Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΤην ανάγκη ανάπτυξης των μονάδων βιοαερίου στη χώρα μας και τους τρόπους μεγιστοποίησης της διείσδυσής τους στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ), υπογράμμισε ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Παραγωγών Βιοαερίου (ΕΣΠΑΒ), Κωνσταντίνος Αλεξανδρίδης, σε χθεσινοβραδινή εκδήλωση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), με θέμα: «ΜΔΝ και καινοτομίες στην ηλεκτρική αγορά», υπογραμμίζοντας μάλιστα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, αλλά και τα οφέλη από την … άνθισή τους.
Με τη συνδυασμένη εφαρμογή μονάδων βιοαερίου που θα καλύπτουν το 80% της αντίστοιχης των συμβατικών, με μονάδες φωτοβολταϊκών και αιολικών -σύμφωνα με εκτίμηση που διατύπωσε ο κ. Αλεξανδρίδης- είναι εφικτό έως το 2030 η ηλεκτροπαραγωγή στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά να στηρίζεται κατά 85% σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και «έτσι να γίνει ο βασικός πυλώνας για την επίτευξη σε εθνικό επίπεδο του επιμέρους στόχου για το 2030 (55%), αλλά και να επιτευχθεί νωρίτερα της τελικής ημερομηνίας που έχει τεθεί, ο στόχος του 100% για το 2050».
Υπενθύμισε ότι το 2018 η σχέση ΑΠΕ προς το σύνολο της ηλεκτροπαραγωγής στα 21 υπό εξέταση ΜΔΝ ήταν 13%, «ένα ποσοστό που δύσκολα θα αλλάξει στο εγγύς μέλλον» και πρόσθεσε ότι «σε περίπτωση διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα, η διείσδυση ΑΠΕ θα εξισωθεί με το εθνικό ποσοστό, που είναι περίπου 30%, με επίσης ισχνές προοπτικές αύξησης», σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Αλεξανδρίδης σημείωσε ότι στις μονάδες βιοαερίου υπάρχουν ενσωματωμένες ή πρόσθετες δυνατότητες μακροχρόνιας – βραχυχρόνιας αποθήκευσης ενέργειας σε πρωτογενή (στερεή και υγρή βιομάζα) και ενδιάμεση (βιοαέριο σε ατμοσφαιρικές συνθήκες – συμπιεσμένο βιομεθάνιο) μορφή και τόνισε ότι «η αποθήκευση αυτή, επειδή δεν στηρίζεται σε αμφίδρομη μετατροπή ενέργειας, οι απώλειες αποθήκευσης είναι μικρές».
Επιπλέον, όπως διευκρίνισε, μέσω ετεροχρονισμού της λειτουργίας της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΣΗΘ), σε σχέση με συσχετισμένες μονάδες μη ελεγχόμενης παραγωγής (Φ/Β, Αιολικά), «είναι δυνατή η επίτευξη πλήρως ελεγχόμενης συνολικής συμπεριφοράς του συστήματος που προκύπτει».
Όπως εξήγησε, μέσω της αποθήκευσης, του ετεροχρονισμού λειτουργίας της ΣΗΘ και της ταχείας προσαρμογής της ισχύος της σε μεταβολές φορτίου 0-100%, είναι δυνατή η απορρόφηση – εξισορρόπηση των ημερήσιων αιχμών ζήτησης, καθώς και των πλεονασμάτων παραγωγής άλλων μη ελεγχόμενων πηγών. «Με αυτόν τον τρόπο, ουσιαστικά δημιουργείται, από ένα σύνολο μονάδων βιοενέργειας, φωτοβολταϊκών και αιολικών, ένα υβριδικό συγκρότημα με δυνατότητα πλήρους κάλυψης της μεταβαλλόμενης ζήτησης, ανάλογο με τα υπάρχοντα και με πολύ μεγαλύτερη λειτουργική ελεγξιμότητα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Τα υβριδικά συγκροτήματα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΣΠΑΒ, τα υβριδικά συγκροτήματα πολλαπλών ΑΠΕ μπορούν να είναι είτε φυσικά, είτε εικονικά, «δηλαδή με απομακρυσμένες μεταξύ τους υπομονάδες ΑΠΕ, διασυνδεδεμένες μέσω των τοπικών δικτύων μεταφοράς και διανομής». Στο πλαίσιο αυτό υπενθύμισε ότι ο ΕΣΠΑΒ έχει ήδη καταρτίσει μια ολοκληρωμένη γενική πρόταση για τα υβριδικά συγκροτήματα πολλαπλών ΑΠΕ, η οποία είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων στον διαδικτυακό ιστότοπο του συνδέσμου.
