Σε μία παρτίδα σκληρού γεωπολιτικού πόκερ εις βάρος της Τουρκίας εξελίσσεται η ενεργειακή συμμαχία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Αιγύπτου, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι σύμμαχοι θέτουν ξεκάθαρα εμπόδια στα φιλόδοξα σχέδια του Ταγίπ Ερντογάν για αναθεώρηση του συσχετισμού δυνάμεων στην περιοχή και παρέχουν εναλλακτική λύση στον ενεργειακό εξοπλισμό της γηραιάς ηπείρου.
Αθήνα και Λευκωσία επενδύουν στις αναπτυξιακές προοπτικές της συμμαχίας προκειμένου να ανατραπούν οι ισορροπίες, εκτός των άλλων, και στις συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού που ενδέχεται να ξεκινήσουν εκ νέου την Παρασκευή κατά τη συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί. Στη Λευκωσία αντιμετωπίζουν τα ενεργειακά ως εργαλείο για την άσκηση πίεσης προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς αντιλαμβάνονται ότι η χώρα έχει πλέον τραβήξει τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας και η επίλυση του προβλήματός της εξυπηρετεί τα συμφέροντα και άλλων κρατών.
Εξάλλου, οι προεκτάσεις της ενεργειακής συμμαχίας στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο επηρεάζουν σε πρώτο βαθμό και την τουρκική παραβατικότητα εις βάρος της Κύπρου, με την κοινή διακήρυξη των χωρών από το Κάιρο περί σεβασμού των δικαιωμάτων των μελών του East Med Gas Forum (EMGF) στις φυσικές τους πηγές καθ’ υπόδειξη του διεθνούς δικαίου να δείχνει τις προθέσεις όλων των πλευρών να σταθούν αρωγοί για τη διασφάλιση της διεθνούς νομιμότητας στην περιοχή και τον περιορισμό των συνεπειών της παράνομης δραστηριότητας που αναπτύσσει η Άγκυρα στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η στήριξη Ουάσιγκτον και Βρυξελλών στο EMGF και η προοπτική αναβάθμισής του σε διεθνή οργανισμό δημιουργεί κλίμα ευφορίας στη Λευκωσία. Η συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ καλλιεργεί ήδη ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την Τουρκία ενώ τυχόν διαπραγματεύσεις στο προσεχές διάστημα μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους θα επέτεινε το αδιέξοδο για την τουρκική πλευρά που, όπως φαίνεται, στρέφει τα ενδιαφέρον της προς τη Ρωσία – με τις δύο δυνάμεις να εξακολουθούν να διατηρούν διαφορετικά συμφέροντα σε μία ευρεία γκάμα ζητημάτων.
Η αμερικανική στάση για την ενεργειακή ασφάλεια και την τήρηση του διεθνούς δικαίου στην περιοχή επαναβεβαιώθηκε μετά και τη χθεσινή συνάντηση του Κωστή Χατζηδάκη με τον υφυπουργό Εξωτερικών για ενεργειακούς πόρους των ΗΠΑ, Φράνσις Φάνον. Ο αμερικανός αξιωματούχος έστειλε μήνυμα για τη συμμόρφωση της Άγκυρας με βάση το διεθνές δίκαιο σημειώνοντας πως «υποστηρίζουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή και αποθαρρύνουμε προκλητικές ενέργειες από οποιαδήποτε πλευρά». Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η σημερινή παρουσία του στην 1η Ενεργειακή Υπουργική Διάσκεψη με τους υπουργούς Ελλάδς – Κύπρου – Ισραήλ.
Η υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών είχε καταστεί σαφής όλο το προηγούμενο διάστημα. Εκτός από την επίσκεψη του κ. Φάνον, στις 24 – 25 Ιουλίου παρευρέθη στο Κάιρο για τη 2η υπουργική σύνοδο του East Med Gas Forum, ο υπουργός Ενέργειας, Ρικ Πέρι. Μάλιστα, ο αμερικανός αξιωματούχος είχε την ευκαιρία να συζητήσει με τον Κωστή Χατζηδάκη για θέματα διμερούς ενεργειακού ενδιαφέροντος, όπως αντίστοιχα έπραξε πριν μερικές ημέρες και ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, Φίλιπ Ρίκερ, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Αθήνα.
Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ
Η στάση της Τουρκίας που διατηρεί τα πλωτά γεωτρύπανά της στην Κυπριακή ΑΟΖ ερμηνεύεται από όλες τις πλευρές ως απόπειρα μίας αναθεωρητικής δύναμης να προβεί σε επίδειξη ισχύος. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Άγκυρα κλιμακώνει την προκλητικότητά της εις βάρος της Κύπρου καθώς, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού φιλοκυβερνητικού Τύπου, το «Γιαβούζ» ξεκίνησε χθες τις εργασίες στα ανοιχτά της Καρπασίας ενώ ο «Πορθητής» έχει φτάσει στα πέντε χιλιόμετρα βάθος από την επιφάνεια της θάλασσας στα δυτικά του Ακάμα.
Χθες, ο τούρκος υπουργός Ενέργειας βρέθηκε στα Κατεχόμενα ενώ ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν τόνισε πως «δεν θα μείνουμε αδιάφοροι στις προσπάθειες σφετερισμού και σαμποτάζ στην ανατολική Μεσόγειο» και συμπλήρωσε ότι «θα προστατεύσουμε τα νόμιμα δικαιώματα της χώρας μας και των Τ/Κ μέχρι τέλους». Μάλιστα, απειλές κατά των μελών της συμμαχίας εξαπέλυσε και ο τουρκοκύπριος «ΥΠΟΙΚ», Χασάν Τακόι, σημειώνοντας πως δεν θα εγκαταλείψουν τα δικαιώματά τους στην περιοχή. Τόνισε ακόμη ότι Ελλάδα, Αίγυπτος και Ισραήλ δεν θα πρέπει να «πέσουν στα παιχνίδια των Ελληνοκυπρίων» ερχόμενοι σε ευθεία αντιπαράθεση με την Τουρκία την οποία αποκάλεσε ως «μεγαλύτερη και ισχυρότερη χώρα στην περιοχή».
