Διαδηλώσεις υπέρ της Δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, καλοκαίρι 2019
Διαδηλώσεις υπέρ της Δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, καλοκαίρι 2019
Διαδηλώσεις υπέρ της Δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, καλοκαίρι 2019Πηγή Εικόνας: Economix

Σκηνές επιστημονικής φαντασίας εκτυλίσσονται στους δρόμους του Χονγκ Κονγκ, όπου οι διαδηλωτές αναγκάζονται να γίνουν ιδιαίτερα ευρηματικοί προκειμένου να παραμείνουν ανώνυμοι.

Η Κίνα τρέχει ένα από τα πιο σύγχρονα συστήματα μαζικής παρακολούθησης πολιτών στον κόσμο, με τη βοήθεια των τεχνολογικών κολοσσών που εδρεύουν στη χώρα, και είναι σε στενή συνεργασία με μία κυβέρνηση που δεν έχει… αναστολές όπως αυτές που συγκρατούν τα δημοκρατικά κράτη της Δύσης.

Για να ξεγελάσουν το «Μεγάλο Αδελφό», στις αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις του Χονγκ Κονγκ, οι διαδηλωτές χρησιμοποιούν μπλε και πράσινα λέιζερ για να αχρηστεύσουν τις κάμερες παρακολούθησης, σε σημείο που οι αρχές του Χονγκ Κονγκ έχουν προσθέσει τα λέιζερ στη λίστα των «επιθετικών όπλων». Οι κάμερες αναγνώρισης προσώπου, που βρίσκονται παντού, λειτουργούν με ένα πανίσχυρο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που ανεβαίνει σε cloud, το οποίο όμως «μπερδεύεται» με φως συγκεκριμένου μήκους κύματος, όπως το πράσινο και το μπλε.

Ακόμα, οι διαδηλωτές αναπτύσσουν δικές τους εφαρμογές, αλλάζουν συχνά κανάλια επικοινωνίας, και χρησιμοποιούν ακόμα και ανορθόδοξα μέσα, όπως η εφαρμογή γνωριμιών, Tinder.

Το Tinder στην μάχη του Χονγκ Κονγκ

Εκτενές ρεπορτάζ για τις μεθόδους που επιστρατεύουν οι πολίτες και οι υποστηρικτές τους για να διαφύγουν της σύλληψης έκανε ο Uli Reis για λογαριασμό του γερμανικού Der Spiegel.

«Να είστε σαν το νερό, φίλοι μου». Οι διαδηλωτές στο Χονγκ Κονγκ έχουν προσαρμόσει το σύνθημα του Μπρους Λι: όπως το στοιχείο της φύσης, θέλουν να είναι ευέλικτοι και αυθόρμητοι για να αποφύγουν τη σύλληψη. Και, φυσικά, να μείνουν όσο το δυνατόν πιο ανώνυμοι.

Οι μεγάλες διαμαρτυρίες του 2014 πραγματοποιούνταν πάντα στο ίδιο μέρος, στην περιοχή του Ναυαρχείου, και, ως εκ τούτου, ήταν εύκολο να διαλύει η αστυνομία τις συναντήσεις, αφού γνώριζε εκ των προτέρων τον τόπο. Επομένως, το 2019, οι διαδηλωτές αποφάσισαν να κινητοποιούνται σε αυθόρμητες συναντήσεις, που διεξάγονται παράλληλα σε διαφορετικά μέρη. Όπως έγινε και το βράδυ της 5ης Αυγούστου, την ημέρα της γενικής απεργίας στο Χονγκ Κονγκ.

Ακόμα και κατά τη διάρκεια εκείνης της μεγάλης συγκέντρωσης, μια ομάδα διαδηλωτών διαχωρίστηκε και κατευθύνθηκε μέσω του North Point στο νησί του Χονγκ Κονγκ. Η περιοχή λέγεται ότι φιλοξενεί πολλά μέλη της «Τριάδας», μιας ομάδας πιστής στο Πεκίνο, που μάλιστα είχε κατηγορηθεί δύο εβδομάδες νωρίτερα για μια βίαιη επίθεση εναντίον διαδηλωτών και περαστικών σε σταθμό μετρό.

Όπως αναμενόταν, υπήρξε σύγκρουση με τα υποτιθέμενα μέλη της Τριάδας – αλλά αυτή τη φορά οι διαδηλωτές ήταν προετοιμασμένοι και περισσότεροι σε αριθμό. Αλλά αυτό δεν ήταν όλο: μια ομάδα είχε προηγουμένως καταφέρει να κλείσει την έξοδο του πλησιέστερου αστυνομικού τμήματος με υλικά από τα γύρω εργοτάξια. Αυτό το επίπεδο συντονισμού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιδέξια χρήση διάφορων λογισμικών από την πλευρά των διαδηλωτών.

Διαρροή προσωπικών στοιχείων αστυνομικών

Κύριο ρόλο παίζουν εφαρμογές όπως το WhatsApp, και ειδικά το Telegram. Σε διάφορες ομάδες συνομιλίας αυτών των εφαρμογών, οι διαδηλωτές ανταλλάσσουν πληροφορίες. Μία από τις μεγαλύτερες ομάδες, η οποία σύμφωνα με την περιγραφή μεταδίδει μόνο ελεγμένες ειδήσεις, έχει 130.000 μέλη.

