Πηγή Εικόνας: Nikolai Karaneschev - Wikimedia CommonsΣε λιγότερο από 4 μήνες και συγκεκριμένα στις 9 Νοεμβρίου αναμένεται να εκπνεύσει ο νόμος 4495/17, με τον οποίο προβλέπεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων μέσω ευνοϊκών διατάξεων και πολλών δόσεων επί των προστίμων.
Αν και ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει η νέα ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, αν θα δώσει επιπλέον χρόνο στους ιδιοκτήτες να υπαχθούν στις ρυθμίσεις ή θα ολοκληρωθεί εντός χρονοδιαγράμματος η διαδικασία, το μόνο σίγουρο για τους επαγγελματίες του κλάδου είναι ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά την αυθαίρετη δόμηση στην χώρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η ηγεσία του Υπουργείου δέχεται επίσημες εισηγήσεις και για τις δύο κατευθύνσεις, χωρίς να προσανατολίζεται ακόμη σε κάποια από αυτές, καθώς προτεραιότητα του πρώτου διαστήματος αποτελεί η ΔΕΗ, τα ενεργειακά θέματα και το Μάτι. Η νέα ηγεσία του Υπουργείου ακόμη ενημερώνεται για τα περισσότερα πολεοδομικά και χωροταξικά θέματα.
Πάντως, όπως τονίζουν μηχανικοί στο economix.gr, οι συνεχείς παρατάσεις και οι πολλοί νόμοι που έχουν φέρει ανά τα χρόνια οι κυβερνήσεις, έχουν δώσει στους ιδιοκτήτες την εσφαλμένη εντύπωση πως το ζήτημα θα διαιωνίζεται και στην ουσία δεν θα επιλυθεί ποτέ.
Ο πρώην ΥΠΕΝ Γιώργος Σταθάκης μάλιστα είχε ανακοινώσει ότι μετά την λήξη του νόμου, θα αναλάμβαναν οι ελεγκτές δόμησης προκειμένου με συνοπτικές διαδικασίες να προχωρήσουν σε κατεδαφίσεις για όσους πολίτες όλο το προηγούμενο διάστημα δεν συμμετείχαν στην διαδικασία τακτοποίησης.
Τα στοιχεία των δηλώσεων αυθαιρέτων
Τι δείχνουν όμως τα τελευταία δεδομένα από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας;
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία αυθαιρέτων από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, τις τελευταίες μέρες πράγματι υπάρχει κινητικότητα. Πιο συγκεκριμένα, έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες υπαγωγής στις ρυθμίσεις νομιμοποίησης 300.138 ακίνητα, εκ των οποίων σε φάση οριστικής υπαγωγής βρίσκονται 468.784 φάκελοι ενώ έχουν περαιωθεί οι διαδικασίες για 221.302 ακίνητα. Παράλληλα, έχουν εκδοθεί συνολικά 1.923.539 βεβαιώσεις μεταβίβασης για ακίνητα από το πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ. Το σύνολο των αυθαιρέτων, ανέρχεται στα 1.455.086.
Τα έσοδα από τις δηλώσεις αυθαιρέτων είναι 2.393.798.075 ευρώ και αφορούν τις υπαγωγές στους τρεις τελευταίους νόμους 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017.
Ειδικότερα, για το νόμο 4014/2011 τα έσοδα ήταν 1.002.062.320 ευρώ, για τον ν.4178/2013 τα έσοδα ανέρχονται σε 1.064.802.251 ευρώ και για τον τωρινό νόμο, τον 4495/2017, φτάνουν τα 326.933.495 ευρώ.
Όπως αναφέρουν υψηλόβαθμες πηγές του ΤΕΕ στο economix.gr, προκύπτει πως υπάρχει σχετική επιτάχυνση δηλώσεων και πληρωμών σε περιόδους λήξης προθεσμιών αλλά και κάμψη σε περιόδους που επηρεάζονται από διάφορες εξελίξεις όπως παρατάσεις κτλ.
Αντίστοιχα, η γενικότερη εικόνα δείχνει πως το 25% αφορά ακίνητα χωρίς καμία οικοδομική άδεια και το 75% αυθαιρεσίες σε κτίσματα με οικοδομική άδεια. Ταυτόχρονα, από το σύνολο των στοιχείων προκύπτει ότι 3 στις 10 δηλώσεις αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και 7 στις 10 δηλώσεις ακίνητα εντός σχεδίου.
Υπενθυμίζεται πως τα αυθαίρετα προ του 1955 δεν θεωρούνται αυθαίρετα, δεν τους επιβάλλονται πρόστιμα νομιμοποίησης και επιτρέπεται η μεταβίβασή τους. Το ίδιο ισχύει και για παλαιά αυθαίρετα που έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με τους αντίστοιχους νόμους του 1977, 1983, 1985 και 2005.
Τα αυθαίρετα 1955-1975 νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ, χωρίς την πληρωμή προστίμου. Τα αυθαίρετα 1975-1982 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 15% του προστίμου. Τα αυθαίρετα από 1ης.1.1983 έως 1η.1.1993 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 60% του προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1ης.1.1993 έως 31.12.2003 καταβάλλεται ποσοστό 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Από 1ης.1.2004 έως 28.7.2011 καταβάλλεται το παράβολο και το 100% του προστίμου. Για τα αυθαίρετα με παρανομίες άνω του 40%, η οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση θα γίνει με επιπλέον αγορά συντελεστή, όταν ετοιμαστεί το σχετικό ηλεκτρονικό σύστημα.
Σημειώνεται ότι η ισχύουσα νομοθετική ρύθμιση προβλέπει μειωμένο κόστος παραβόλου με εξαίρεση τις πολύ μεγάλες ιδιοκτησίες, το οποίο ξεκινά από τα 250 ευρώ αλλά και πληρωμή των προστίμων σε 100 μηνιαίες δόσεις. Παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα συμψηφισμού του 50% των προστίμων για αυθαίρετα στα οποία θα γίνουν εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας.
Παράβολα προστίμων
α) 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.
β) 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ.
γ) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
δ) 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ.
ε) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.
