Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον 2
Πηγή Εικόνας: ΥΠΕΝ

Στην βάση του προηγούμενου και χωρίς μεγάλες αλλαγές, πρόκειται να βγει στον αέρα το νέο Εξοικονομώ Κατ’ οίκον τις προσεχείς ημέρες. Την ανάθεση  του έργου με τίτλο «Υποστήριξη λειτουργίας του Πληροφοριακού Συστήματος του Α΄ και Β΄ κύκλου του προγράμματος Εξοικονόμηση Κατ΄Οίκον ΙΙ» που θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, έχει αναλάβει η εταιρεία ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Α.Ε. που έχει ήδη τρέξει τον πρώτο κύκλο και έχει πολυετή εμπειρία στον χώρο. 

Σύμφωνα με την απόφαση στην Διαύγεια, η σχετική δαπάνη για την παρούσα φάση είναι ύψους 48.608 ευρώ με ΦΠΑ,  βαρύνει τις πιστώσεις της οριζόντιας πράξης με τίτλο «Υποστήριξη Λειτουργίας της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Περιβάλλοντος  και Ενέργειας», που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020».

Πότε ανοίγει το πρόγραμμα

Πότε όμως πρέπει οι πολίτες να ξεκινήσουν διαδικασίες; Όπως έχει γίνει γνωστό,  η πλατφόρμα θα ανοίξει σε τρεις διαφορετικές ημερομηνίες ανά ομάδα περιφερειών και θα καλύψει το σύνολο της επικράτειας.

Πιο συγκεκριμένα: 

– Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας: Από 16 Σεπτεμβρίου 2019.

– Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Ιονίων Νήσων, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίου, Κρήτης: Από 19 Σεπτεμβρίου 2019.

– Αττικής, Νοτίου Αιγαίου: Από 23 Σεπτεμβρίου 2019.

Τι προβλέπει; Παρέχεται επιδότηση έως 70% και άτοκα δάνεια για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, οι διαθέσιμοι πόροι θα ανέλθουν σε περίπου 250 εκατ. ευρώ και τα οποία εκτιμάται πως θα χρηματοδοτήσουν παρεμβάσεις σε 20.000-25.000 νοικοκυριά.

Μικρές αλλαγές

Οι αλλαγές από το πρώτο πρόγραμμα είναι λίγες, με την σημαντικότερη να αφορά στην  κατάργηση του άνω ορίου στην τελευταία εισοδηματική κατηγορία του προγράμματος. Παράλληλα, για την υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών θα πρέπει να αποτυπώνεται η καταβολή τουλάχιστον του 30% του συνόλου του ενιαίου ειδικού προστίμου. Από το πρόγραμμα  μπορούν να επωφεληθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα, τα οποία διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο.

Οι προϋποθέσεις του Εξοικονομώ κατ’ οίκον

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από ενεργειακό επιθεωρητή, ο οποίος και θα εκδίδει το απαιτούμενο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Οι παρεμβάσεις θα επιλέγονται σύμφωνα με τα ευρήματα της επιθεώρησης, με στόχο την επίτευξη της μέγιστης εξοικονόμησης ενέργειας και τη μέγιστη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών. Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων, θα διεξάγεται δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση, ώστε να ελέγχεται κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που είχαν τεθεί και κατά συνέπεια η αντίστοιχη επιχορήγηση.  

Το κόστος του ενεργειακού επιθεωρητή ή συμβούλου έργου, θα καλύπτεται από το πρόγραμμα εφόσον η αίτηση λάβει την απαιτούμενη έγκριση. Οι παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν από τους ενδιαφερόμενους θα αφορούν στις εξής κατηγορίες: αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κτηριακό κέλυφος, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης και αναβάθμιση συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης.

Στο μεταξύ, εξακολουθεί να ισχύει η αποσύνδεση της υποχρέωσης λήψης δανείου από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα, δηλαδή δεν είναι υποχρεωτική. Από εκεί και πέρα, η υποβολή των αιτήσεων θα γίνει με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια του φορολογικού έτους 2018 (εκκαθαρισμένες δηλώσεις φορολογίας) και για κάθε μία από αυτές ο προϋπολογισμός δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα 25.000 ευρώ.

Οι δικαιούχοι

Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν μόνο φυσικά πρόσωπα που:

α. έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία.

β. πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια των κατηγοριών του προγράμματος

Εφόσον, η κατοικία για την οποία γίνεται η αίτηση, κατά το φορολογικό έτος 2018 ενοικιάζεται/διατίθεται για βραχυχρόνια μίσθωση ή είναι κενή ή αφορά σε πρόσφατη απόκτηση ακινήτου, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν μόνον ο πλήρης κύριος ή ο επικαρπωτής.

Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυριότητα/επικαρπία) σε επιλέξιμη κατοικία, η αίτηση υποβάλλεται από έναν εκ των συγκυρίων/επικαρπωτών, μετά από συναίνεση των υπολοίπων.

Προϋποθέσεις ένταξης

Μία κατοικία, για να κριθεί επιλέξιμη θα πρέπει να πληροί τις εξής βασικές προϋποθέσεις:

-Να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του προσώπου που τη χρησιμοποιεί, για το έτος 2018.

-Να υφίσταται νόμιμα. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης της κατοικίας δε διαθέτει οικοδομική άδεια ή αυτή δεν ανταποκρίνεται στην τρέχουσα κατάσταση της κατοικίας, θα πρέπει να προσκομισθεί σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει ότι η συγκεκριμένη υφίσταται νόμιμα.

-Να έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο έχει εκδοθεί μετά την 26.11.2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ.

-Να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα.

