Στις φλόγες το τροπικό δάσος του Αμαζονίου
Στις φλόγες το τροπικό δάσος του Αμαζονίου
Στις φλόγες το τροπικό δάσος του ΑμαζονίουΠηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι βροχές δεν θα σβήσουν τις φωτιές στον Αμαζόνιο προτού περάσουν αρκετές εβδομάδες, σύμφωνα με ειδικούς

Οι ασθενείς βροχοπτώσεις δεν είναι πιθανό να κατασβέσουν σύντομα τον αριθμό ρεκόρ των πυρκαγιών που μαίνονται στο τμήμα του δάσους του Αμαζονίου που βρίσκεται στη Βραζιλία, με κάποιες βροχές που θα σημειωθούν ως τις 10 Σεπτεμβρίου να αναμένεται να προσφέρουν περιορισμένη ανακούφιση, σύμφωνα με τη μετεωρολογική υπηρεσία και δύο ειδικούς.

Το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου καταστρέφεται από αριθμό ρεκόρ πυρκαγιών, καθώς ο αριθμός των εστιών φωτιάς στο τμήμα του στη Βραζιλία είχε αυξηθεί κατά 79% ως τις 25 Αυγούστου σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, σύμφωνα με την εθνική υπηρεσία διαστημικών ερευνών.

Οι πυρκαγιές δεν περιορίζονται στη Βραζιλία, με τουλάχιστον 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους να έχουν καεί στη Βολιβία, κοντά στα σύνορά της με την Παραγουάη και τη Βραζιλία.

Αν και η κυβέρνηση της Βραζιλίας έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, όπως την ανάπτυξη στρατιωτών και στρατιωτικών αεροσκαφών, οι προσπάθειες αυτές μπορούν να αντιμετωπίσουν μικρότερες πυρκαγιές και να εμποδίσουν να ξεσπάσουν νέες, εκτιμούν οι ειδικοί. Οι μεγάλες πυρκαγιές μπορούν να κατασβεστούν μόνο με τις βροχοπτώσεις.

Συνήθως η εποχή των βροχοπτώσεων στον Αμαζόνιο ξεκινά στα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ χρειάζονται εβδομάδες μέχρις ότου σημειωθούν μεγάλες καταιγίδες, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Σύμφωνα με το μετεωρολογικό δελτίο, για τις επόμενες 15 ημέρες βροχές θα σημειωθούν εκεί που χρειάζονται λιγότερο, δηλώνει η Μαρία Σίλβα Ντίας, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. Περιορισμένες βροχοπτώσεις αναμένονται στις περιοχές του Αμαζονίου όπου μαίνονται οι μεγαλύτερες πυρκαγιές.

Αλλά ακόμη και στις περιοχές που θα σημειωθούν περισσότερες βροχοπτώσεις, θα υπάρξουν μόνο μεμονωμένες καταιγίδες, σημειώνουν οι ειδικοί.

«Σε κάποιες περιοχές σίγουρα θα σβήσουν κάποιες πυρκαγιές, όμως αυτές είναι μεμονωμένες περιοχές», επισημαίνει η Ντίας. «Όλη η περιοχή χρειάζεται πιο τακτικές βροχοπτώσεις και αυτό θα συμβεί αργότερα, περίπου τον Οκτώβριο», προσθέτει.

Η ίδια εκτιμά ότι χρειάζονται τουλάχιστον 20 χιλιοστά βροχής σε διάστημα μίας με δύο ωρών για να κατασβεστεί μια δασική πυρκαγιά, και περισσότερα για μια πιο εκτεταμένη.

Οι προβλέψεις για βροχοπτώσεις τις επόμενες 15 ημέρες είναι ίδιες ή κάτω του μέσου όρου σε σχέση με την ίδια περίοδο τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με το Climatempo.

Μάλιστα ο ανατολικός Αμαζόνιος θα παραμείνει στεγνός τις επόμενες 15 ημέρες, με λίγες ή καθόλου βροχοπτώσεις σε περιοχές των πολιτειών Μάτο Γκρόσο, Πάρα και Τοκαντίνς, όπου οι πυρκαγιές έχουν αυξηθεί κατά 54% έως 161% σε σχέση με πέρυσι.