Γιατί δεν αναπτύσσονται μονάδες βιοαερίου στα ΜΔΝ
Ο βασικότερος από τους λόγους μη ανάπτυξης μονάδων βιοαερίου στα ΜΔΝ είναι η στενότητα τοπικά παραγόμενης βιομάζας επαρκούς για δημιουργία ανταγωνιστικών με βάση τις τρέχουσες ταρίφες μονάδων, επισήμανε ο κ. Αλεξανδρίδης, προσθέτοντας ότι «η ανάπτυξη μονάδων βιοαερίου στην απαιτούμενη κλίμακα μπορεί να στηριχτεί αρχικά σε μεταφορά βιομάζας (η οποία ευνοείται από τη δυνατότητα θαλάσσιας διακίνησης) και στη συνέχεια στην σταδιακή δημιουργία προϋποθέσεων παραγωγής και αξιοποίησης σε τοπικό επίπεδο».
Χαρακτηριστικά τόνισε ότι η διαθεσιμότητα βιομάζας μπορεί να γίνει μέσω:
*Αξιοποίησης υπολειμματικής βιομάζας από προϋπάρχουσες δραστηριότητες (κτηνοτροφία, πτηνοτροφία, τυροκομία, ελαιουργία, διάφορες καλλιέργειες)
*Αξιοποίηση υπολειμματικής βιομάζας που προέρχεται από νέες δραστηριότητες σαν τις παραπάνω που θα ενθαρρυνθούν χάρη στις ευνοϊκές συνθήκες αγροτικής ανάπτυξης που θα δημιουργηθούν
*Μεταφορά υπολειμματικής και πρωτογενούς βιομάζας από την ηπειρωτική χώρα προς αρχική ενεργειακή αξιοποίηση και στη συνέχεια λίπανση πτωχών εδαφών.
*Καλλιέργειες ενεργειακών φυτών σε οριακά ή εγκαταλελειμμένα εδάφη με χρήση νερού, λιπάσματος-εδαφοβελτιωτικών, πλεονασματικής θερμότητας από τις μονάδες βιοενέργειας. Καλλιέργεια μικροφυκών (αλγών).
*Υποδοχή – αξιοποίηση οργανικού κλάσματος στερεών αποβλήτων από διαχωρισμό στην πηγή (ξεκινώντας από τη μαζική εστίαση).