Επιλεξιμότητα για πολυκατοικίες

Αντίστοιχα, για να χαρακτηρισθεί μία πολυκατοικία επιλέξιμη κατοικία θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα:

-Μετά από απόφαση γενικής συνέλευσης, να υποβληθεί σχετική αίτηση από εκπρόσωπο του συνόλου των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων με στοιχεία σχετικά με την ικανοποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του τμήματος του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από καθένα από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα.

-Να υποβληθεί Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.

-Να πραγματοποιούνται κοινόχρηστες παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης.

-Οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που δεν εντάσσονται ή δε θέλουν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα να συμμετέχουν στην υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί στην απόφαση της γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας με ίδια κεφάλαια.

Η επιχορήγηση

Τα ποσοστά επιχορήγησης αφορούν στον τελικό επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων παρέχεται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του ωφελούμενου.

Αξίζει να σημειωθεί πως για την 7η κατηγορία δικαιούχων του προγράμματος δεν προβλέπεται επιχορήγηση, αλλά δάνειο στο 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού και επιδότηση επιτοκίου, κάτι που σημαίνει πως δεν είναι δυνατή η υπαγωγή στη συγκεκριμένη κατηγορία χωρίς την επιλογή δανείου.

Η κατάταξη στις κατηγορίες του πίνακα γίνεται με βάση τα εισοδήματα της εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 (υποβολή 2019).

Εάν δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά το φορολογικό έτος 2018, θα πρέπει να προσκομιστεί το αντίγραφο της σχετικής υπεύθυνης δήλωσης που έχει κατατεθεί στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική υπηρεσία (ΔΟΥ). 

Επιλέξιμος προϋπολογισμός

Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση ωφελούμενου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 250 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας κύριας χρήσης της κατοικίας, όπως προκύπτει από το Ε9 του κάθε διαμερίσματος/μονοκατοικίας και τυχόν επιπλέον επιφάνειας κύριας χρήσης (m2) για την οποία προσκομίζεται βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών και δεν έχει δηλωθεί στο Ε9, με μέγιστο κόστος παρεμβάσεων ανά μονοκατοικία/διαμέρισμα τις 25.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. Στην περίπτωση διαμερίσματος σε πολυκατοικία, το παραπάνω ποσό περιλαμβάνει και την αναλογία των κοινοχρήστων.

Επιπρόσθετα, επιχορηγούνται από το πρόγραμμα σε ποσοστό 100% της δαπάνης, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε αυτό και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου, τα ακόλουθα:

α. Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων. H επιλέξιμη αμοιβή ανά ενεργειακή επιθεώρηση συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. καθορίζεται ως εξής:

i) για μονοκατοικία ή διαμέρισμα, η αμοιβή καθορίζεται σε 62 ευρώ επαυξημένη κατά 1,86 ευρώ/τ.μ. ωφέλιμης επιφάνειας της ιδιοκτησίας, με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 310 ευρώ,

ii) για κτίρια πολλών ιδιοκτησιών κατοικίας (πολυκατοικία), όταν η επιθεώρηση αφορά στην πολυκατοικία, η αμοιβή καθορίζεται σε 62 ευρώ επαυξημένη κατά 1,24 ευρώ/τ.μ. συνολικής επιφανείας της «πολυκατοικίας», με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 806 ευρώ.

β. Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση, μέχρι του ποσού των 248 ευρώ ανά επιμέρους αίτηση, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος σύμβουλος έργου για όλους τους ωφελούμενους και η αμοιβή του ορίζεται μέχρι του ποσού των 248 ευρώ συν 62 ευρώ για κάθε επιπλέον του πρώτου διαμερίσματος, με μέγιστο συνολικό ποσό 620 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

γ. Η αμοιβή για τυχόν μελέτες και εγκρίσεις απαιτούμενες από την κείμενη νομοθεσία για την ορθή υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου κλπ), μέχρι ποσού 248 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας η αμοιβή για μελέτες ορίζεται μέχρι του ποσού των 248 ευρώ συν 62 ευρώ για κάθε επιπλέον του πρώτου διαμερίσματος, με μέγιστο συνολικό ποσό 620 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

Για μονοκατοικία και μεμονωμένο διαμέρισμα, το συνολικό μέγιστο επιλέξιμο κόστος για τις περιπτώσεις α, β, και γ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 992 ευρώ ανά αίτηση, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας το συνολικό μέγιστο επιλέξιμο κόστος για τα α, β, και γ δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 2.604 ευρώ συνολικά, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

Ο τελικός επιλέξιμος προϋπολογισμός (συνολικός και παρεμβάσεων) καθορίζεται βάσει των προσκομισθέντων παραστατικών δαπανών. Τόσο ο τελικός επιλέξιμος προϋπολογισμός όσο και το επιμέρους σύνολο των λοιπών δαπανών (α, β και γ) δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα αντίστοιχα συνολικά ποσά της απόφασης υπαγωγής καθώς και τα επιμέρους ανώτατα όρια παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών του προγράμματος. Το είδος των λοιπών δαπανών θα πρέπει να δηλώνεται προ της υπαγωγής.

Κάλυψη ιδιωτικής συμμετοχής

Οι ωφελούμενοι ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση και το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων, δικαιούνται την αντίστοιχη επιχορήγηση και είτε αναλαμβάνουν την πληρωμή του υπολοίπου ποσού με ίδια κεφάλαια είτε συνάπτουν δανειακή σύμβαση, εφόσον το επιθυμούν, για το ποσό που θα επιλέξουν ή για το ποσό που θα τους εγκριθεί από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό με 100% επιδότηση επιτοκίου, είτε με συνδυασμό των παραπάνω.