τόσο την τήρηση του νέου αυτού συστήματος, όσο και, μεταβατικά, μέχρι την πλήρη λειτουργία του εν λόγω συστήματος, την τήρηση του συστήματος μεταγραφών και υποθηκών και, συνεπώς, να καταργήσει τα υποθηκοφυλακεία.
Παράλληλα, με την ίδια απόφαση της Ολομέλειας κρίθηκε, ότι η ένταξη των υπηρετούντων ως ειδικών άμισθων υποθηκοφυλάκων σε θέσεις Προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων ή Προϊσταμένων Υποκαταστημάτων Κτηματολογικών Γραφείων ή Αναπληρωτών Προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων ή Υποκαταστημάτων τους δεν αντίκειται στο Σύνταγμα.
Κατά τη γνώμη δύο μελών που μειοψήφησαν, το σύστημα οργανώσεως του Εθνικού Κτηματολογίου, το οποίο περιλαμβάνει και την τήρηση των δημοσίων βιβλίων για την εγγραφή των πράξεων που αφορούν εμπράγματα δικαιώματα και τη διενέργεια των σχετικών εγγραφών αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 1, 24 παρ. 2, 92 παρ. 4 και 94 παρ. 2 του Συντάγματος και είναι ανίσχυρο, διότι αφαιρεί συνολικά την εν λόγω υπηρεσία από το οργανωτικό πλαίσιο της δικαστικής εξουσίας και την υπάγει αποκλειστικά στην εποπτεία του Υπουργού Περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, η νέα δομή του Κτηματολογίου προβλέπει τη σταδιακή συγχώνευση των υφιστάμενων κτηματολογικών γραφείων και υποθηκοφυλακείων. Συγκεκριμένα, θα αποτελείται από μια Κεντρική Υπηρεσία, 17 Κτηματολογικά Γραφεία και 69 Υποκαταστήματα.
Που συστήνονται Κτηματολογικά Γραφεία
1) Κτηματολογικό Γραφείο Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, με έδρα την Κομοτηνή.
2) Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
3) Κτηματολογικό Γραφείο Κεντρικής Μακεδονίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
4) Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Μακεδονίας, με έδρα την Κοζάνη.
5) Κτηματολογικό Γραφείο Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα.
6) Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλίας, με έδρα τη Λάρισα.
7) Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Ελλάδας, με έδρα την Πάτρα.
8) Κτηματολογικό Γραφείο Στερεάς Ελλάδας, με έδρα τη Λαμία.
9) Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών, με έδρα την Αθήνα.
10) Κτηματολογικό Γραφείο Αττικής, με έδρα το Κορωπί.
11) Κτηματολογικό Γραφείο Πειραιώς και Νήσων, με έδρα τον Πειραιά.
12) Κτηματολογικό Γραφείο Πελοποννήσου, με έδρα την Τρίπολη.
13) Κτηματολογικό Γραφείο Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Μυτιλήνη.
14) Κτηματολογικό Γραφείο Κυκλάδων, με έδρα την Ερμούπολη.
15) Κτηματολογικό Γραφείο Κρήτης, με έδρα το Ηράκλειο και
16) Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου, με έδρα τη Ρόδο.
17) Κτηματολογικό Γραφείο Ιονίων Νήσων, με έδρα την Κέρκυρα.
Η έναρξη λειτουργίας κάθε Κτηματολογικού Γραφείου ξεκινά από τη δημοσίευση της σχετικής υπουργικής απόφασης με την οποία καταργείται το αντίστοιχο Υποθηκοφυλακείο της έδρας της Περιφέρειας.
Επίσης, εντός είκοσι τεσσάρων μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου, σε κάθε Κτηματολογικό Γραφείο συστήνονται με τη σχετική υπουργική απόφαση, Υποκαταστήματα, ως εξής:
α) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, τα Υποκαταστήματα Αλεξανδρούπολης, Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης(4).
β) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, τα Υποκαταστήματα Καλαμαριάς, Λαγκαδά και (2).
γ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Κεντρικής Μακεδονίας , τα Υποκαταστήματα Βέροιας, Κιλκίς, Έδεσσας, Γιαννιτσών, Κατερίνης, Σερρών, Πολυγύρου, (7).
δ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Μακεδονίας, τα Υποκαταστήματα Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας (3).
ε) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Ηπείρου, τα Υποκαταστήματα Άρτας, Ηγουμενίτσας, Πρέβεζας, (3).
στ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλίας, τα Υποκαταστήματα Τυρνάβου, Καρδίτσας, Βόλου, Σκιάθου, Τρικάλων (5).
ζ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Ελλάδας, τα Υποκαταστήματα Αιγιαλείας Αιγίου, Μεσολογγίου, Αγρινίου , Πύργου, Αμαλιάδας, Ζακύνθου, (6).
η) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Στερεάς Ελλάδας, τα Υποκαταστήματα Λιβαδειάς, Θήβας, Χαλκίδας, Καρπενησίου, Άμφισσας (5).
θ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών, τα Υποκαταστήματα Χαλανδρίου, Περιστερίου, Ηλιουπόλεως(3).
ι) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Αττικής, τα Υποκαταστήματα Αμαρουσίου, Κηφισιάς, Αχαρνών, Ελευσίνας, Μαραθώνα, (5).
ια) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Πειραιώς και Νήσων, τα Υποκαταστήματα Γλυφάδας, Παλαιού Φαλήρου(2).
ιβ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Πελοποννήσου, τα Υποκαταστήματα, Ναυπλίου, Κορίνθου, Σπάρτης, Καλαμάτας, (4).
ιγ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Βορείου Αιγαίου, τα Υποκαταστήματα Χίου, Ικαρίας, Σάμου, και Λήμνου (4).
ιδ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Κυκλάδων, τα Υποκαταστήματα Άνδρου, Θήρας, Τήνου, Μήλου, Μυκόνου, Νάξου και Πάρου (7).
ιε) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Κρήτης, τα Υποκαταστήματα Ρεθύμνου, Χανίων, Νεάπολης Λασιθίου, (3).
ιστ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου, τα Υποκαταστήματα Καλύμνου, Πάτμου, Καρπάθου και Κώ – Λέρου (4).
ιζ) Στο Κτηματολογικό Γραφείο Ιονίων Νήσων, τα Υποκαταστήματα Λευκάδας και Κεφαλληνίας-Ιθάκης (2).