Περίπου 95.000 συνδρομητές έχει το κανάλι Dadfindboy, που δημιουργήθηκε ως απάντηση στην πολιτική αστυνομία που αναμιγνύεται με τους διαδηλωτές – μια τακτική που επιβεβαιώνει τώρα η αστυνομία. Τα μέλη του παρέχουν στο κανάλι τα στοιχεία των αστυνομικών, συμπεριλαμβανομένων των τόπων διαμονής, των ιδιωτικών φωτογραφιών, της δραστηριότητάς τους στα social media και στοιχείων των μελών της οικογένειας τους. Σύμφωνα με τους New York Times, ο Colin Cheung, ο ιδρυτής του καναλιού, σχεδιάζει να γράψει μια εφαρμογή αναγνώρισης προσώπου, στην οποία θα τροφοδοτήσει τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί για τους αστυνομικούς.

Κι επειδή αυτές οι ομάδες είναι επίσης προσβάσιμες σε εισαγγελείς, οι διαδηλωτές και οι υποστηρικτές τους καταφεύγουν στο AirDrop της Apple για τον έγκαιρο συντονισμό των δράσεών τους. Η AirDrop ανταλλάσσει ασύρματα δεδομένα μεταξύ δύο συσκευών της Apple. Το πλεονέκτημα είναι ότι λειτουργεί χωρίς κεντρικό διακομιστή και συνεπώς δεν μπορεί να επηρεαστεί από επιθέσεις DDoS (Distributed Denial of Service). Σύμφωνα με τον ιδρυτή του Telegram, Pawel Durow, έγιναν τέτοιες επιθέσεις (DDoS) στις υποδομές του messenger από κινεζικές διευθύνσεις IP ακριβώς την περίοδο που ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ, τον Ιούνιο.

Επικοινωνία από κοντινή απόσταση

Δεδομένου ότι η AirDrop συνδέεται αρχικά μέσω Bluetooth, το πεδίο λήψης περιορίζεται σε λίγα μέτρα. Σε συνωστισμένες αμαξοστοιχίες του μετρό, ωστόσο, υπάρχουν δεκάδες συσκευές ανά πάσα στιγμή στο πεδίο λήψης. Εάν αποδεχτεί κάποιος το αίτημα σύνδεσης, πληροφορίες με τη μορφή εικόνων, θα φτάσουν και στο δικό του smartphone. Όπως το κάλεσμα που έγινε στις 11 Αυγούστου, για μια διαδήλωση στο αεροδρόμιο του Χονγκ Σονγκ σε 13 ώρες. 

Ο δημοσιογράφος Gavin Huang έπεσε πάνω σε μια εικόνα με τις επερχόμενες συναντήσεις των διαδηλωτών στο χρονολόγιο του Tinder(!). Στα τέλη Ιουλίου, εξαπλώθηκε μια εικόνα Tinder, που έδειχνε ένα Pokemon να βρίσκεται κοντά στο σταθμό του μετρό Yuen Long μια συγκεκριμένη ώρα. Ο Yuen Long ήταν ο τόπος όπου οι διαδηλωτές δέχθηκαν επίθεση από τα μέλη της «Τριάδας». Αφού η αστυνομία δεν ενέκρινε τη διαδήλωση, η κινητοποίηση προχώρησε συνοπτικά με το Poké Search.

Λέιζερ στις κάμερες αναγνώρισης προσώπου

Η τεχνολογία, εκτός από «όπλο, είναι ταυτόχρονα και απειλή για τους διαδηλωτές. Έτσι, για να παραμείνουν ανώνυμοι αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τις κάρτες τους Octopus, πριν και κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων. Σημειώνεται ότι με τις κάρτες αυτές που χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, για τις πληρωμές χωρίς μετρητά στο μετρό, μπορούν να οδηγηθούν οι αρχές στην ταυτοποίηση του χρήστη, με την αντιστοίχηση των αύξοντων αριθμών στον κάτοχό τους. Αντ ‘αυτού, οι διαδηλωτές πληρώνουν στο μετρό με μετρητά – μια ασυνήθιστη συμπεριφορά για το Χονγκ Κονγκ.

Οι νυχτερινές συναθροίσεις μερικές φορές θυμίζουν σκηνές από μια ταινία επιστημονικής φαντασίας: διαδηλωτές που στοχεύουν σε κάμερες παρακολούθησης με πράσινα και μπλε λέιζερ . Στόχος: Για να θαμπώσει τις κάμερες και έτσι θα καταστήσει αδύνατη την αναγνώριση των συμμετεχόντων με αναγνώριση προσώπου.

Οδηγίες για μία πιθανή επαφή με την αστυνομία κυκλοφορούν σε ένα έγγραφο, που εξηγεί, μεταξύ άλλων, πώς να απενεργοποιούν γρήγορα το ξεκλείδωμα του smartphone με δακτυλικό αποτύπωμα ή αναγνώριση προσώπου. Γιατί, μπορεί μεν, στους αστυνομικούς να μην επιτρέπεται να ζητήσουν τον κωδικό PIN της συσκευής από τους κρατουμένους, αλλά αν κρατήσουν το τηλέφωνο μπροστά από το πρόσωπό του κατόχου ή πιέσουν σ’ αυτό τα άκρα των δακτύλων του, μπορούν να αποκτήσουν εύκολα πρόσβαση στη συσκευή.