Εξάλλου η Ντίας σημειώνει ότι η εποχή της ξηρασίας, που διαφέρει σε κάθε περιοχή του Αμαζονίου, αλλά διαρκεί ως τον Σεπτέμβριο, ήταν ιδιαίτερα ξηρή φέτος, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Η ανθρωπότητα θα πρέπει να ανησυχεί από την καταστροφή της Αμαζονίας, όχι για τη μείωση του οξυγόνου, αλλά από την έκλυση CO2

Ο μεγαλύτερος φόβος της ανθρωπότητας για τις μεγάλες πυρκαγιές που απανθρακώνουν τα δάση της Αμαζονίας στη Βραζιλίας (και όχι μόνον) είναι μεν δικαιολογημένος, αλλά η διατύπωσή του βασίζεται σε μία λανθασμένη εντύπωση, που δεν έχει αμιγώς επιστημονικά ερείσματα. Τα δάση της Νοτίου Αμερικής δεν αποτελούν τον πνεύμονα του πλανήτη και δεν παράγουν το 20% του οξυγόνου στη Γη.

   Και τούτο γιατί το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του οξυγόνου στην ατμόσφαιρά μας παράγεται από τους θαλάσσιους μικροοργανισμούς (φυτοπλανγκτόν) και μόνον το υπόλοιπο δημιουργείται από την παγκόσμια χλωρίδα, τα τροπικά δάση, τα λειβάδια, τις σαβάννες και την τάιγκα. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες κι υπολογισμούς, ΟΛΑ τα τροπικά δάση παράγουν με τη φωτοσύνθεση της χλωροφύλλης τους περίπου το 20% του οξυγόνου και το δάσος του Αμαζονίου δημιουργεί (μπορεί και λιγότερο) από το 6%.

   Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι και το μεγαλύτερο ποσοστό του οξυγόνου που παράγεται από τα φυτά απορροφάται από τα ίδια, μέσω της αναπνοής τους, από τα ζώα και τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς, πέριξ αυτών, όπως οι μύκητες και τα βακτήρια.

   Εξάλλου, οι μετρήσεις διαπιστώνουν πως το οξυγόνο βρίσκεται σε μεγάλα ποσοστά στην ατμόσφαιρα, της τάξης του 21%. Μέσω ενός πολύπλοκου υπολογισμού, έχει διαπιστωθεί πως ακόμη και εάν όλοι οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί σταματούσαν να παράγουν οξυγόνο, η ποσότητές του στην ατμόσφαιρα θα αρκούσαν για την ανθρωπότητα για άλλα 7.000 χρόνια.

   Όμως που έγκειται το μεγάλο δράμα και ο αληθινός φόβος από την πυρπόληση των δασών του Αμαζονίου; Ο πραγματικός κίνδυνος ακούει στο όνομα Διοξείδιο του Άνθρακα, ένωσης που βρίσκεται εγκλωβισμένη μέσα στα δέντρα και η οποία συμβάλλει στην αύξηση της υπερθέρμανσης του κλίματος. Οι δασικές πυρκαγιές συμβάλλουν κι αυτές στην έκλυσή του, πρώτιστο ρόλο όμως έχουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Κατά δεύτερον λόγο, οι εκπομπές CO2 έχουν καταστροφικά αποτελέσματα για την βιοποικιλότητα και την διατήρηση πολλών ειδών χλωρίδας και πανίδας και χρήσιμων μικροοργανισμών. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ληφθούν υπ όψη και οι κοινωνικές επιπτώσεις της αλλοίωσης του δασικού περιβάλλοντος, που συνδέονται με την καταπάτηση των δικαιωμάτων των αυτόχθονων φυλών, που ζουν και φροντίζουν τη ζούγκλα για χιλιετηρίδες.

   Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όποιες κι εάν είναι οι ιερεμιάδες των διαφόρων κυβερνήσεων, αποτελεί το δυσεπίλυτο και πιο δυσοίωνο πρόβλημα της ανθρωπότητας. Και κάθε αύξηση του CO2 αυξάνει την ταχύτητα μεταβολής του κλίματος. Όσον αφορά τη βιοποικιλότητα, οι βιολόγοι δηλώνουν αισιόδοξοι: υπάρχουν ακόμη πολλά άγνωστα είδη στην επιστήμη, που θα μπορούσαν να περικλείουν πολλές ιδιότητες χρήσιμες στον άνθρωπο. Όσον αφορά την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ιθαγενών του Αμαζονίου, το γεγονός αυτό συνιστά ένα όνειδος και μία ασέβεια για την ίδια την ανθρωπότητα.

