Κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης: πως θα φτάσουμε εκεί, τα στοιχεία και το παράδειγμα της Δονούσας

Την κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης από το 2021 ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης.

Όπως χαρακτηριστικά είπε, «στις επιχειρήσεις του χώρου θα δοθούν κίνητρα για την προσαρμογή τους στην κυκλική οικονομία με εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού τους και επανακατάρτιση των εργαζομένων τους», ενώ τόνισε πως η χώρα με την ομορφότερη φύση πρέπει να προστατευτεί έμπρακτα.

Πρόκειται μάλιστα για μια πρωτοβουλία που έχει ήδη ψηφίσει η ΕΕ και η οποία κρίνεται περισσότερο από αναγκαία με δεδομένο τα στοιχεία που προκύπτουν για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Καθημερινά στη χώρα μας σερβίρονται κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ, κάτι που δείχνει πως οι πολίτες δεν έχουν προσαρμοστεί σε εναλλακτικές λύσεις – όπως είναι τα επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη.

Οι δράσεις που πραγματοποιούνται λίγο πριν την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου για να καθαριστούν οι ακτές, φανερώνουν πως τα βασικότερα στοιχεία ρύπανσης ειναι οι γόπες, τα πλαστικά ποτήρια μιας χρήσης, τα καλαμάκια, οι πλαστικές σακούλες μιας χρήσης, η συσκευασία αναψυκτικού αλουμινίου και τα μικροπλαστικά.

Αντίστοιχα, το 43% όλων των θαλάσσιων απορριμμάτων που ρυπαίνουν τους ωκεανούς αποτελείται από μόλις 10 είδη πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης και 70 χιλιάδες τόνοι πλαστικού επιπλέον στους ωκεανούς. Για να φανεί το μέγεθος του προβλήματος, η συγκεκριμένη ποσότητα θα μπορούσε να γεμίσει 38.500 απορριμματοφόρα!

Το παράδειγμα της Δονούσας

Από φέτος, η Δονούσα επιχειρεί να γίνει το πρώτο νησί χωρίς πλαστικά.

Καλαμάκια, σακούλες και πλαστικά μιας χρήσης σχεδιάζεται να αποτελούν σιγά σιγά παρελθόν αφού έχει βάλει σκοπό να πάρει σταδιακά την πρωτιά στο Αιγαίο και να έχει ακόμα πιο φιλικές προς το θαλάσσιο περιβάλλον συνήθειες.

Ήδη, από τις 5 Απριλίου έχουν ξεκινήσει δράσεις ευαισθητοποίησης, (ενημέρωση των κατοίκων, οργανωμένους καθαρισμούς ακτών, εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και υπογραφές συμφωνητικών δέσμευσης).

Η πρωτοβουλία ονομάζεται «Sea Change Greek Islands» και ανήκει στο Κοινωφελές Ιδρυμα Αθανάσιου Κ. Λασκαρίδη. H Δονούσα είναι το νησί που πήρε τη σκυτάλη από τη Σίκινο – η οποία σταμάτησε από πέρσι να χρησιμοποιεί πλαστικά καλαμάκια.

Η λύση που προωθεί το πρόγραμμα για τη μείωση της χρήσης των πλαστικών μιας χρήσης είναι να αρνείται ο πελάτης να πάρει πλαστικό καλαμάκι ή κύπελλο και να έχει πάντα μαζί του ένα επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι. Αντίστοιχα, κάθε φορά που πάνε στην παραλία να μαζεύουν τα σκουπίδια και να συμβάλλουν στην προστασία της θάλασσας και της πολύτιμης ζωής που φιλοξενεί.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής, εκτός από τη Δονούσα, σχετικές δράσεις έχουν πραγματοποιηθεί στην Αμοργό, στην Ανάφη, στην Ηρακλειά, στην Κίμωλο, στο Κουφονήσι, στη Σέριφο, στη Σίκινο, στη Σχοινούσα και στη Φολέγανδρο.

Γιατί είναι σημαντικό να μην χρησιμοποιούμε πλαστικά μιας χρήσης

• Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο τουλάχιστον οκτώ εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν στη θάλασσα.

• Το πλαστικό σκοτώνει τη θαλάσσια ζωή, επιδρά αρνητικά στα θαλάσσια οικοσυστήματα και εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα, ενώ πιθανότατα καταλήγει και στο πιάτο μας.

• Στη Μεσόγειο, τα πλαστικά αποτελούν το 95% των σκουπιδιών που εντοπίζονται στις θάλασσες, τόσο στον βυθό της θάλασσας, όσο και στις ακτές.

• Σε κάθε 100 μέτρα παραλίας στη Μεσόγειο συλλέγονται 110 καπάκια ποτηριών, 91 πλαστικά μπουκάλια και 131 καλαμάκια.

• Κάθε χρόνο παγκοσμίως, τουλάχιστον 1 εκατομμύριο θαλασσοπούλια και 100.000 θαλάσσια πλάσματα, όπως οι χελώνες, πεθαίνουν από την κατάποση απορριμμάτων και ιδιαίτερα πλαστικών, εξαιτίας της μορφής και του μεγέθους τους.