Ανεφάρμοστος εν μέσω καλοκαιρινής περιόδου ο νόμος για τον Αιγιαλό – τι ισχύει

Ανεφάρμοστος, εν μέσω μάλιστα καλοκαιρινής περιόδου είναι ο νόμος για τον αιγιαλό που ψηφίστηκε μετά από μεγάλες καθυστερήσεις και θύελλα αντιδράσεων. Ο λόγος που στην ουσία είναι στον… πάγο, αφορά την μη έκδοση των προβλεπόμενων Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων και εγκυκλίων από τα συναρμόδια υπουργεία – με αποτέλεσμα η ισχύ όσων εγκρίθηκαν να ξεκινήσουν από το επόμενο καλοκαίρι.

Ωστόσο, φαίνεται πως υπάρχουν ακόμα θέματα τα οποία δεν έχουν γίνει κατανοητά από τους πολίτες.  Έτσι, τα πιο σημαντικά διευκρινίζει στο economix.gr η πολεοδόμος – τοπογράφος – μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή.

Τι ισχύει με τον νέο νόμο για την παραλία;

α) Το πλάτος της παραλίας καθορίζεται σε τουλάχιστον 30 και μέχρι 50 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού.

β) Υφιστάμενα όρια του σχεδίου πόλης ή διαμορφωμένων, με ισχύουσα διοικητική πράξη, οικισμών ή οικισμών προϋφισταμένων του 1923 δεν θίγονται.

γ) Δύναται η επιτροπή χάραξης αιγιαλού και παραλίας να καθορίσει μικρότερο πλάτος παραλίας, μετά από αιτιολογημένη κρίση, λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τα ειδικότερα γεωμορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής.

δ) Στο πλαίσιο εκπόνησης και θεσμοθέτησης των νέων χωροταξικών σχεδίων που ονομάζονται Τοπικά Χωρικά Σχέδια, στις περιοχές που είναι καθορισμένος ο αιγιαλός, καθορίζεται και η γραμμή παραλίας με βάση τα ως άνω κριτήρια. Στις περιπτώσεις που κατά τη φάση εκπόνησης των Τ.Χ.Σ., έχει ήδη καθορισθεί η παραλία, αυτή ενσωματώνεται ως έχει.

Τι είναι αιγιαλός και τι παραλία; 

Αιγιαλός είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του. Παραλία είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού.

Σε ποιον ανήκουν ο αιγιαλός και η παραλία;

Ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο έχει υποχρέωση να τα προστατεύει και να τα διαχειρίζεται.

• Κύριος προορισμός των κοινοχρήστων πραγμάτων είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς με τη θάλασσα. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, ύστερα από εισήγηση του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, επιτρέπεται η εξαίρεση τμημάτων των κοινοχρήστων πραγμάτων από την κοινή χρήση, αποκλειστικά και μόνο για την εξυπηρέτηση επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος που αφορά τη δημόσια ασφάλεια, την υγεία και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Επιτρέπεται, επίσης, η παραχώρηση των πραγμάτων αυτών μόνο κατά χρήση.

• Απαγορεύεται η κατασκευή κτισμάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασμάτων στον αιγιαλό και την παραλία. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται μόνο η εκτέλεση έργων για την επιδίωξη των σκοπών του κοινόχρηστου χαρακτήρα, καθώς και για τη διευκόλυνση πρόσβασης στους χώρους αυτούς ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ).

• Αν μεταξύ αιγιαλού και δημόσιας οδού παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, πρέπει να υπάρχει ελεύθερη δίοδος για την ακώλυτη και ασφαλή πρόσβαση στον αιγιαλό από τη δημόσια οδό, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία.

• Η παραλία όπως και ο αιγιαλός ανήκει στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγμάτων, με μόνη διαφορά ότι η παραλία δεν είναι δημιούργημα της φύσης όπως ο αιγιαλός, αλλά προϊόν πολιτειακής πράξης και δημιουργείται με διοικητική πράξη. Αυτό σημαίνει ότι η παραλία για να αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου είναι απαραίτητη η κίνηση και ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας.

Ποιος αποφασίζει πού είναι η γραμμή αιγιαλού;

Στο 15% της ακτογραμμής έχει γίνει χάραξη αιγιαλού παραλίας από παλαιότερες αρμόδιες επιτροπές και έχει δημοσιευθεί σε ΦΕΚ. Για την επίσπευση της διαδικασίας χάραξης αιγιαλού, το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην «ηλεκτρονική» χάραξη της οριογραμμής αιγιαλού επί των ψηφιακών χαρτών του Κτηματολογίου (έτους 2007 -2009) η οποία θα καλύψει όλη τη χώρα εντός του 2019. Ανάμεσα στις περιοχές που έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της χάραξης αιγιαλού, είναι οι νομοί Βοιωτίας, Εύβοιας, Κεφαλονιάς, Κορινθίας, Λακωνίας, Κέρκυρας, Αχαΐας, Ηλείας, Λέσβου, Λευκάδας, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πρέβεζας, Θεσπρωτίας, Άρτας, Ζακύνθου, Αιτωλοακαρνανίας, Ροδόπης, Φθιώτιδας, Χαλκιδικής και ολόκληρη η Κρήτη, καθώς και μεμονωμένοι δήμοι από διάφορες περιοχές.

Πολλές βίλες και επιχειρήσεις έχουν κάνει την παραλία ιδιωτική και πολλές φορές την περιφράζουν. Επιτρέπεται;

Όχι, δεν επιτρέπεται. Η παραλία είναι κοινόχρηστος χώρος, αλλά εντούτοις πολλές φορές καταπατείται και ανοικοδομείται, λόγω της έλλειψης ελέγχου των αρμοδίων υπηρεσιών, π.χ. κτηματική υπηρεσία, πολεοδομία. Επίσης κατάχρηση γίνεται και από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις παραλίες (εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, κέντρα διασκέδασης), για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων ή εγκατάσταση άλλων, φορητών ή μόνιμων κατασκευών (π.χ. ζαρντινιέρες, πέργκολες, εξέδρες, ομπρέλες, τέντες κ.λπ.) χωρίς καμία άδεια από την αρμόδια αρχή. Οι περισσότερες όμως επιχειρήσεις αναπτύσσονται καταχρηστικά σε πολλαπλάσιο χώρο από αυτόν που τους έχει παραχωρηθεί, τοποθετώντας πολλές μόνιμες κατασκευές.

Τι ισχύει για την πρόσβαση στις ακτές από τη θάλασσα;

Ο γενικός κανόνας είναι ότι τα σκάφη δεν μπορούν να πλησιάζουν σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από την ακτή όταν υπάρχουν λουόμενοι. Σε πολλές περιοχές το λιμεναρχείο ορίζει ειδικούς κανόνες για κάθε παραλία και ορίζει την περιοχή με σημαδούρες.