 Οι επιστήμονες πάντως το διατρανώνουν: μη σας νοιάζει για τη μείωση του οξυγόνου, η ανθρωπότητα πρώτα κινδυνεύει να σβήσει από την υπερβολική έκλυση CO2, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Η Βραζιλία απορρίπτει τη βοήθεια της G7 

Η κυβέρνηση της Βραζιλίας απορρίπτει την οικονομική βοήθεια που της προσέφεραν εκείνες της Ομάδας των Επτά (G7) πιο βιομηχανικά ανεπτυγμένων κρατών του πλανήτη για να αντιμετωπίσει τις πυρκαγιές στον Αμαζόνιο, δήλωσε κορυφαίο στέλεχός της, προτρέποντας τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να ασχολείται με «τις αποικίες» της Γαλλίας και χλευάζοντάς τον για την πυρκαγιά στη Notre Dame.

«Ευχαριστούμε [σ.σ. τη G7 για την προσφορά της βοήθειας], αλλά τα μέσα αυτά ίσως να είναι πιο προσήκον να διατεθούν για την αναδάσωση της Ευρώπης», ανέφερε ο Ονίξ Λορενζόνι, γενικός γραμματέας της βραζιλιάνικης προεδρίας (θέση αντίστοιχη με αυτή του πρωθυπουργού σε χώρες όπως η Γαλλία).

Ο Λορενζόνι εκφράστηκε με κείμενο που αναρτήθηκε στον ειδησεογραφικό ιστότοπο G1. Τη θέση του επιβεβαίωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η βραζιλιάνικη προεδρία, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ο Μακρόν ανακοίνωσε ότι η G7 είναι έτοιμη να προσφέρει άμεσα οικονομική βοήθεια ύψους 20 εκατομμυρίων δολαρίων στις χώρες όπου εκτείνεται το τροπικό δάσος του Αμαζονίου.

«Ο Μακρόν, που δεν μπόρεσε καν να αποτρέψει μια προβλέψιμη πυρκαγιά σε μια εκκλησία που αποτελεί μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της ανθρωπότητας, θέλει να μας κάνει μαθήματα για τη χώρα μας;» συμπλήρωσε ο Λορενζόνι, αναφερόμενος στην φωτιά που ξέσπασε στον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων την 15η Απριλίου.

«Έχει πολλά να φροντίσει στην πατρίδα του και στις γαλλικές αποικίες», συμπλήρωσε, αναφερόμενος σε υπεράκτιες γαλλικές περιοχές, όπως η Γουιάνα, που γειτονεύει με τη Βραζιλία και σε αυτή βρίσκεται μικρό τμήμα του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Η Βραζιλία είναι έθνος δημοκρατικό, ελεύθερο και ουδέποτε είχε αποικιοκρατικές και ιμπεριαλιστικές συμπεριφορές όπως αυτή (…) του γάλλου [προέδρου] Μακρόν», τον οποίο, «εξάλλου», πλέον «απορρίπτει» μεγάλο ποσοστό των συμπατριωτών του, έκρινε σκόπιμο να προσθέσει ο Ονίξ Λορενζόνι.

Η G7 προσφέρει βοήθεια, ο Ζαΐχ Μπολσονάρου βλέπει μια «επίθεση» κατά της «εθνικής κυριαρχίας» της Βραζιλίας

Οι ηγέτες της G7 ανακοίνωσαν χθες Δευτέρα ότι προσφέρουν άμεσα 20 εκατομμύρια δολάρια για να συνδράμουν στην κατάσβεση των πυρκαγιών που εξακολουθούν να μαίνονται στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, πράγμα όμως το οποίο στηλίτευσε αμέσως ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, βλέποντας μια κίνηση «αποικιοκρατικής» φύσης.

Τουλάχιστον 1.113 νέες εστίες φωτιάς καταγράφηκαν από την Κυριακή, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας (INPE) της Βραζιλίας. Συνολικά, έχουν εκδηλωθεί σχεδόν 80.000 δασικές πυρκαγιές στη γιγαντιαία χώρα της Λατινικής Αμερικής από την αρχή της χρονιάς —ο αριθμός είναι ο υψηλότερος από το 2013— εκ των οποίων οι μισές και πλέον στην Αμαζονία.