*Υποδοχή – αξιοποίηση οργανικής ιλύος (λάσπης) προερχόμενης από τις υπάρχουσες μονάδες βιολογικού καθαρισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, εξήγησε ότι οι προαναφερόμενες δραστηριότητες μπορούν να εφαρμοστούν σε τοπική – μικρή κλίμακα και να ωφελήσουν, πλην των παραγωγών ενέργειας, πολλούς ανεξάρτητους παραγωγούς του αγροτικού τομέα, καθώς και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. «Σε κάποιες περιπτώσεις, οι εμπλεκόμενοι μπορούν να συνασπιστούν σε ενεργειακές κοινότητες», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Η σημερινή κατάσταση και το μικρό ενδιαφέρον για επενδύσεις
Σήμερα υπάρχει μόνο μια μονάδα βιοαερίου σε ΜΔΝ. Πρόκειται για τη μονάδα της Τεχνικής Βιοενεργειακής Κρήτης, δυναμικότητας 0,5-2 MW εγκατεστημένη στη Βιομηχανική περιοχή του Ηρακλείου Κρήτης. «Η κατασκευή της μονάδας έχει κάποια ιδιαίτερα μοναδικά στην Ελλάδα χαρακτηριστικά που την κάνουν κατάλληλη για τα νησιά», επισήμανε ο ίδιος, προσθέτοντας ωστόσο ότι έχουν ανεβάσει το κόστος κατασκευής και λειτουργίας, τα εξής:
*Επεξεργασία υπολείμματος σε βαθμό καθαρότητας συμβατό με απόρριψη στο ΚΕΛ της ΒΙΠΕ Ηρακλείου.
*Δυνατότητα υποδοχής και προεπεξεργασίας αστικών οργανικών αποβλήτων.
*Πληρως κλειστή διαδικασία διακίνησης των τελευταίων με στόχο μηδενική όχληση από ασμές.
Υπογράμμισε ότι η μονάδα βρίσκεται σε λειτουργία από τις αρχές του 2017 και έχει δώσει τη δυνατότητα συλλογής πολύτιμων στοιχείων για τις λειτουργικές και οικονομικές ιδιομορφίες των μονάδων αυτού του είδους.
«Το ενδιαφέρον για νέες επενδύσεις βιοαερίου στα ΜΔΝ είναι μικρό», εξήγησε ο κ. Αλεξανδρίδης, τονίζοντας ότι «αυτό αποτυπώνεται στην ανυπαρξία άλλων μονάδων, αλλά και στον μικρό αριθμό αιτήσεων για όρους σύνδεσης που εμφανίζεται στον σχετικό πίνακα που δημοσιεύει ο ΔΕΔΔΗΕ Νήσων.
Διευκρίνισε ότι από το περιθώριο 12,4 MW που προέβλεπε η απόφαση 616/2016 της ΡΑΕ για μη ελεγχόμενους σταθμούς Βιοαερίου – Βιομάζας έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 3,1 MW, έχουν δοθεί όροι σύνδεσης σε 2,8 MW και “δεν φαίνεται να έχει υλοποιηθεί κανένας», ενώ από το περιθώριο 40,5 MW που προέβλεπε η απόφαση 616/2016 της ΡΑΕ για ελεγχόμενους σταθμούς Βιοαερίου – Βιομάζας έχουν υποβληθεί αιτήσεις για 94,45 MW, έχουν δοθεί όροι σύνδεσης σε 6,0 MW και «έχει ενεργοποιηθεί μόνον ένας».
Οι βασικές αιτίες για το περιορισμένο ενδιαφέρον θεωρείται ότι είναι όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΕΣΠΑΒ οι εξής:
*Η χαμηλή διαθεσιμότητα βιομάζας, ακόμη και στα μεγάλα νησιά με αγροτικές δραστηριότητες.
*Η αδυναμία αξιοποίησης αστικών οργανικών αποβλήτων (οργανικά στερεά, λάσπες βιολογικών) για λόγους θεσμικού / νομοθετικού πλαισίου και η χαμηλή ταρίφα που ισχύει γι’ αυτά.
*Νομικό κώλυμα στην είσπραξη τέλους υποδοχής για τα τελευταία
*Το υψηλό κόστος τήρησης περιβαλλοντικών όρων σε περιοχές με κατοίκηση και ευαίσθητο οικοσύστημα.
*Οι περιορισμοί των περιθωρίων της απόφασης 616/2016 της ΡΑΕ που δεν επιτρέπουν την εγκατάσταση ανταγωνιστικών μονάδων μεγάλης κλίμακας (1-3MW) σε μικρά συστήματα.
