Μετά την κεκαλυμμένη προαναγγελία του αρμόδιου Υφυπουργού Γεράσιμου Θωμά, ο οποίος μόλις επέστρεψε από έναν πρώτο κύκλο επαφών στις Βρυξέλλες, το ΥΠΕΝ παραδέχεται για πρώτη φορά δημοσίως ότι η νέα κυβέρνηση επιδιώκει να αλλάξει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που έχει υποβάλλει στην Κομισιόν.
Το παραδέχθηκε, εν είδει μάλιστα εξαγγελίας, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας του ΥΠΕΝ Αλέξάνδρα Σδούκου κατά την ομιλία της στη Θεσσαλονίκη στο SouthEast Energy Forum πριν την έναρξη της ΔΕΘ, την Παρασκευή. Λίγο νωρίτερα και λίγο πιο γενικόλογα, ο Υφυπουργός Ενέργειας δήλωνε στην ομιλία του στο ίδιο μέρος ότι «Η ελληνική κυβέρνηση θα αναπροσαρμόσει και θα επανασχεδιάσει το ενεργειακό μείγμα».
Συγκεκριμένα, η κ. Σδούκου αναφέρθηκε αρχικά στα υπάρχοντα στοιχεία για την παραγωγή ΑΠΕ στην Ελλάδα και σημείωσε την απαισιοδοξία της για την επίτευξη του στόχου παραγωγής 15% της ηλεκτρικξής ενέργειας από ΑΠΕ στη χώρα το 2020. Θυμίζουμε ότι τόσο ο πρώην Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης όσο και ο πρώην πλέον επίτροπος Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε στην τελευταία επίσκεψη στην Ελλάδα σχεδόν πανηγύριζαν ότι η Ελλάδα έχει επιτύχει τον στόχο και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Η κ. Σδούκου, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στη διαδικασία ή στις εκτιμήσεις της Κομισιόν ανέφερε ότι «εγώ νομίζω ότι μπορούμε να προλάβουμε στο χρόνο που απομένει να αλλάξουμε την πραγματικότητα και να πετύχουμε αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στην εθνική ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Μπροστά μας προς το 2030 βαδίζουμε προς ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους». Και πρόσθεσε με νόημα: «Πώς το «ευκταίο» θα γίνει «εφικτό»?»
Την απάντηση στο ρητορικό ερώτημα την έδωσε η ίδια και έδωσε είδηση:
«Ξεκινώντας από το ΕΣΕΚ που είναι ο οδικός χάρτης προς την μακροπρόθεσμη ευρωπαϊκή στρατηγική για μία οικονομία μηδενικού άνθρακα έως το 2050, όπως σας ανέφερε και ο κ. Υφυπουργός Γ. Θωμάς σήμερα, την ερχόμενη Τρίτη συνεδριάζει η αναβαθμισμένη Επιτροπή σε σχέση με την προηγούμενη, με σκοπό την αναθεώρηση των κύριων στόχων σε ΑΠΕ και ΕΞΕ για το 2030. Μέχρι τέλος του έτους θέλουμε να ολοκληρωθεί το κείμενο, να υποβληθεί στην Ευρ. Επιτροπή και να καταστεί δεσμευτικό.»
Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Θωμάς επέστρεψε μόλις από τις Βρυξέλλες, όπου συνοδευόνταν στις επαφές του εκεί τόσο από τη Γενική Γραμματέα Ενέργαις Αλεξάνδρα Σδούκου όσο και από την Γενική Γραμματέα Συντονισμού Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών Βίκυ Λοίζου, δηλαδή ένα από τα μέλη του στενού πυρήνα του Μεγάρου Μαξίμου με αρμοδιότητα το συντονισμό του κυβερνητικού έργου.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες τις οποίες καταγράψαμε, καθώς πρώτο το economix.gr έγραψε για το ταξίδι Θωμά στις Βρυξέλλες, ο έλληνας υφυπουργός ενέργειας, που έχει υπηρετήσει ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής στην Ενέργειας στην Κομισιόν (έστω και με αρμοδιότητα την πυρηνική ενέργεια), επιδίωκε να προετοιμάσει το έδαφος για την αλλαγή του ενεργειακού μίγματος της χώρας. Είναι μια συζήτηση που θα καταλήξει μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς και η ελληνική πλευρά επιδιώκει, όπως είναι λογικό, να συνδέσει την επίλυση των προβλημάτων της ΔΕΗ με την αναθεώρηση πολιτικών και στόχων για την ενέργεια και το κλίμα. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται σενάρια που διευκολύνουν την κατάργηση της τελευταίας δημοπρασίας ΝΟΜΕ με αντιστάθμισμα, πιθανόν, την απόσυρση λιγνιτικών μονάδων.
Άλλωστε, όπως εγκαίρως και αναλυτικά έγραψε το economix, η ΜΚΟ GREEN TANK που αποτελείται από έμπειρα στελέχη στον τομέα του κλίματος που έχουν θητεύσει στο ελληνικό τμήμα της WWF, παρουσίασαν μελέτη με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση με την οποία τεκμηριώνεται οικονομικά η ανάγκη για άμεση απόσυρση λιγνιτικών μονάδων προκειμένου η ΔΕΗ να ανακόψει τις οικονομικές της απώλειες.
Τα ερωτήματα που παραμένουν είναι φυσικά πολλά και ανάμεσά τους βρίσκεται τόσο ο τρόπος εφαρμογής του target model τους επόμενους μήνες όσο και τα ποσοστά συμμετοχής των διαφορετικών πηγών ενέργειας τα επόμενα χρόνια, στα οποία σηεμιωτέον θα λειτουργεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας για το οποίο δεν έχουν λήξει ακόμη όλες οι λεπτομέρειες λειτουργίας, με υπόγειες κόντρες μεταξύ των εμπλεκομένων.
Σε αυτό το πλαίσιο η δημόσια ανακοίνωση από πλευράς ΥΠΕΝ ότι η Ελλάδα επιδιώκει αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Αφενός γιατί η Ελλάδα έχει ήδη υποβάλει τον Γενάρη, έστω και καθυστερημένα όπως είχε αποκαλύψει τότε η euractiv, το ΕΣΕΚ στις Βρυξέλλες. Αφετέρου διότι η πρωτοβουλία αναθεώρησης των κειμένων αυτή την στιγμή βρίσκεται στην Κομισιόν και όχι στην Ελλάδα. Με βάση τα επίσημα κείμενα της ΕΕ, η Επιτροπή αυτή τη στιγμή προσαρμόζει τα εθνικά κείμενα μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να είναι ευθυγραμμισμένα με την ευρωπαϊκή στρατηγική αλλά και μεταξύ τους. Και θα παρουσιασθούν ολοκληρωμένα και εγκεκριμένα από τις Βρυξέλες στα τέλη Δεκέμβρη. Επομένως η αλλαγή ενός Εθνικού Σχεδίου μπορεί να συμπαρασύρει και τα υπόλοιπα και δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη αν, πως και σε ποια έκταση η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει στόχους και πολιτικές από το σχέδιο που έχει υποβάλλει. Ούτε η Κομισιόν ούτε το Υπουργείο έχουν δημοσίως τοποθετηθεί για αυτό το θέμα.