Παρά το ότι ο Μπολσονάρου έχει δηλώσει πως η κυβέρνησή του δεν διαθέτει χρήματα για να αντιμετωπίσει τις πυρκαγιές, παραμένει ασαφές αν η Βραζίλια θα δεχθεί ή όχι την προσφορά της Ομάδας των Επτά πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών του πλανήτη, παρά την ολοένα εντονότερη διεθνή ανησυχία και κατακραυγή.

Οι πυρκαγιές συνέχισαν να κατακαίνε το δάσος τα τελευταία 24ωρα, μολονότι χθες για δεύτερη ημέρα ο βραζιλιάνικος στρατός συμμετείχε στις επιχειρήσεις κατάσβεσης, αναπτύσσοντας ιδίως δύο αεροσκάφη C-130 σε πυροσβεστικό ρόλο.

Αντιμέτωπος με διεθνή απομόνωση για τη στάση του μπροστά στην επιδεινούμενη περιβαλλοντική κρίση, ο Μπολσονάρου βρίσκεται υπό πίεση πλέον και στο εσωτερικό: δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε χθες Δευτέρα κατέγραψε πως η δημοτικότητα της κυβέρνησής του υποχώρησε στο 29,4% τον τρέχοντα μήνα.

«Θα προσφέρουμε στις χώρες του Αμαζονίου που θα μας ενημερώσουν για τις ανάγκες τους οικονομική βοήθεια άμεσα», διαβεβαίωσε ο Μακρόν στο Μπιαρίτς, το θέρετρο στις γαλλικές ακτές στον Ατλαντικό Ωκεανό, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, παρών στο Μπιαρίτς, προέτρεψε τη διεθνή κοινότητα «να κινητοποιήσει περισσότερα μέσα» για να βοηθήσει τις χώρες του Αμαζονίου.

Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, το 60% του οποίου βρίσκεται στη Βραζιλία, εκτείνεται επίσης στη Βολιβία, την Κολομβία, τον Ισημερινό, τη Γαλλική Γουιάνα, τη Γουιάνα, το Περού, το Σουρινάμ και τη Βενεζουέλα.

Εκατοντάδες από τις πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει στο βραζιλιάνικο τμήμα του τροπικού δάσους του Αμαζονίου πιστεύεται ότι οφείλονται σε εμπρησμούς. Οικολόγοι και άλλοι θεωρούν πως ευθύνονται κερδοσκόποι, οι οποίοι καταστρέφουν δασικές εκτάσεις με σκοπό κατόπιν να πουλήσουν γη σε καλλιεργητές και κτηνοτρόφους.

Το παγκόσμιο κύμα οργής, αγανάκτησης και ανησυχίας δεν πάει να εντείνεται όσο καίγεται το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του πλανήτη, που συχνά αποκαλείται «οι πνεύμονες του κόσμου», αφού απορροφά τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.

Μέσα σε μερικά λεπτά μετά την ανακοίνωση της συνόδου της G7, ο Μπολσονάρου κατήγγειλε πως η Βραζιλία αντιμετωπίζεται σαν «αποικία», βλέποντας στη δημιουργία της διεθνούς συμμαχίας για τη σωτηρία του Αμαζονίου μια «επίθεση» εναντίον της «εθνικής κυριαρχίας» της χώρας του.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος της κυβέρνησής του ωστόσο επέλεξε διαφορετικό τόνο, χαρακτηρίζοντας «ευπρόσδεκτη» την οικονομική βοήθεια. Από την πλευρά του, ο υπουργός Άμυνας υποστήριξε πως η κατάσταση στα μέτωπα των πυρκαγιών στον Αμαζόνιο είναι «υπό έλεγχο» αν και «περίπλοκη».

Εκπρόσωπος της βραζιλιάνικης προεδρίας είπε πως ο Μπολσονάρου σχεδιάζει να επισκεφθεί την Αμαζονία εντός της εβδομάδας, για να διαπιστώσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις επιχειρήσεις κατάσβεσης των πυρκαγιών.

Η κυβέρνηση Μπολσονάρου δέχθηκε εξάλλου την προσφορά για βοήθεια που έκανε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, μέγας υποστηρικτής του ακροδεξιού βραζιλιάνου προέδρου. Το Ισραήλ θα στείλει ένα αεροπλάνο.

Υπενθυμίζεται ότι, αποκαλώντας τις πυρκαγιές στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου κατάσταση εκτάκτου ανάγκης παγκόσμιου ενδιαφέροντος, ο Μακρόν έθεσε την καταστροφή στην κορυφή της ατζέντας της G7, τονίζοντας πως οι χώρες-μέλη της είναι έτοιμες να προσφέρουν χειροπιαστή βοήθεια. «Η Γαλλία θα το κάνει προσφέροντας στρατιωτική υποστήριξη τις επόμενες ώρες», είπε, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.

Ο Καναδάς ανακοίνωσε ότι θα στείλει πυροσβεστικά αεροσκάφη στη Βραζιλία και θα προσφέρει επίσης 15 εκατομμύρια καναδικά δολάρια σε βοήθεια, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Διάφορες διασημότητες συνέχισαν να εκφράζουν την ανησυχία τους για την κατάσταση και χθες, με τον ηθοποιό Λεονάρντο Ντι Κάπριο να χαρακτηρίζει «απίστευτα τραγική» την κρίση στον Αμαζόνιο και να ανακοινώνει πως προσφέρει 5 εκατομμύρια δολάρια για την προστασία του τροπικού δάσους.

Ο πρόεδρος της Χιλής Σεμπαστιάν Πινιέρα, που προσκλήθηκε στη σύνοδο της G7, δήλωσε πως το σχέδιο της G7 έχει δύο στάδια. Οι χώρες όπου εκτείνεται το τροπικό δάσος «χρειάζονται επειγόντως πυροσβέστες και ειδικά πυροσβεστικά αεροσκάφη. Αυτό θα είναι το πρώτο βήμα, που θα εφαρμοστεί αμέσως. Η δεύτερη φάση είναι η προστασία του δάσους, η προστασία της βιοποικιλότητας που περιέχει και η αναδάσωση αυτής της περιοχής του κόσμου», πρόσθεσε.

Στον Αμαζόνιο υπολογίζεται πως ζουν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο αυτόχθονες από περίπου 500 φυλές και τρία εκατομμύρια είδη του φυτικού και του ζωικού βασιλείου, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ο Μακρόν ανήγγειλε ότι η G7 (ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ιαπωνία, Ιταλία, Βρετανία, Καναδάς) ετοιμάζεται να παρουσία μια πρωτοβουλία για τον Αμαζόνιο κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον επόμενο μήνα.

Χθες Δευτέρα το βραζιλιάνικο υπουργείο Εξωτερικών διέταξε τους πρεσβευτές της χώρας, τόσο στην Ευρώπη όσο και κυρίως στις χώρες της G7, να μην πάρουν άδειες τις επόμενες δύο εβδομάδες, καθώς θα κληθούν να συμβάλλουν στη διπλωματική αντίδραση της κυβέρνησης του Μπολσονάρου στις επικρίσεις που δέχεται για τις πυρκαγιές.

Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απουσίασε από τις συνομιλίες για την κλιματική αλλαγή στην G7 τη Δευτέρα, με τον Μακρόν να διαβεβαιώνει πως αυτό οφειλόταν στο γεγονός πως έκανε διμερείς συναντήσεις. «Δεν ήταν στην αίθουσα, αλλά η ομάδα του ήταν», είπε ο πρόεδρος της Γαλλίας και συμπλήρωσε πως δεν πρέπει να δοθεί καμία άλλη«ερμηνεία» στην «απουσία του αμερικανού προέδρου (…) οι ΗΠΑ είναι μαζί μας στην πρωτοβουλία για τον Αμαζόνιο».

Πάντως στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο κλείσιμο της συνόδου, ο Ρεπουμπλικάνος ξεκαθάρισε ότι δεν είναι ακριβώς έτοιμος να μετατραπεί σε οικολόγο. «Είμαστε η χώρα που κατατάσσεται πρώτη στην παραγωγή ενέργειας σε όλο τον κόσμο», απάντησε ερωτηθείς σχετικά με την κλιματική αλλαγή. «Δεν πρόκειται να πετάξω αυτόν τον πλούτο εξαιτίας ονειροφαντασιών, για τις ανεμογεννήτριες, που ειλικρινά δεν δουλεύουν και πολύ καλά», ξεκαθάρισε ο αμερικανός πρόεδρος, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.